Wim Katoen (l) schudt de hand van staatssecretaris Eric van der Burg van justitie tijdens een bezoek. Foto: Huisman Media
In de rubriek Oud & Nieuw(s) blikken we terug op het (bijna) afgelopen jaar. Vandaag oktober, de maand waarin het kookpunt voor het Drentse buurtdorp van Ter Apel bereikt werd.
Nieuw-Weerdinge is sfeervol in de donkerste dagen van het jaar. De tuinen staan vol verlichte herten en uitgelichte trekkers. In het openbare groen een aantal Chinese lichtsculpturen, geleend van het China Lights Festival. Op een tijdelijke ijsbaan worden rondjes geschaatst.
Geen normaal jaar
Nieuw-Weerdinge vierde dit jaar het 150-jarig jubileum. Er waren drukke tentfeesten en er werd uiteindelijk met trots een jubileumvlag gepresenteerd. De vermoedelijke fraude bij de dorpstemming over het nieuwe vaandel en het knokpartijtje van wat dronkenlui na het feest waren klein bier.
Gewoon een normaal jaar in een dorp in de Drentse Veenkoloniën dus? Toch niet helemaal.
Nieuw-Weerdinge haalde vooral het nieuws door de voortdurende overlast van zogenaamde veiligelanders uit het naburige aanmeldcentrum in Ter Apel. Het zette de saamhorigheid met goede buren én de solidariteit met vreemden van ver onder grote druk.
In het oog van de orkaan probeerde dorpsvoorzitter Wim Katoen de boel kalm te houden. Hij zag zijn dorpsgenoten gebukt gaan onder plunderingen en verwensingen van groepen jonge asielzoekers. Met de blaren op zijn tong en kramp in zijn vingers poogde hij de lokale onmacht over te brengen bij de machthebbers in Den Haag. Af en toe leverde dat een sprankje hoop op, vaak gevolgd door een nieuwe teleurstelling.
,,De Haagse kliek heeft ons dit jaar laten stikken’’, blikt Katoen terug. ,,Van PvdA tot PVV, het lijkt ze geen zier te interesseren hoe het hier uit de hand heeft kunnen lopen.’’
‘Nieuw-Weerdingers hebben zichzelf in de hand gehouden’
De voormalige inwoner van Ter Apel weet dat overlast van het aanmeldcentrum niet per se nieuw is. Die was er tien jaar geleden ook al. De afgelopen twee jaar werden de incidenten van toen, een realiteit van iedere dag. De dorpsbestuurder hield er dagelijkse kopzorgen aan over.
Groepjes veiligelanders, vaak jonge mannen zonder zicht op een verblijfsvergunning, trokken als wildemannen door het dorp. Ze zwierden met hun geslachtdeel voor de ruiten, stonden zomaar in de slaapkamer of braken auto’s open op de oprit. Niet zelden waren ze onder invloed van drugs.
Dat veroorzaakte confrontaties tussen dorpelingen en asielzoekers. Nee, formele burgerwachten die georganiseerd ingrijpen tegen overlastgevers, kent Nieuw-Weerdinge volgens Katoen niet. Wel zijn er appgroepen waarin mensen elkaar op de hoogte houden en op pad gaan bij dreigend onheil.
Zo werd een jongeman na een diefstal een tijdlang met een tie-wrap aan een hek gebonden. Eind oktober werd een Nieuw-Weerdinger opgepakt omdat hij bij een burgeraanhouding een 22-jarige asielzoeker zou hebben geschopt.
Katoen over die schermutselingen op straat: ,,Natuurlijk ben ik daar niet blij mee, maar dat het nog niet echt grandioos uit de hand is gelopen, verwondert mij. Dat komt echt omdat Nieuw-Weerdingers zichzelf in de hand hebben weten te houden en altijd eerst de politie bellen. Dat ze dan soms uren moeten wachten op hulp, komt de veiligheid niet ten goede’’, stelt Katoen.
Brandbrief en bezoek
Zijn grootste frustratie? ,,Dat agenten die jongens die wat hebben uitgespookt bij het asielcentrum aan de voordeur afzetten en dat ze via de zijdeur meteen weer naar buiten lopen om een uurtje later weer bij ons op de stoep te staan.’’
,,Een speelbal van de politiek’’, voelt Katoen zich. Op zijn brandbrief begin dit jaar aan alle politieke leiders in Den Haag dat het kookpunt bereikt was, kreeg hij twee kattenbelletjes terug van BBB en SGP. Toenmalig VVD-fractieleider Sophie Hermans kwam, onder de radar, bij hem op visite. ,,Dat waardeerde ik zeer. Ze was onder de indruk. Maar daar bleef het ook weer bij.’’
Over de verantwoordelijk staatssecretaris Eric van der Burg spreekt Katoen geen slecht woord. Met hem had hij afgelopen zomer een uitgebreide ontmoeting in het dorp. De bewindsman beloofde een reeks maatregelen waaronder een versoberde opvang voor kansarme asielzoekers voor wie binnen een week duidelijkheid moet komen over of ze het land weer uit moesten.
,,Toen had ik echt hoop dat het goed zou komen. Van der Burg ging er vol voor. Die zei tegen mij ‘je moet toch verdorie veilig in je eigen tuin kunnen zitten’. Maar ook hij werd weer in zijn hemd gezet door de rest van de politiek’’, stelt Katoen.
Ook van Wilders geen heil verwachten
Dat het juist vanuit links zo stil bleef, steekt hem. ,,Ik ben eigenlijk een sociaaldemocraat. Ben zelfs nog zeer actief geweest voor de PvdA, maar die hebben blijkbaar nu hele andere belangen te dienen dan hun achterban in dit gebied. Dit is toch niet links of rechts. Dit is echte overlast.’’
En Wilders? De man die met zijn PVV ook in Nieuw-Weerdinge veruit de grootste partij werd bij de laatste verkiezingen. ,,Die was er als de kippen bij toen een groep van hier vertrok naar Scheveningen. Daarmee liet ook hij duidelijk zien, laat ze maar lekker daar in Ter Apel en Nieuw-Weerdinge met de shit zitten.’’