Oliewinning bij de NAM in Schoonebeek. Foto: Archief DVHN/Boudewijn Benting
De NAM moet bij het opnieuw opstarten van de oliewinning in Schoonebeek gebruik maken van elektrische boilers in plaats van aardgas. Stoppen met de winning is geen optie, omdat het de Nederlandse staat veel geld oplevert.
Dat blijkt uit een brief van staatssecretaris Hans Vijlbrief (mijnbouw, D66) aan de Tweede Kamer. Vijlbrief baseert zich daarbij op een rapport van TNO dat daarvoor milieuadviseur CE Delft inschakelde.
Bij de oliewinning in Schoonebeek gebruikt de NAM sinds 2011 grote hoeveelheden stoom om de stroperige olie naar boven te kunnen halen. Voor de productie van stoom die de NAM in de bodem injecteert worden grote hoeveelheden aardgas gebruikt. Door het vervangen van de gasketels door elektrische boilers kan aanzienlijk minder gas worden gebruikt. Daarmee wordt CO2 uitstoot van de oliewinning in Schoonebeek aanzienlijk naar beneden gebracht.
Dat lijkt ook noodzakelijk: bij het produceren van olie uit Schoonebeek wordt meer koolstofdioxide uitgestoten dan wanneer Nederland de aardolie zou importeren, staat in het rapport.
Van Twente naar Drenthe
CE Delft onderzocht vijf mogelijkheden voor de toekomstige oliewinning in Schoonebeek en de injectie van productiewater in lege gasvelden. Die opties lopen uiteen van het doorgaan op de huidige voet met de oliewinning met waterinjectie in Twente, tot het stoppen met de oliewinning in Zuidoost-Drenthe.
Als beste optie komt uit de bus de oliewinning in Schoonebeek te hervatten en de injectie van afvalwater van Twente te verplaatsen naar lege gasvelden rond Schoonebeek. Maar dan wel met stoom opgewekt door elektrische boilers in plaats van gas. Door het verplaatsen van de waterinjectie kan ook meer olie worden gewonnen, staat in het rapport.
De oliewinning in Schoonebeek ligt vanwege verschillende oorzaken al bijna een jaar stil. Staatstoezicht op de Mijnen (SodM) constateerde in het voorjaar onregelmatigheden bij een waterinjectieput in Twente. Daarnaast bleek uit metingen dat het productiewater een hoger gehalte van de chemische stof tolueen bevatte dan is toegestaan volgens de vergunning.
De NAM mocht de olieproductie weer hervatten als de put zou zijn onderzocht, toezichthouder SodM had geoordeeld dat de risico’s beheersbaar zijn en er een nieuwe tolueenfilters zou worden geïnstalleerd. Aan deze drie voorwaarden is inmiddels voldaan.
Verlies 450.000 euro per dag
Toch is de oliewinning niet meer hervat omdat de productie volgens Vijlbrief een te hoog aardgasgebruik vraagt. De NAM is akkoord gegaan met het stilleggen. Het is niet duidelijk wanneer de oliewinning weer wordt hervat. De productiestop in Schoonebeek kost de NAM zo’n 450.000 euro per dag, liet directeur Simon Vroemen eerder dit jaar weten.
Stoppen met de oliewinning is geen optie vanwege de olieopbrengsten, aldus de onderzoekers. Daarnaast is de kans op lekkages en bodemrisico’s volgens hen heel beperkt, aldus Vijlbrief. De schade in Zuidoost-Drenthe die zou ontstaan door aardbevingen, bodemdaling en vervuiling zou ,,in de tientallen miljarden euro’s dienen te lopen om het positieve saldo te doen kantelen”.
In Twente is groot verzet tegen het hervatten van de waterinjectie. Daarom en vanwege het transport van afvalwater met een buizensysteem van Schoonebeek naar Twente, wil Vijlbrief het productiewater in Schoonebeek en omgeving in de bodem stoppen. De staatssecretaris laat de Tweede Kamer weten niet van plan te zijn de waterinjectie in Twente weer op te starten. Hij gaat daarover in gesprek met de NAM en kaart daarin ook het gebruik van de elektrische boilers voor de oliewinning aan.
Scepsis
Net als in Twente is er ook scepsis in Zuidoost-Drenthe over de waterinjectie in Schoonebeek. De NAM is daarover al maanden in gesprek met onder meer bewoners, gemeenten en provincie. Die willen niet met dezelfde problemen als in Twente worden geconfronteerd. In de maatschappelijke kosten en batenanalyse (mkba) van CE Delft wordt ingeschat dat het verplaatsen van de waterinjectie naar Drenthe weinig effect zal hebben op de woningprijzen of werkgelegenheid in Zuidoost-Drenthe.
De NAM heeft een vergunning voor de waterinjectie in Drenthe aangevraagd, maar die moet Vijlbrief nog verstrekken. De NAM moet eerst aan allerlei voorwaarden voldoen. Tot die tijd blijft de oliewinning in Schoonebeek stilliggen.
