Henk van Lier Lels. Foto: Harry Tielman Harry Tielman
Tijd van Leven beschrijft het gepasseerde bestaan van mensen met een bijzonder verhaal. Vandaag Henk van Lier Lels (1928-2019) uit Assen.
Hendrik Johan van Lier Lels was een man met een groot plichtsbesef. Hij woonde op het fraaie uit 1778 daterende landgoed Overcingel in Assen en liet zo veel mogelijk mensen daarvan meegenieten. Want zoiets mag je niet voor jezelf houden. Hij was zich er zeer bewust hoe uniek deze 5 hectare grote groene oase grenzend aan de binnenstad was en vocht als een leeuw voor het behoud ervan.
Zaterdag 16 februari is Henk overleden. Een week later, op de dag van zijn drukbezochte uitvaart, hield natuurorganisatie IVN-KNNV er de eerste krokuswandeling van deze lente. Want genieten van de natuur, dat moet gewoon doorgaan, dat is helemaal in stijl van Henk van Lier Lels.
Toen Henk nog klein was, hield zijn padvindersgroep al activiteiten op de zolder van het grote huis. Later hielden theatergroepen er uitvoeringen, mensen trouwden er of volgden er tekenlessen. Groepen Assenaren hebben er ook wel geluncht. De zangclub van Henk bewaarde op zolder de decorstukken.
Van Henk mocht heel veel, als mensen alles maar weer in de oorspronkelijke staat terugbrachten. Want hij was zeer systematisch. Alles had zijn plek, zijn dochter Marike moet nu mappen vol aantekeningen doorpluizen waarin haar vader beschreef hoe alles werkt op het landgoed.
Henk was een zeer veelzijdig man. Technisch zeer onderlegd, hij studeerde elektrotechniek en bedrijfseconomie en werkte in de optische industrie. Ook kon je hem alles vragen over de geschiedenis van Assen. Tot kort voor zijn overlijden was hij nog als stadsgids actief bij de Asser Historische Vereniging. Hij gaf er ook lezingen, doorspekt met veel humor. En hij was natuurliefhebber, al was de tuin vooral het domein van zijn echtgenote Bep.
Henk is op 30 oktober 1928 geboren. Zijn ouders woonden aanvankelijk in een ‘gewoon’ huis aan de Zuidersingel. In 1938 verhuisde het gezin naar Overcingel. Henk bezocht de lagere Emmaschool en de hbs.
In 1947 ging hij in Dordrecht studeren. De hts was nog helemaal een mannenwereld. Henk ging veel om met zijn nicht Jenneke en vroeg haar om vriendinnen uit te nodigen voor de studentenfeestjes. Zo leerde hij Bep kennen, zijn grote liefde met wie hij in 1957 is getrouwd. In 1959 is Marike geboren, in 1962 Jan Murk.
Henk werkte bij de Optische Industrie Oude Delft, het gezin woonde in een gewoon rijtjeshuis in een nieuwbouwwijk met jonge gezinnen. In 1971 verhuisde het gezin naar Leeuwarden, waar Henk bedrijfsleider werd van een fabriek van Oude Delft. Hij maakte thuis van alles zelf, bijvoorbeeld een warmwaterinstallatie op zonne-energie, door radiatoren zwart te verven, met glas af te dekken en daar dan de waterleiding op aan te sluiten. Het leverde warm water op, maar de temperatuur was niet goed te regelen, wat Bep merkte toen ze met veel te heet water waste.
In 1969 overleed Henks vader, in 1976 verhuisde zijn moeder van Overcingel naar een appartement. Henk, Bep en Jan Murk betrokken het landgoed, Marike was al het huis uit. Henk zegde zijn baan op, want het beheer van het landgoed nam hem volledig in beslag. Zijn uitgesproken zuinigheid en inventiviteit kwam hem hierbij erg van pas. Hij kocht bijna nooit iets nieuws, repareerde en bewaarde alles.
Assen groeide in die jaren en het landgoed stond onder zware druk. De aanleg van de spoorlijn had het landgoed eerder al flink verkleind. Het ziekenhuis had uitbreidingsplannen, er moesten parkeerplaatsen komen en zo meer. Het leidde tot heftige aanvaringen met de Asser politiek. Nu is Overcingel natuurmonument.
In 1992 bleek dat Jan Murk een erfelijke spierziekte had, die hem langzaam zou slopen. Henk verstevigde de paden op het landgoed met honderden tegels om die rolstoeltoegankelijk te maken. Het was een hele zorg voor Henk en Bep. Helemaal toen Marga, de echtgenote van Jan Murk, ook nog borstkanker bleek te hebben. Jan Murk en Marga zijn in 2007 en 2008 overleden. Ze hadden nog twee zoons gekregen, Jelmer (1995) en Hessel (2001). Zij zijn liefdevol opgevangen door Marga’s broer en zijn vrouw in Grootegast.
Henk trok veel met zijn kleinzoons op. Jelmer helpt al jarenlang elke zaterdag in de tuin, net als Hessel tot voor kort, die nu een tijd in de VS verblijft vanwege zijn studie. Henk was trots op zijn kleinzoons, maar hij uitte dat niet. Henk sprak niet veel over zijn emoties.
Dat bleek ook toen in 2013 Bep overleed. Henk had er veel verdriet van, maar liet dat niet erg blijken. Moedig pakte hij het leven weer op: ging koken en bleef actief bij De Sociëteit, de Beleggingsclub en natuurlijk de historische vereniging.
Toen autorijden niet meer ging, deed hij zijn boodschappen maar op de fiets van zijn vader. Op zijn 89ste verjaardag gidste hij zijn familie met een stadswandeling door Assen. Zo ging hij door, tot een hartstilstand hem trof.
Hoe gaat het verder met Overcingel? Die vraag krijgt Marike wel vijf keer per dag. Ze kan er nog geen antwoord op geven. Wel benadrukt ze dat het huis er al 241 jaar staat en dat de familie er alles aan zal doen het erfgoed in de stijl van Henk te bewaren.
