Chirurg Kevin van Gaalen van dierenziekenhuis Het Noorden. Foto: Nienke Maat Foto: Nienke Maat
Veel huisdiereigenaren maken zich zorgen over de kosten van de dierenarts. Wat is een huisdier (je) waard? Dagblad van het Noorden duikt in de wereld van de dierenzorg. Vandaag aflevering 1: Het dierenziekenhuis
Jolie kijkt helder maar licht gestrest vanachter glas naar de mensen op de ‘ziekenzaal’. Chirurg Kevin van Gaalen heeft die ochtend een hele rits blaasstenen uit de plasbuis van de kleine hond gepeuterd. ,,Een pittig klusje”, zegt de dierenarts.
Van Gaalen loopt in operatieschort door het in januari geopende dierenziekenhuis in Eelderwolde. Het is een wit blok langs de snelweg A7, naast de Mc Donalds. Het ruikt er splinternieuw.
Deze achtste verwijs-en spoedkliniek van IVC Evidensia is neergezet voor dieren uit de drie noordelijke provincies. Het is het meest in het oog springende gevolg van de opmars van deze private investeringsmaatschappij (private equity) in het Noorden. Vanaf 2015 koopt de buitenlandse keten dierenklinieken op in Nederland.
Evidensia wil ‘eventueel’ meer praktijken opkopen in het Noorden
Evidensia heeft landelijk meer dan 300 praktijken, waarvan 17 (sommige met meerdere vestigingen) in Friesland, Groningen en Drenthe. De keten geeft aan ‘eventueel verder te willen uitbreiden’ in deze regio. Anicura is een andere grote speler, maar met ruim 100 praktijken waarvan 4 in het Noord-Nederland, beduidend kleiner.
De ketens liggen al geruime tijd onder vuur. Sinds zij zich op de Nederlandse markt stortten, zijn de tarieven bij de dierenarts gestegen. Ook in het nieuwe ziekenhuis hebben ze last van het negatieve imago van hun werkgever.
,,Wij krijgen ook bagger over ons heen’’, zegt Van Gaalen. ,,Maar wíj zijn niet Evidensia, we zijn gewoon een groep hardwerkende mensen. Dat de dierenarts duur is, horen we al decennialang. Wij hebben in ons werk veel te maken met emotie. Het is belangrijk om je aan je woord te houden, eigenaren moeten weten waar ze aan toe zijn.”
‘Ontevreden klant kan je hele dag verpesten’
Op beoordelingswebsite Trustpilot beklagen klanten zich sinds de opening over de kosten van een bezoek aan ziekenhuis Het Noorden, de meeste criticasters zijn wel positief over de artsen en assistenten.
,,Die ene ontevreden klant kan je hele dag verpesten. Dat geldt voor mij en zeker ook voor mijn collega’s. Maar de meeste mensen lopen hier dankbaar de deur uit. Gewoon, omdat we goed voor hun dier hebben gezorgd.”
Dierenarts fors duurder sinds 2022
Uit recent onderzoek van Huisdierenverzekeringen.nl bleek dat eigenaren gemiddeld 40 procent duurder uit zijn bij de dierenarts dan in 2022. Het platform vergeleek de prijzen van een consult, een castratie van een hond en een sterilisatie van een poes. Maar er zijn grote regionale verschillen.
In een dierenziekenhuis ben je vaak sowieso meer geld kwijt. Omdat spoedzorg en gespecialiseerde behandelingen duurder zijn.
In de politiek is aandacht gevraagd voor de gestegen prijzen, die in ons land niet gereguleerd zijn. De bedrijfsvoering van private equity is gericht op winst maken en dat drukt op de vertrouwensrelatie tussen dierenarts en huisdiereigenaar.
Omdat veel mensen klagen heeft de Autoriteit Consument en Markt (ACM) onderzoek aangekondigd naar de tarieven en de marktwerking in de diergeneeskundige zorg.
Manager Debora van Zeebroeck en dierenarts Kevin van Gaalen. Nienke Maat
Ook chemotherapie voor honden en katten
Clinical manager Debora Van Zeebroeck en Van Gaalen, beiden kwartiermaker, willen graag aandacht voor de positieve kant van het verhaal, voor alles wat het hypermoderne ziekenhuis te bieden heeft.
