Zoon Bas (links) met vader Barry Gepken en de mammoet op de plek van het paasvuur dit jaar. Foto: Jari Leijssenaar
Eerst met moeite een locatie voor het paasvuur op Erica vinden, dan gedoe over de uitblijvende regen, tussendoor ook nog een tripje naar Den Haag - en dat afgelopen april allemaal in drie weken tijd. „Het circus werd al gekker.”
Het zal menigeen niet zijn ontgaan: Barry Gepken (52) van stichting De Mammoet uit Erica is dol op fikkie stoken. Zéker als het gaat om het paasvuur. „Het is een eeuwenoude traditie, maar dat wordt zo om zeep geholpen", vindt hij. „Het mag gewoon niet verloren gaan.”
Hij krijgt bijval van zoon Bas (25). „Ik vind het mooi dat pap zich er zo voor inzet”, vertelt hij. Zelf helpen hij en een handvol vrienden ook mee met de organisatie. „Ik ben er wel voor in om het later van hem over te nemen, want ik vind het ook belangrijk dat het paasvuur doorgaat.”
‘Knettergek word je van de regels’
Ruim tien jaar organiseert Barry met De Mammoet – „want die stierf ook uit’’ – het paasvuur van Erica op eerste paasdag. Dat is een ‘rondzwervend’ vuur, legt hij uit: dat betekent dat hij elk jaar op zoek moet naar een nieuwe locatie. „Dat wordt steeds lastiger”, merkt de voorzitter.
Zeker als Pasen laat valt. „Boeren doen vroeg de gewassen in het land, dus je moet goodwill hebben. Hier op het dorp hebben we een stuk of drie landbouwers die ons goedgezind zijn en de cultuur van het paasvuur ook belangrijk vinden.”
Afgelopen jaar sprong een van deze boeren in de bres door de aardappels later te poten, zodat De Mammoet hier de paasbult kon aansteken. Voor deze locatie aan de Ensingwijk Zuidzijde moest de stichting nog wel een stikstofberekening en ecoscan uitvoeren. Barry: „Het is regel op regel, knettergek word je ervan.”
Droogte
Aanvankelijk zette de gemeente Emmen een streep door dit paasvuur, omdat er verderop op De Peel ook al één was. Maar niet lang daarna, begin april, ging de gemeente toch overstag. Het paasvuur van De Mammoet mocht doorgaan, mits het zou gaan regenen. Vanwege de droogte zou het brandgevaar anders te groot zijn.
Zoon Bas en vader Barry met de mammoet door Erica. Foto: Jari Leijssenaar
Omdat het volgens de weersvoorspellingen droog leek te blijven, werd op advies van de Veiligheidsregio het paasvuur van Erica (net als vele andere) zo'n twee weken voor Pasen afgelast. „Ik heb nog gezegd: wacht nou even. Niets is zo wisselend als ons klimaat”, vertelt Barry.
Helaas: iedereen kon de bulten weer opruimen. „Wel, niet, wel, niet: dit jaar was een grote theatershow.”
Pelgrimstocht naar Den Haag
Voor hem was inmiddels de maat vol. Niet alleen vanwege de droogte, maar ook vanwege alle vergunningsvoorwaarden besloten Barry en zijn medestanders samen met de mammoet – een zelfgemaakt levensgroot exemplaar op wieltjes – naar de Tweede Kamer af te reizen. Daar pleitte de stichting met de overhandiging van een petitie voor de status van immaterieel erfgoed voor de paasvuren.
Het was een goede trip, blikt Barry terug. „We zijn door de stad geweest met de mammoet, dat was een mooi gebeuren. En we hebben ‘m ook nog even aan zee gebracht, daar komt-ie anders niet.”
Veel tijd om in Den Haag te blijven was er niet, want een dikke week voor Pasen kregen de paasvuren tóch toestemming: er kwam regen. Maar de bult was toen al weg. „Normaal begin je een dikke maand van tevoren met bouwen, dan brengen de mensen snoeiafval”, vertelt Bas. Nu moest De Mammoet in allerijl de buurt rond.
De petitie. Foto: Jari Leijssenaar
„We kregen nog wel een container takken van de gemeente terug”, lacht Barry. „Ach, de gemeente ziet wel hoe belangrijk dit is. Zij krijgen de regels ook opgelegd.”
Erfgoedstatus ‘zit in het vat’
Vader en zoon laten zich niet ontmoedigen. Voorbereidingen voor komende Pasen zijn alweer in volle gang. „Misschien kunnen we weer een keer de grootste bult bouwen”, hoopt Bas.
Ook de strijd voor immaterieel erfgoed laat Barry niet los. „Het was wel een beetje jammer dat het kabinet viel, want daar moet het langs. Maar goed, het zit in het vat.” Hij heeft er het volste vertrouwen in. „Ik bel regelmatig met het ministerie. Je moet er even geduld voor hebben, maar ze weten dat ik gek genoeg ben om terug te komen", grijnst hij. „Misschien gaan we dan wel met een kudde mammoeten heen. Af en toe moet je je slagtanden laten zien.’’
Eindejaarsserie
In de rubriek Oud & Nieuw(s) blikken we terug op het (bijna) afgelopen jaar. Vandaag april, de maand waarin Barry Gepken uit Erica naar Den Haag toog als voorvechter van de paasvuur-traditie.