De herinnering aan de dierentuin levend houden. Dat is de opzet van Zoo Mooi, de muzikale show die dit voorjaar wordt gegeven in Emmen, als ode aan voormalig directrice Aleid Rensen.
Waar zullen we deze keer muzikaal mee uitpakken? Over die vraag boog Harmonie Euterpe Emmen, die wel vaker bijzondere projecten doet, zich zo’n twee jaar geleden. Allerhande ideeën vlogen over tafel, maar het wauw-effect ontbrak. Totdat de leden zich nog eens flink achter de oren krabden. Waar staat Emmen nu écht bekend om? Wat maakt Emmen interessant?
De dierentuin natuurlijk! ,,De oude dan, hè. Daar waren de Emmenaren echt trots op’’, zegt Wendy Grobben (34) uit Schoonebeek, bestuurslid bij Euterpe.
Een concert over de oude dierentuin en het voormalige directeursechtpaar Jaap en Aleid Rensen: dát moest het worden. Maar hoe dan? Met alleen muziek is het lastig een verhaal te vertellen.
,,Vandaar dat we er een tekstschrijver bij hebben gehaald”, vertelt Euterpe-lid Marieke Niemeijer (51) uit Valthe. Sinds die ene vergadering dik twee jaar geleden is zij zeker één dag per week bezig met ! Drie voorstellingen komen er, met orkest, combo, zangers en dansers. Voor achthonderd man publiek in de oude dierentuin, zo ongeveer op de plek waar vroeger de nijlpaarden zwommen.
Isa Zwart speelt een van de liedjes van Zoo Mooi. Foto: Wiebe Veenstra
Terwijl Euterpe live musiceert, worden op schermen beelden vertoond van de oude dierentuin. Er komen ook interviews voorbij met oud-medewerkers, onder wie dierverzorger Rieks Scheve en bioloog Wijbren Landman. De voorstelling wordt aan elkaar gepraat door twee voice-overs: een verhaalstem en een gespeelde stem van de eind 2016 overleden Aleid Rensen. ,,Het is geen imitatie, maar wel een stem die past. Van een wat oudere vrouw, zonder accent.’’
Schrijver van het stuk is Richard Zuidenveld (32) uit Emmen, auteur van meerdere geschiedenisboeken. De geschiedenisdocent heeft zich gebaseerd op het boek , dat Aleid Rensen zelf schreef.
,,Ik vond het heel bijzonder om te lezen hoe Jaap en Aleid eigenlijk lééfden in de dierentuin. En dat ze zelf ook dieren in huis hadden. Hun leven was echt boeiend. Het boek vertelt over de oprichting van het park door Aleids vader, de enorme groei die het heeft doorgemaakt en het einde, met Wildlands. Het is eigenlijk een heel tragisch verhaal. Er zit van alles in: een ontstaansverhaal, een groeiverhaal, een tragedie, een liefdesverhaal en een persoonlijk verhaal. Hoe is Aleid zo geworden, in relatie tot haar vader?’’ Dat die relatie niet altijd fijn was, staat ook in het boek. Dit komt volgens Zuidenveld ‘lichtjes’ terug in een liedje, geschreven door de Emmer singer-songwriter Isa Zwart.
Foto: Wiebe Veenstra Marcel Jurian de Jong
Met willen de makers vooral herinneringen ophalen en die levend houden. Over herinneringen gesproken: die hebben ze zelf ook volop, hoewel ze geen van allen in Emmen zijn opgegroeid. Grobben: ,,Ik woonde als kind in Goor, bij Hengelo. Wij gingen elk jaar op schoolreisje naar de dierentuin. Dan liep je daar met zo’n oude camera... en uiteindelijk stond er op de foto alleen de kont van een olifant, of een halve zeeleeuw.’’
Niemeijer valt bij: ,,Toen ik in Emmen een gezin kreeg, hebben wij geregeld een abonnement gehad. Of je nu een halve dag had of een uur: het was altijd fijn om daar rond te lopen. De olifanten, apen en zeeleeuwen waren favoriet. En later, toen onze kinderen ouder werden, ook de meer museale plekken. Ik besef nu pas hoe bijzonder die plekken waren.’’
