Jan Plat, een bijna 90 jaar oude motormuis uit Odoorn. Foto: Jan Anninga
Negentig jaar wordt Jan Plat uit Odoorn volgende maand, maar nog altijd rijdt hij rond op zijn motorfiets. Plat behoort tot de steeds groter wordende groep oudere motorrijders. Zelf vindt hij er niets bijzonders aan. Tot zijn 84ste vloog hij in zijn eigen vliegtuig.
Drenthe staat bekend als dé fietsprovincie. Maar je zou Drenthe ook de motorprovincie van ons land kunnen noemen: nergens ligt het percentage motorbezitters zo hoog. Jan Plat (89) uit Odoorn heeft er ook eentje in de schuur staan, een rode Suzuki. Hij heeft de motor pas nog even laten nakijken, want het mooie weer komt eraan. En dan haalt Plat graag zijn motor tevoorschijn om een tochtje van tussen de vijftig en tachtig kilometer te maken. „Dat vind ik fijne afstanden. En nergens rijd ik harder dan tachtig kilometer per uur. Dan zie je onderweg ook nog wat.’’
Steeds meer senioren toeren rond op de motorfiets, zo blijkt uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek. Van 2019 tot begin dit jaar steeg in ons land het aantal 65-plussers met een motor van 70.000 naar 108.000.
Vooral steeds meer 75- tot 85-jarigen hebben een motorfiets op hun naam staan. „Die Suzuki is mijn derde motor. Het is voor mij pure ontspanning om ermee weg te gaan’’, zegt Plat. In het verleden ging zijn vrouw Henny (inmiddels ook 89) wel eens mee, zat ze lekker achterop. Maar die tijd is voorbij. Wil je erop gaan zitten, dan moet je eerst één been over de motorfiets zwiepen en dat lukt haar niet meer.
Heel fit
Henny Plat doet er niet moeilijk over. ,,Zes jaar geleden kreeg ik mijn eigen motor’’, glimlacht ze en ze wijst naar buiten. Daar staat een scootmobiel. ,,Voor mij een geweldige uitkomst. Zo kan ik toch nog op pad. Op de teller staat inmiddels 25.000 kilometer. Best veel toch, in nog geen zes jaar?’’
Vrijwel elke middag rijdt Henny Plat een stuk en meestal gaat haar echtgenoot mee. ,,Ik in de scootmobiel en Jan op de fiets. Mijn scootmobiel kan 17 kilometer per uur, een prima tempo. Maar soms gaat het Jan wat te langzaam. Laatst reden we samen bij Exloo en vanaf daar reed Jan voor mij aan op zijn fiets naar huis. Hij is nog heel fit. Elke ochtend maakt hij ook nog een wandeling.’’
Jan Plat met zijn vrouw Henny, elk met hun eigen motor. Foto: Jan Anninga
Jan Plat groeide op in 2e Exloërmond, waar zijn vader Harm een smederij had. Het gezin telde vier kinderen, drie jongens en een meisje. Jan is nog de enige die in leven is. Met zijn broer Geert, die in 2021 op 85-jarige leeftijd overleed, werkte Jan tientallen jaren in het familiebedrijf. ‘Gebroeders Plat’, stond er op de gevel.
Jan richtte zich op het maken en repareren van landbouwmachines, Geert op de verkoop en de reparatie van auto’s. ,,Het begon met Trabant, toen kwamen de merken Simca en Talbot en vanaf 1965 waren we officieel Peugot-dealer.’’ Henny, de vrouw van Jan, maakte zich verdienstelijk als boekhouder van het bedrijf, dat tot in het tweede helft van de jaren negentig in handen was van de gebroeders Plat.
Vliegmachine
In het huis in Odoorn, waar Jan en Henny Plat sinds 1989 wonen, hangen en staan veel dingen die Jan na zijn pensionering nog maakte. IJzeren landbouwwerktuigen in klein formaat en ijzeren sierobjecten voor aan de wand. Allemaal gemaakt in het schuurtje achter zijn huis.
In een van de kamers boven hangt een foto van een vliegtuig. Jan had het toestel jarenlang in bezit, maakte er vanaf het vliegveld in Stadskanaal vele vluchten mee. ,,Mijn broer Geert begon met vliegen en toen ik hem bezig zag, leek me dat ook wel wat. Op mijn zestigste haalde ik mijn vliegbrevet en tot mijn 84ste bleef ik doorgaan met vliegen. Waar ik naar toe vloog? Waar ik maar naar toe wilde. Naar de Waddeneilanden, maar ook vloog ik meermaals boven Giethoorn.’’
Jan Plat met een foto van het vliegtuig waarin hij tot zijn 84 jaar vloog. Foto: DvhN
Henny ging wel eens mee in de vliegmachine, dat plaats bood aan twee personen en meestal op ruim driehonderd meter hoogte vloog. Bang was ze nooit. ,,Bang? Waarom zou ik bang zijn? Jan had zijn vliegbrevet. Jij bent toch ook niet bang als je bij iemand met een rijbewijs in de auto stapt?’’
Vorig jaar ging Jan als passagier nog een keer de lucht in. ,,Harry, de zoon van mijn broer Geert, vliegt ook. Het ging allemaal prima, maar ik was blij toen ik weer met de beide benen op de grond stond. Zelf vliegen voelt toch anders dan wanneer je er alleen maar naast zit.’’
Jan Plat was zijn hele leven actief als smid in 2e Exloermond. Na zijn pensionering maakte hij de landbouwmachines die hij eerder in het groot maakte in miniformaat. Foto: DvhN
Verstandig
Plannen om te stoppen met motorrijden heeft de bijna negentig jaar oude inwoner van Odoorn nog niet. Hij heeft er nog veel plezier in en niemand zegt dat hij zijn Suzuki in de schuur moet laten staan. Henny: ,,Toen Jan het gevoel kreeg dat het verstandig was om te stoppen met vliegen, is hij daarmee gestopt. Ik denk dat het met motorrijden ook zo zal gaan. Toen Jan nog vloog, deed hij geen rare dingen en dat doet hij op zijn motor ook niet.’’
Jan Plat kan het alleen maar beamen. ,,Gewoon lekker toeren. Niet over snel- en autowegen en maximaal tachtig kilometer per uur.’’