Alex Klaasen speelt zijn eigen broer. Cabaretier baseert musical ‘Stoornis of my Life’ op eigen ervaringen

Alex Klaasen maakte vaker avondvullende voorstellingen, dat waren steeds aaneenschakelingen van losse scenes en liedjes. Nu werd het tijd om zich aan een complete musical te wagen, met een doorlopend verhaal. Het idee voor een voorstelling rond autisme vond hij dicht bij huis: „Mijn broer is autistisch. Met hem maak ik vaak grappige situaties mee. Daarom dacht ik: als ik die twee gegevens combineer, wordt het een hilarische musical, met een ontroerende ondertoon.”

In de voorstelling maakt het publiek kennis met hoofdpersoon Jasper (Alex Klaasen). Hij is 49 jaar en woont samen met een groep huisgenoten die allemaal ‘iets op het spectrum hebben’, zoals dat heet. Zo is er de buschauffeur die houdt van grappen over scheten en drollen, een huisgenoot die rouwkaarten met lachende mensen verzamelt, eentje die vooral gericht is op dieren en nog een paar bijzondere types.

En dan natuurlijk Jasper zelf, die verzot is op musicals. Zijn dierbaarste bezit is een ingelijste handtekening van musicaldiva Pia Douwes. Als zijn huisgenoot, de buschauffeur, op de wc iets heeft gefabriceerd dat op het gezicht van idool Pia lijkt, moeten ze het resultaat allemaal bewonderen. En beoordelen of de neus ‘wel klopt’. „Alle huisgenoten hebben trekjes die ik van mijn broer heb geleend’’, zegt Alex Klaasen. ,,Alles zit erin, behalve de musicalgekte van de hoofdpersoon. Die heeft hij van mij.’’

De zorgzame moeder van hoofdkarakter Jasper regisseert diens bestaan als een musical. Daarom stort zijn leven in als zij komt te overlijden. Dan werpt zijn broer – in het stuk een succesvolle soapacteur – zich op als zijn coach. Met een fris kapsel, een nieuwe outfit en een strak trainingsschema dirigeert hij zijn broer richting een nieuw leven volgens de lijnen van vlot en flitsend. Dat is natuurlijk gedoemd te mislukken, waarna het publiek achterblijft met de vraag wie normaal is.

Jim Bakkum speelt de rol van de succesvolle broer afwisselend met Soy Kroon. ,,Die soapacteur is een vlotte jongen, die een snelle aanpak kiest om met zijn broer om te gaan, maar er al snel achter komt dat dat zo niet werkt’’, zegt Soy Kroon bij een repetitie. Jim Bakkum: ,,Hij denkt dat hij zijn broer moet veranderen, maar hij zit zelf niet lekker in zijn vel. Daarmee zit er schurende humor in het verhaal. Maar het verhaal gaat ook over het verlies van je ouders, over familierelaties en zelfacceptatie.’’

Soy Kroon stak iets op over autisme: ,,Probeer een ander niet jouw wereld in te trekken. Je kunt beter proberen in de wereld van die ander te stappen.’’ En: ,,Het is juist leuk als iedereen iets eigenaardigs heeft. En verwacht geen perfectie van een ander, anders wordt het eenheidsworst.’’

Eigenlijk hadden Soy Kroon en Jim Bakkum voor de komende maanden andere voorstellingen op hun programma staan. Maar toen Alex Klaasen de twee een opzetje van zijn voorstelling stuurde, waren ze zó enthousiast dat ze per se mee wilden doen en dat ze hun schema’s omgooiden. De hele tournee meespelen lukte niet meer, zodat ze nu ieder de helft van de voorstellingen voor hun rekening nemen.

Zo werkt het ook met de vrouwelijke hoofdrol van de zorgmedewerkster, die Jasper begeleidt. Noortje Herlaar speelt die rol de ene week, de andere week komt de geëmigreerde Kim-Lian van der Meij uit Zweden over om dat personage tot leven te brengen. Nadat ze jarenlang in de Nederlandse theaters te zien was, zette Kim-Lian haar musicalloopbaan op een laag pitje toen ze in Scandinavië een gezin kreeg. ,,Ik was altijd onder de indruk van de voorstellingen van Alex, dus toen hij me polste voor deze rol, vond ik dat geweldig. Zeker nadat hij me de eerste teksten had gestuurd. Maar ik wilde mijn man en kinderen niet zo lang missen. Nadat bleek dat ik de rol om en om met Noortje kan spelen, zei ik tóch ja. Want deze voorstelling is veel te leuk om te laten schieten.’’

En nee, het is géén musical met het oogmerk om het publiek een lesje over autisme voor te schotelen, benadrukt Alex Klaasen. ,,Dat kán ook helemaal niet, want het spectrum is veel breder dan je denkt. Er lopen ook veel autisten rond zonder ooit de diagnose te hebben gehad. Als de voorstelling bijdraagt aan begrip voor autisten, is dat mooi meegenomen, maar het doel is vooral dat het publiek een mooie avond heeft. Toch zit er ook zwaarte in, want het leven van een autist is niet altijd makkelijk. Ook niet voor de mensen om hem heen, dat heb ik zelf ondervonden. Humor helpt om ermee om te gaan. Er mag dus gelachen worden.’’