Jaap Rensen (met pet) met naast hem dochter Dorine luisteren naar Isa Zwart (linkerfoto).Foto: Wiebe Veenstra Foto Wiebe veenstra
Het Biochron heeft ook een speciaal plekje in het hart van Zuidenveld. ,,Het Biochron was het eerst evolutiemuseum ter wereld. Ik vond het zo mooi, met dat enorme skelet van die uitgestorven reuzenluiaard. Ik heb nog gevraagd of ik dat mocht overkopen, toen de dierentuin stopte. Ik wilde die reuzenluiaard thuis hebben, haha. Maar dat is niet gelukt. De spullen zijn overal en nergens beland.’’
Jaap Rensen: Dit is geen gepruts
Hartverwarmend. Zo denken Jaap en dochter Dorine Rensen over de ode die wordt gebracht aan hun vrouw en moeder Aleid Rensen. ,,Wij zijn vanaf het begin af aan op de hoogte gehouden’’, vertelt Dorine. ,,En we hebben gezegd dat wij graag zouden meekijken, ook om te checken of datgene wat er wordt gebracht in lijn is met hoe het echt is gegaan. Gaandeweg zijn de contacten intensiever geworden.’’
Jaap Rensen woonde vorig jaar een eerste presentatie bij, in het oude kindertheater van het park. Daar onthulde hij ook het logo van . En hij zei: ,,Ik kan wel merken: dit is geen gepruts.’’ Het zijn gevleugelde woorden geworden bij de makers van de productie. ,,Eigenlijk vind ik dit zelf een wat negatieve formulering’’, zegt Dorine. ,,Het is hartverwarmend wat hier gebeurt, zo’n ode. En dan ook nog op een zo zorgvuldige en professionele manier... Ik verheug me er enorm op straks de voorstelling te zien.’’
De Rensens zullen vrijdag 24 mei als eregasten present zijn. Jaap Rensen, zijn drie dochters met aanhang en de kleinkinderen. Of het moeilijk zal zijn voor ze? ,,Ik vind dat heel lastig in te schatten’’, zegt Dorine. ,,Het gaat natuurlijk over dingen waar wij zelf wel wat emoties bij hebben.’’
Dat bleek wel toen zij met haar vader een paar weken geleden bij een huiskamerconcert voor het eerst de liedjes te horen kregen die singer-songwriter Isa Zwart voor de show schreef. ,,Het was heel bijzonder om te ervaren. De teksten van Isa zijn warm en persoonlijk. Ja, dat raakt ons gewoon. Wij waren niet de enigen in de zaal die een traantje moesten wegpinken. Ik ben blij dat we de liedjes hebben gehoord. Nu zijn we voorbereid. Ik heb er zin in!’’
De gemeente Emmen heeft 35.000 euro subsidie beschikbaar gesteld voor . Dat is een derde van de totale begroting. De gemeente is hiermee de grootste subsidieverstrekker. Andere giften komen van de Rabobank, de provincie en het cultuurparticipatiefonds Jij maakt het mee. Ook is zo’n 10.000 euro ingezameld met crowdfunding. ,,We werken grotendeels met vrijwilligers, maar er zijn allerlei zaken die geld kosten’’, legt Marieke Niemeijer uit. ,,Daarbij moet je denken aan muziekarrangementen, podium, licht, geluid, beveiliging en EHBO.’’
Wie nieuwsgierig is naar de voorstelling kan 16 maart om 20.00 uur terecht in de Grote Kerk van Emmen. Daar geeft Harmonie Euterpe Emmen, samen met onder anderen singer-songwriter Isa Zwart, alvast een preview. De toegang is gratis; er wordt een vrije gift gevraagd. De echte voorstellingen van worden gegeven op 23, 24 en 25 mei. Kaarten kosten 20,50 euro (donderdag) of 26,00 euro (vrijdag en zaterdag); jeugd tot en met 16 jaar betaalt 16 euro.
Het Noorder Dierenpark, later Dierenpark Emmen geheten, werd in 1935 opgericht door Aleids vader Willem Oosting. In 1970 nam Aleid het met haar man Jaap Rensen over. Samen ontwikkelden zij de dierentuin tot een internationaal vermaard park. Het gold als een van de modernste en meest educatieve dierentuinen van Europa en werd meermalen onderscheiden. Op het hoogtepunt trok de zoo zo’n 1,7 miljoen bezoekers per jaar. Aleid Rensen was het gezicht van de dierentuin. Zij was geregeld te gast bij het tv-programma van Willem Duys. In 1995 stopten de Rensens als directeur. De dierentuin sloot op 31 december 2015 de deuren.
