ESNS 2024 zorgt voor muzikale gekte in Groningen. Met lange rijen, nerveuze supertalenten en spetterende muziek

Wie woensdagavond op de eerste dag van ESNS 2024 even uit de rij voor het Grand Theatre stapte en een paar deuren verderop een kijkje nam bij de Pinguin Showcases in De Drie Gezusters, belandde in een bizarre wereld. Verspreid door het pand zijn 9 podia opgebouwd waarop zeker 5 acts tegelijk spelen. Soms letterlijk met de rug naar elkaar toe, gescheiden door een dunne wand.

Een krankzinnig muziekfeest, waar in drie dagen 250 acts voorbijkomen. Het is een van de vele gratis alternatieven voor wie geen polsbandje voor ESNS 2024 kon bemachtigen of geen geld heeft voor dure kaarten. En het is illustratief voor de muzikale gekte die het showcasefestival elk jaar weer in Groningen teweegbrengt. Mooi ook er de lokale rockheld Lou Leeuw, dik in de zeventig, een kijkje te zien nemen. Muziek houdt hem jong.

Het officiële festival ging woensdag van start met ruim 70 optredens op 16 podia in het centrum van Groningen. Dat zijn minder speelplekken dan vorig jaar. De Akerk, het Praedinius Gymnasium, DOT, Vrijdag en het Werkman doen dit jaar niet mee. Dat is grotendeels een geldkwestie. Alles is duurder geworden en om de kosten te drukken zijn er op andere plekken meer acts op één avond ingepland.

Of het nu daarmee te maken had of met de onverminderde populariteit van het grootste showcasefestival van Europa, bij Vera, het Grand, Huize Maas, de Lutherse kerk en de Stadsschouwburg ontwikkelden zich al op de eerste, doorgaans rustige avond, imposante rijen. En dat terwijl het merendeel van de conferentiegangers nog in Groningen moest arriveren.

Die muziekprofessionals, ook dit jaar komen er weer zo’n 4000 naar Groningen, buigen zich overdag op de conferentie in De Oosterpoort over zeer uiteenlopende kwesties. Alleen al op donderdag staan tussen 10 en 19 uur ruim 70 activiteiten op het programma, verdeeld over meer dan 20 plekken en variërend van paneldiscussies, interviews, lezingen, workshops en netwerkbijeenkomsten tot podcasts.

De onderwerpen? Duurzaamheid, inclusie en diversiteit in de popindustrie, datagebruik, fan-engagement, regelgeving, de streamingeconomie, veiligheid op festivals, hoe verder na een showcase?, klimaatverandering en extreem weer, kunstmatige intelligentie, India als exportmarkt, de rol van vrijwilligers, ZZP’ers en de arbeidsmarkt, wat als de subsidies echt verdwijnen?, muziek en activisme, en nog veel meer.

En ’s avonds duiken al die muziekprofessionals de stad in op zoek naar talent. Zoals Londenaar Sekou, een van de 10 artiesten die door de BBC is gebombardeerd tot Sound of 2024. Op de vroege avond staat de jonge Brit in het Forum. ,,Het is mijn eerste optreden in Europa”, vertelt hij de volle zaal. De nervositeit slaat in de eerste, tamelijk gladde songs hoorbaar op zijn mooie, diepe stem. En net als hij loskomt, begeeft de techniek het. Ook dat is Eurosonic.

Het lot van Sekou doet een ESNS-medewerkster, die jarenlang artiesten begeleidde tijdens het festival, denken aan die keer dat Hozier optrad op ESNS. Ook bloednerveus. Ze probeerde hem te kalmeren door een kop thee met hem te drinken in de kleedkamer. Ze hielp hem op zijn verzoek zelfs aan het handje het podium op. En nu is Hozier dus een wereldster. Zijn hit Take Me To Church is inmiddels meer dan twee miljard keer beluisterd op Spotify. Zo kan het gaan.

De eerlijkheid gebiedt te zeggen dat er dit jaar op Eurosonic vooraf geen namen uitspringen, artiesten die op voorhand overal rondzingen. Goed, je hebt de Ierse Cmat en die andere Brit Elmiene, beiden ook belast met de druk van het BBC-label Sound of 2024. De rij voor de Stadsschouwburg was bij Cmat zo imposant dat Stefan van der Wielen, frontman van Orange Skyline, het al snel opgaf, net als onze verslaggever ter plekke.

De andere verslaggever stond op dat tijdstip in het Der Aa-Theater waar hij getuige was van een eerste hoogtepunt: jazztrio Immortal Onion en tenorsaxofonist Michał Jan uit focusland Polen. Hier geen zenuwen, maar een indrukwekkende set moderne jazz van vier topmuzikanten. Met slim gebruik van elektronica combineerden zij weemoedige klankvelden en saxofoonmelodieën, met experimentele uitbarstingen en citaten uit andere genres. Een opwindend muzikaal avontuur.

De kern van Eurosonic is het stimuleren van Europees talent. De bands hopen zich in de kijker te spelen voor optredens elders in Europa. Overal lopen boekers, managers, artiesten en andere mensen uit de popindustrie rond. En dan kun je dus zomaar de managers van Kensington en Di-rect tegenkomen bij Brintex Collective. Emotioneel moment tijdens dat optreden toen een van de bandleden vertelde dat zijn moeder pas was overleden.

Bij al dat Europese talent horen ook prijzen, zoals de Music Moves Europe Awards, die donderdagavond worden uitgereikt in de Stadsschouwburg. Eerder kregen Adele, Stromae, Rosalía en Dua Lipa zo’n prijs. Onder de 15 genomineerden was Tramhaus, maar de Rotterdammers grepen naast de 10.000 euro die de 5 winnaars opstrijken. Een dag eerder won het vijftal wel, als eerste Nederlandse band ooit, de jaarlijkse Vera-poll. Vereeuwigd op de muur.

Donderdag start ook het gratis programma ESNS Air in de tent – met plek voor 3000 mensen – op de Grote Markt met een optreden van de Groningse trots The Vices in de winterkou. Vrijdag is het de beurt aan de Friese held Joost. Dat belooft wat, gezien zijn legendarische show tijdens Lowlands.

,,Daag je eigen verwachtingen uit”, hield frontvrouw Alicja Sobstyl van Artificialice uit focusland Polen het publiek voor. Haar eigen, ongerichte en bombastische optreden vormde zo’n uitdaging en er volgen veel meer op zo’n festival met onbekende namen van aanstormend Europees talent. Zoals het lievige optreden van de Belgische vrouwen van Bluai. En wat te denken van het gehypte Chalk of de Zwitserse punkrockband Annie Taylor?

Maar het werkt op Eurosonic ook omgekeerd. Dan laat je, zonder verwachtingen vooraf, op zoek naar wat rust, het vermoeide lijf na middernacht in de bovenzaal van het Grand Theatre op een stoeltje ploffen en ben je opeens getuige van een geweldige Spaanse violiste en slagwerker. Los Sara Fontán heten ze en met even dromerige als strakke experimentele muziek zorgen ze voor een onverwacht muzikaal cadeautje. Dat is de charme van Eurosonic.