Verkeerspsycholoog Matthijs over dodelijk ongeval N34 bij Annen: ‘Een paar seconden niet opletten kan al funest zijn’

Op de plaats waar dinsdag een Fiat 500 op een vrachtwagen botste, bij Annen, staan de remsporen van de vrachtwagen nog duidelijk op de weg. Eerst slingerend rechtdoor, dan plots haaks over de andere rijbaan naar de berm. Hier botste hij frontaal op het kleine autootje, met daarin een man (79) en een vrouw (76) uit Assen. Ze overleefden de klap niet.

Het verkeer dendert woensdag alweer over het stuk van de ’Hunebed Highway’. Je mag hier inhalen, maar of het verstandig is? Toch doet uitgerekend op deze plek een automobilist het, omdat zijn voorganger net iets minder dan 100 kilometer per uur rijdt.

„Wij komen hier uit de buurt, dan weet je wel dat je hier niet in moet halen”, zegt Karin Jansen. Ze werkt met collega Karin Konetzka bij een pompstation in Annen. Dinsdag hoorden ze de ambulances. „Dan denk je, goh, alweer. Ik ben niet eens meer verbaasd.” Het is zelfs niet de eerste keer dit jaar, weten ze.

De N34 is een onderwerp in de regio. „Ze zeggen al honderd jaar dat ze hem gaan scheiden. De enige oplossing is dat mensen opletten en gecontroleerd worden”, bromt een klant in een streekwinkel in Anloo.

Uitbaatster Sandra reed dinsdag langs de afzetting. „Ze noemen het een dodenweg. Tja, mensen halen je soms zelfs in over de vluchtstrook, levensgevaarlijk.”

De N34 is een beruchte weg, staat in de top 10 ’onveiligste N-wegen’ van ons land. Je mag er vrijwel overal 100, al dempt het vele vrachtverkeer de snelheid. Onderwijl is vrijwel nergens een rijbaanafscheiding, alleen een dubbele doorgetrokken streep met daartussen een eindeloze strook groene verf. Wie zijn geduld verliest, kan verleid worden toch in te halen. Ook in de talloze lopende bochten.

N-wegen beslaan maar zo’n 8.000 van de in totaal 140.000 kilometer aan asfalt. Toch vindt bijna een kwart van alle dodelijke ongevallen er plaats. In vier jaar tijd leidde het tot maar liefst 569 doden. „De snelheid ligt er relatief hoog en er zijn weinig uitwijkmogelijkheden”, verklaart verkeerspsycholoog Matthijs Dicke-Ogenia. „Als je een paar seconden niet oplet, kan je al op de andere rijbaan of in de berm terechtkomen.”

Provincies proberen van alles om hun wegen veiliger te maken. Toevallig kondigde de provincie Drenthe dinsdag, een paar uur voor het dodelijke ongeval, aan een deel van de N34 te gaan aanpakken. Bij het vaak drukke verkeersplein rond Gieten komt onder meer een ’fly-over’, een bovengronds viaduct. Ook wordt een stuk van 5 kilometer weg dubbelbaans gemaakt, zodat mensen veilig kunnen inhalen.

De werkzaamheden gaan in 2030 van start en kosten een duit: er is een budget van 90 miljoen euro beschikbaar.

De ’meest effectieve maatregel’ zou een rijbaanafscheiding zijn op het hele traject, eventueel met een tweede rijbaan, stelt een woordvoerder van de provincie. Maar dat wordt wel heel duur. „Dan moet je denken aan kosten die 6 à 7 keer hoger liggen.”

Zo gaat het op tal van plekken in het land: er liggen wel serieuze plannen, maar dan moet Den Haag eerst over de brug komen met euro’s.

Even leek de aanpak van gevaarlijke N-wegen topprioriteit voor het kabinet. In de voorjaarsnota werd geld gevonden voor de (eveneens beruchte) N36 in Overijssel, die aansluit op de N34. BBB meldde juichend dat ook de N50 bij Kampen aangepakt zou worden. De 350 miljoen euro voor dat project bleek toch nog te zijn geschrapt: een dode mus. In Kampen duimen ze dat er bij de volgende onderhandelingsronde wél aan ze gedacht wordt.

Een andere, goedkopere aanpak is inzetten op gedragsverandering van automobilisten. Je zou zeggen, iedereen die op een N-weg rijdt, weet wel wat de gevaren zijn. „Toch zien we steeds meer hufterig gedrag en ook onoplettendheid, omdat mensen op hun telefoon zitten”, stelt Dicke-Ogenia. „Overschatting van de eigen rijstijl speelt ook mee: meer dan de helft van de mensen vindt zichzelf bovengemiddeld goed in autorijden.”

Dat is zelfs zo als ze beelden zien van een ernstig ongeval. „Ach, dat overkomt mij toch niet, denken velen dan.”

Hij stelt een paar ingrepen voor die automobilisten alerter kunnen maken. „Meer informatieborden langs de weg, maar ook iets als een rode middenstreep. Dan kun je mensen meegeven: hier moet je echt extra opletten.”

Of een publiekscampagne langs N-wegen. „Leg mensen uit: op een eenbaansweg inhalen heeft niet veel zin, er is toch altijd ander verkeer. En dicht op je voorganger rijden, ook niet. In plaats daarvan: haal rustig adem, je bent op een provinciale weg. Kijk eens om je heen!’