Opnameboxen voor liefst 70 patiënten, een CT-scan, drie grote lichte operatiekamers. .,,We gebruiken de nieuwste narcosetechnieken waardoor we veel minder middelen nodig hebben dan voorheen”, vertelt Van Gaalen.
Het dierenziekenhuis, dat 24/7 open is, lijkt in bijna alles op een hospitaal voor mensen. In april neemt een dierenarts gespecialiseerd in oncologie zijn intrek en kunnen honden en katten chemotherapie krijgen in Eelderwolde. In diezelfde maand begint het spreekuur voor dieren met gebitsproblemen.
,,En binnenkort start een fysiotherapeut’’, zegt Van Gaalen, compleet met een waterbad met loopband voor hydrotherapie.
De CT-scan in het nieuwe dierenziekenhuis van Evidensia. Nienke Maat
Dier heeft minder pijn na een kijkoperatie
,,Waar bepaalde scans en behandelingen vroeger zeldzaam waren, horen ze nu bij de standaardzorg”, zegt Van Gaalen. Zo viste hij zonder te snijden, een handschoen met luipaardprint uit de maag van een hond. ,,Ik doe meest kijkoperaties, de beelden neem ik op.”
Ook de blaastenen van Jolie verwijderde hij op die manier. ,,Dieren hebben minder pijn en minder wondproblemen.” Na de kijkoperatie mag de eigenaar de camerabeelden bekijken.
De grootste drukte in het ziekenhuis begint om 17.00 uur als de spoedkliniek opent. Van Zeebroeck: ,,We hebben drie identieke spreekkamers voor de spoed en een kleine operatiekamer.”
Een assistente verzorgt een zieke hond in de IC-box. Nienke Maat
Een uur rijden voor spoedzorg
De spoedzorg wordt in het weekend bemenst door dierenartsen van de aangesloten praktijken. Behalve de 17 Evidensia-praktijken, hebben zich in het Noorden 8 zelfstandige dierenartsen aangesloten.
Het verzorgingsgebied is uitgestrekt. Zo moeten klanten van een Friese Evidensiapraktijk in Balk voor spoed naar Eelderwolde, dat is een uur rijden. Het is de bedoeling dat nog veel meer klinieken aansluiten. ,,We hebben daarvoor een relatiemanager aangetrokken”, aldus Van Zeebroeck.
In totaal 9 dierenartsen, 19 assistenten, 4 dierverzorgers en 2 baliemedewerkers werken nu bij het dierenziekenhuis, dat nog in de opstartfase zit. Van de 70 ‘bedden’ is deze morgen maar een handvol bezet. Van Gaalen. ,,Het zijn dagkoersen, gisteren lagen hier nog tien honden en katten.”
Het dierenziekenhuis in Eelderwolde heeft 70 opnameboxen voor patiënten. Nienke Maat
Nog niet alle functies zijn ingevuld. Door het algehele tekort aan dierenartsen is het lastig personeel te vinden. Van Zeebroeck: ,, We zijn nu bezig mensen uit het buitenland te halen, bijvoorbeeld uit Griekenland.” Voor het werk in het dierenziekenhuis lopen nog genoeg mensen warm, stelt zij. ,,In het volgende kwartaal beginnen twee nieuwe dierenartsen en twee assistenten.”
Dierenartsen vertrekken: Acht praktijken van Evidensia gesloten
Evidensia heeft meer moeite de ‘gewone’ praktijken in het Noorden te bemensen. De keten zag een groot aantal dierenartsen en paraveterinairs vertrekken. Velen uit onvrede met het management. Zoals medewerkers van een kliniek in Winsum, die opstapten en zelf een rijdende praktijk begonnen.
Hun oude praktijk is inmiddels gesloten vanwege een personeelstekort, net als 7 andere vestigingen van Evidensia in Groningen en Drenthe. Veel klanten moesten daardoor in de afgelopen maanden op zoek naar een nieuwe dierenarts.
Met je dier naar de dokter, hoe gaat dat eigenlijk?
Met je zieke dier ga je naar je eigen dierenarts (eerste lijn), te vergelijken met de huisarts. Als specialistische hulp nodig is, verwijst je dierenarts naar een dierenziekenhuis (tweede lijn), bijvoorbeeld dat in Eelderwolde. Maar sommige eerstelijns praktijken kunnen ook heel veel. Een eigenaar mag zelf kiezen waar hij naartoe gaat.
