'Das Wunder der Heliane' is geen opera, maar een ervaring, een verheven ideeënmengsel waar je in moet geloven | recensie ★★★★★

Korngolds eerdere opera Die tote Stadt wordt regelmatig gespeeld, Heliane (1927) is langdurig vergeten. Aan de muziek kan het niet liggen, die is magistraal goed, drie uur lang. Maar het verhaal?

Er is een Heerser die zonder liefde macht uitoefent (komt vaker voor), er is een Vreemdeling die vreugde in het land wil brengen en Koningin Heliane die liefde voor de vreemdeling gaat koesteren. Alsof het een Verdiaanse opera is: de tenor voelt iets voor de sopraan en de bariton vindt dat niet goed.

Het libretto van Heliane is echter ontleend aan een kort expressionistisch mysteriespel en verwijzingen naar godsdienst en de Bijbel worden in deze tekst over ‘liefde overwint alles’ steeds nadrukkelijker. De Vreemdeling doodt zichzelf, Heliane wordt van overspel beschuldigd en redt zichzelf door de Vreemdeling te laten herrijzen. De Heerser doodt Heliane, de Vreemdeling (Verlosser?) wekt haar weer tot leven en samen treden ze het licht tegemoet.

In zo’n verheven ideeënmengsel moet je geloven, en Annemarie Kremer doet dat zeker, stralend en schitterend met moeiteloze kracht. Ook heldentenor Tilmann Unger komt een heel eind in zijn zware rol.

De verdere cast (13) is goed tot in de kleinste rollen toe, evenals het koor. Het NNO werkt al jaren met de Reisopera in romantisch repertoire: Wagner, Humperdinck, Strauss. Juist die muziek is zinvol voor het vormen van de klankkleur en het leren volhouden van lange spanningslijnen. Onder Jac van Steen speelt het orkest hier op het hoogste niveau.

Gelukkig doet de regie niet aan nieuwlichterij. Sommige regisseurs pijnigen hun hersens af om radicaal nieuwe visies op een stuk te presenteren. Jacob Peters-Messer laat Heliane bij de Reisopera onaangetast: hij voegt alleen een danseres toe die gevoelens van de hoofpersonen weerspiegelt. Het decor van Guido Petzold is een grote ruimte met wisselend licht en rekwisieten, die uiteindelijk extatisch schittert.