Herman Sandman duikt samen met Bert Hadders opnieuw het theater in: ‘Applaus werkt best verslavend’

„Dat blijft toch je basis. Mensen zijn universele wezens, iedereen heeft armen en benen en ogen en ik ben ervan overtuigd dat we eigenlijk niet zoveel van elkaar verschillen. Maar het speelt wel mee waar je opgroeit. En we cultiveren het natuurlijk ook, dat idee van het was niks en het wordt niks, maar die veenkoloniale aard blijft opspelen. Ik kan het niet helemaal uitleggen...”

„Het is dat hiërarchische denken, dat je zelf weinig voorstelt. We zijn opgegroeid in een soort uithoek van Nederland, het Randland zoals dat wel wordt genoemd. Ons past enige bescheidenheid. En wij zijn niet eens echte Veenkolonialen natuurlijk.”

„Ik ben opgegroeid in Stadskanaal, maar ben weggegaan. Ik heb vroeger met mijn vrouw veel gereisd in Oost-Azië. Bert is helemaal vroeg weggegaan uit 2e Exloërmond – echte Veenkolonialen wonen er hun hele leven. En we staan op het podium, dat is ook niet iets wat past bij die bescheidenheid. Maar toch vind ik mezelf nog steeds niet heel veel, terwijl ik een aantal boeken heb geschreven en best wel wat gedaan heb.”

„Het is ook niet terecht: de Veenkoloniën vormen een mooi gebied, waar 150.000 hectare veen in cultuur is gebracht, waar van alles gebeurde, waar je geld kon verdienen. Maar daar gaat de voorstelling niet allemaal over hoor.”

„Ja, die kreet die je ineens van alle kanten hoort: ‘het leven is een feestje, maar je moet zelf de slingers ophangen’. Ik vind dat zulk gelul. Kijk, in aardbevingsgebieden kun je slingers ophangen wat je wilt, maar daar storten de muren gewoon in. En de Veenkoloniën is ook een gebied waar het geld niet tegen de plinten klotst. We hebben het over arm en rijk, maar ook over geloof en de pestkoppen voor wie je vroeger bang was. Het grijpt weer terug op onze jeugd, maar voor ons doen zijn we opvallend actueel.”

„We doen in onze voorstelling een verhaaltje, een liedje, een verhaaltje, een liedje. Tien blokjes bij elkaar. Het is vrij laagdrempelig. Ik zie mezelf, en dat klinkt heel pretentieus, als een soort chroniqueur van het klein menselijk onvermogen. Ik ben geen spectaculaire man, ik leid een traditioneel bestaan met een vrouw en twee kinderen. Zoveel maak ik niet mee op een dag. Hoeft ook niet, want er zit genoeg drama in het huiselijk leven. Dat zorgt voor herkenning. En dat is voor ons genoeg: als mensen een leuke avond hebben, een paar keer moeten lachen en luisteren naar mooie liedjes, is onze avond al geslaagd.”

„Heel goed. Ik zie Bert een beetje als een jeugdvriend, hoewel ik hem pas na ons 40ste heb ontmoet. Het voelt heel comfortabel en vertrouwd. Het leuke van Bert vind ik dat hij ondernemer is. Hij heeft mij ook het theater in getrokken. Hij dóét dingen. En ik vind dat ook leuk. Ik ben niet zo dat ik zelf zo nodig op een podium wilde staan, maar als zoiets voorbijkomt, dan vind ik het wel leuk om dat te proberen. Kijk, je hebt maar één leven, dus je moet er iets van maken. Zo veel mogelijk leuke dingen doen.”

„Hm, eigenlijk wel ja. Ik spreek mezelf tegen. Ik loop te verkondigen dat die slingers en die feestjes hier helemaal niet zijn, en ondertussen bouw je je eigen feestje. Dus eigenlijk klopt het cliché toch wel.”