De kosten voor de dierenarts zijn ook gestegen omdat er veel meer mogelijk is. Röntgen, scans, labonderzoek; het wordt allemaal ingezet maar er hangt ook een prijskaartje aan. Anders dan bij de huisarts reken je bij de dierenarts en het dierenziekenhuis meteen af. Je betaalt sowieso voor het consult, meestal een bedrag tussen 40 en 55 euro.
Veel praktijken zetten maar een paar of geen tarieven op hun website waardoor eigenaren vaak niet precies weten waar ze aan toe zijn. In Nederland heeft ongeveer 5 procent een verzekering voor z’n huisdier afgesloten.
Het aantal artsen dat zieke dieren doorstuurt naar Eelderwolde valt nog tegen. Het slechte imago van de keten lijkt ook hier een rol te spelen. Hoewel de klant beslist, heeft de dierenarts een adviserende rol bij de keuze van een specialist. En die zijn ook op andere plekken in de buurt te vinden, bijvoorbeeld bij Anicura in Wilhelminaoord of Roden.
Van Zeebroeck: ,, We hopen dat de regio ons een kans geeft. Dierenartsen die moeite hebben met de werkwijze van Evidensia hebben misschien het gevoel dat ze het concept toch steunen als ze klanten naar ons verwijzen. Terwijl hier een heel gemotiveerd en super deskundig team klaarstaat om te helpen.”
De Evidensia-kliniek Het Noorden, het dierenziekenhuis in Eelderwolde. Nienke Maat
De hectiek die de spoed met zich mee kan brengen, is op deze zonnige dinsdagmiddag ver te zoeken. Het is rustig, op een enkele hondenblaf na. Twee assistentes maken de instrumenten van de plasbuisoperatie in de ochtend weer steriel.
,,Ik was een paar jaar geleden betrokken bij de opstartfase van het ziekenhuis in Amsterdam en daar was het ook hollen of stilstaan”, vertelt Van Gaalen. Het is een bewuste keuze om langzaam op te starten, verklaart Van Zeebroeck. ,,We willen het graag met de regio verder uitbouwen. Over een paar jaar staat hier dan een heel ander ziekenhuis.”
Zo gaat Evidensia te werk
Evidensia verwerft een positie in de regio door klinieken op te kopen. Dat is niet moeilijk omdat veel dierenartsen die met pensioen gaan, moeite hebben een opvolger te vinden. Bovendien brengt de investeringsmaatschappij een grote zak met geld mee.
Huisdiereigenaren zien vaak niet aan hun praktijk dat die is overgenomen. De klinieken houden hun eigen naam en konden in de beginjaren nog redelijk zelfstandig opereren. Nu wordt meer centraal geregeld, zoals de planning van het personeel, de financiële administratie, de tarieven en de inkoop van medicatie.
De ketens richten zich op gezelschapsdieren, de klinieken met landbouwhuisdieren zijn een stuk minder in trek. Als er voldoende praktijken onder de vlag van Evidensia zijn, komt op een strategische plek een dierenziekenhuis. Dat heeft dan meteen aanloop uit de eigen praktijken voor spoedhulp en gespecialiseerde zorg.
Het is de bedoeling dat ook zelfstandige klinieken hun nacht- en weekenddiensten onderbrengen bij het ziekenhuis. Veel dierenartsen hebben moeite die uren te bezetten en dan is de centrale spoedpost een uitkomst. Maar het ziekenhuis doorbreekt wel bestaande dienstenkringen, ook in Groningen, Friesland en Drenthe.
Hoe meer dierenartsen aansluiten bij de spoedpost, hoe lastiger het is voor de overgebleven praktijken om de boel buiten kantooruren te regelen. Zo kan ook voor die dierenartsen de noodzaak ontstaan om over te stappen naar de 24/7 zorg van het ziekenhuis.
Vooral in de Randstad, klinkt kritiek op de monopoliepositie die de ziekenhuizen op die manier verwerven. Als meer dierenartsen aansluiten bij de spoedhulp, is er voor eigenaren weinig meer te kiezen in de nacht en in het weekend.
Open dag
Op 12 april is de officiële opening van Dierenziekenhuis Het Noorden. Belangstellenden zijn welkom tussen 14-18 uur aan de Ambitielaan 7 in Eelderwolde.
