Liza (53) uit Kerkenveld is ‘rijdende dierenarts’. ‘Ik kan nu werken zoals ik het wil’

Ze wil het liefst op haar eigen manier dierenarts zijn. Daarom voelde Liza Snijder (53) zich niet langer thuis in de dierenartspraktijk waar ze werkte in Lemmer. Keten CVS nam die in 2017 over, inmiddels heeft CVS de 27 vestigingen in Nederland alweer overgedaan aan James Cahill, een van de werknemers die zijn bedrijf Global Veterinary Excellence oprichtte.

,,Ik kreeg ook een contract aangeboden waarin ik mij niet kon vinden’’, zegt Snijder. ,,Je werkt daar met vaste protocollen en regels. Zo heeft een keten vaak afspraken met farmaceutische bedrijven, over welk merk medicijnen je mag voorschrijven. Net als wat zorgverzekeraars ook met apotheken doen. De werkzame stof in medicijnen van verschillende merken zijn wel dezelfde, maar de hulpstoffen, die bijwerkingen moeten tegengaan, lang niet altijd. Daardoor kan een dier toch slecht reageren op medicijnen van een ander merk.’’

Ze besloot om voor zichzelf te beginnen. Op het melkveebedrijf dat ze met haar man Pieter heeft in Kerkenveld, gelegen 10 kilometer ten zuiden van Hoogeveen, heeft ze een operatiekamer. Een wachtkamer is er niet, wel een klein kantoortje op de zolder boven de operatiekamer.

Ze behandelt hier alleen dieren die een operatie nodig hebben. Zo’n ingreep kan doorgaans vanwege de benodigde apparatuur en de hygiëne alleen daar plaatsvinden. Voor vaccinaties, consulten en kleinere behandelingen rijdt ze in haar bus langs de patiënten in de omgeving.

,,Voordeel is dat ik dieren in hun eigen omgeving kan behandelen, waardoor ze veel minder stress ervaren. Eigenlijk alleen tijdens de ingreep zijn ze even van streek. In de praktijk voelen ze aan wat er gaat gebeuren, een hond ziet bijvoorbeeld ook dat zijn baasje wat spanning ervaart.’’

,,Ik hoef niet de hele dag de praktijkruimte open te houden, met een balie waar een medewerker de patiënten en hun baasjes ontvangt. Ik heb zo ook veel minder schoonmaakkosten.’’ Wel heeft ze in deeltijd een assistent en werkt een stagiair op haar praktijk.

,Bij een spoedgeval kan ik de baasjes even bellen dat ik wat later kom, of dat we een andere afspraak moeten maken. Dan kun je thuis even wat anders doen. Zit je met je dier in de wachtkamer, dan is het veel lastiger als ik onverwacht weg moet.’’

Ze rekent 11 euro voor elke vijf minuten die ze met een dier bezig is. Wel brengt ze altijd minimaal twintig minuten in rekening, waardoor je dus altijd 44 euro kwijt bent. Andere dierenartsen met een spreekkamer rekenen doorgaans tien minuten als starttarief. ,,Ik reken geen voorrijdkosten’’, legt ze uit. ,,Dus dan kan het niet uit als ik bij iemand langs ga en in tien minuten klaar ben.’’

Het irriteert haar wel als mensen zeggen dat de dierenarts zo veel geld vraagt. ,,Ze vinden het normaal dat een notaris of een advocaat misschien wel 350 euro per uur vraagt, terwijl een dierenarts misschien op 100 euro komt. Van alle beroepen waarvoor je een universitaire opleiding nodig hebt, is dierenarts wel zo ongeveer het slechtst betaalde.’’

Niet iedereen kan de kosten betalen, erkent Snijder, maar ze wijst op stichtingen die kunnen helpen. En verder is het ook een kwestie van prioriteiten, vindt ze. ,,Je kunt er ook voor kiezen niet in een grote auto te rijden of om niet op vakantie te gaan. En je kunt geld apart leggen voor eventuele dierenartskosten, je kunt voorzien dat die toenemen naarmate een dier ouder wordt.’’

Net als elke zelfstandig ondernemer loopt Snijder ook risico’s. Tijdens de mond-en-klauwzeercrisis kon ze bijvoorbeeld alleen voor noodgevallen op boerderijen komen. Vijf jaar geleden brak de coronacrisis uit, waardoor ze ook alleen niet-uitstelbare zorg kon verlenen. In beide gevallen liepen de verdiensten terug.

Komt bij dat dierenartsen gevoelig zijn voor de stand van de economie. Hebben mensen moeite de tering naar de nering te zetten, dan doen ze minder een beroep op de dierenarts.

Toch zou ze niet anders willen dan haar eigen praktijk runnen. ,,Al snap ik heel goed dat je liever in loondienst werkt als je net bent afgestudeerd en eerst ervaring wilt opdoen. Of wanneer de kinderen nog klein zijn.’’

Maar die ervaring komt vanzelf en die kinderen worden groot. ,,Helaas: eens in loondienst betekent vaak altijd in loondienst. Dierenartsenketens hebben wel eens een concurrentiebeding, waardoor je niet in hun gebied een eigen praktijk mag beginnen.’’

Snijder studeerde diergeneeskunde in de jaren negentig. Ze was destijds nog een van de laatste studenten die voor zowel landbouwhuisdieren als gezelschapsdieren werden opgeleid. Ze behandelt alle dieren, zolang ze maar geen schubben of veren hebben, staat op haar website te lezen. Varkens ook niet, daarvoor mist ze een vereiste registratie.

,,Ik heb het vak enorm zien veranderen’’, vertelt Snijder. ,,Destijds konden we als dierenartsen veel minder dan nu. Tegenwoordig heb je allemaal apparatuur, zoals mri-scans, waardoor je veel meer behandelingen kunt uitvoeren.’’ Ze moest daardoor veel aan bijscholing doen.

Chemotherapie, nieuwe heupen, een niertransplantatie… Zo langzamerhand is er bijna geen ‘mensenbehandeling’ te bedenken die een dier niet ook kan ondergaan. Het werpt ook de vraag op hoever je wilt gaan met het behandelen van zieke dieren.

Wat Snijder betreft, verdient ieder dier een redelijke kans. ,,Een dierenarts zal altijd kijken of er een reëel perspectief is. Als dat er niet is, zal hij euthanasie voorstellen. Voor het baasje is dat doorgaans in- en in verdrietig.’’

Ze weet hoe belangrijk huisdieren voor een mens kunnen zijn. ,,Een hond ziet je lichaamstaal en komt naar je toe als je verdrietig bent. Als je alleen bent, kun je daar heel veel steun aan hebben. En een hond is altijd blij dat je thuiskomt. Ook als je te laat bent, terwijl je partner daarom chagrijnig kan zijn.’’