ESNS gaat op voor tweede online festival: 'Het zou rampzalig zijn als het volgend jaar weer zo gaat als nu'

De eerste digitale editie van ESNS, een jaar geleden, was een onverwacht succes. De conferentie voor muziekprofessionals werd met zo’n 4000 deelnemers digitaal even goed bezocht als in de jaren daarvoor. En het belangrijkste showcasefestival voor Europees poptalent bleek achter de laptop een heus festivalgevoel op te roepen. De avonden op de bank vlogen voorbij, mede dankzij de opeenvolging van korte optredens van een kwartier, waarbij je ook tussentijds kon switchen.

,,We doen wat we kunnen”, zegt festivaldirecteur Dago Houben. ,,En we doen dat wat we al sinds 1986 doen: de sector bij elkaar brengen. Maar vorig jaar zat iedereen wereldwijd in hetzelfde schuitje, nu verschilt het coronabeleid per land. Het was die eerste keer improviseren, maar het pakte goed uit. Ons bereik was groter dan ooit.”

Precieze kijkcijfers zijn lastig te geven, omdat de digitale uitingen en de door de publieke omroep NTR verzorgde opnames via verschillende kanalen werden gedistribueerd. ,,Sommige showcases zijn 100.000 keer bekeken. Andere 1000 keer. Dat is niet te vergelijken met een zaaltje in de binnenstad.” Festivalcoördinator Peter Sikkema wijst op het liedje Als Ik Je Niet Zie van de Nederlandse zangeres Yade Lauren dat op YouTube inmiddels 1,4 miljoen keer is gestreamd. ,,Dat zijn enorme aantallen.”

Er zijn lessen getrokken uit de eerste editie. ,,Snelheid is heel belangrijk”, zegt Houben. ,,Dit jaar zijn de optredens op Eurosonic nog iets korter dan vorig jaar: maximaal 12 minuten.” Sikkema: ,,Op Noorderslag is dat 15 minuten.” Die snelheid willen ze ook in de eerstvolgende fysieke editie inbrengen. ,,Dan kun je ook een podium bieden aan iemand die net een geweldige eerste single heeft uitgebracht, maar nog niet genoeg materiaal heeft voor een concert. Zoals Froukje vorig jaar. Die hadden we anders nog niet geprogrammeerd.”

Voor de deelnemende acts was de digitale editie een gouden greep. Waar de muzikanten in voorgaande jaren soms voor een handvol bezoekers in een zaaltje speelden alvorens met lege handen aan de reis huiswaarts te beginnen, hield nu iedereen een kwalitatief uitstekende opname over aan de digitale editie. Sikkema: ,,Die kunnen ze blijven gebruiken om zich te profileren. Wereldwijd.”

Die digitale voordelen zijn een blijvertje, zeggen Houben en Sikkema. ,,Het plan was om dit jaar een aantal sessies en liveshows ook digitaal te doen. Het levert veel meer exposure en spin-off op voor de acts. En dat is toch waar dit festival om draait: het promoten van Europees muziektalent.” Ook de ‘newsrooms’ op de conferentie, live talkshows over de actualiteit waarin muziekprofessionals ook kunnen napraten, zijn een coronaverworvenheid die blijft.

,,Maar het zou rampzalig zijn als het volgend jaar weer zo gaat als nu”, zegt Houben. Twee jaar corona heeft de sector zwaar getroffen. ,,Er zijn nog heel weinig festivals omgevallen”, zegt Sikkema. ,,Vooral door de steunmaatregelen. Straks wordt pas duidelijk hoe de zaken er echt voor staan.” Veel zzp’ers zijn al wel afgehaakt. Technici, beveiligers, podiumbouwers hebben zich omgeschoold. Houben: ,,Op die markt ontstaat een enorme strijd om personeel als er straks weer festivals doorgaan.”

Het idee was om aan de conferentie dit jaar een arbeidsmarkt voor zzp’ers te koppelen. ,,Dat hebben we een jaar doorgeschoven. De nadruk ligt nu op de wederopbouw van de sector. Hoe komen we hier weer uit? De markt die wij bedienen heeft zware klappen gehad.” Dat heeft ook gevolgen voor ESNS zelf. ,,Ook als het volgend jaar weer een fysieke editie wordt, zijn we niet meteen terug op het niveau van voor corona”, zegt Houben. ,,Er zijn veel mensen in onze achterban ontslagen. Het aantal delegates, voor ons van levensbelang, zal onder druk staan. De sector moet zich herstellen. Er zullen frictiejaren komen.”

Over alles wordt nagedacht bij ESNS. Sikkema: ,,Moet je een jaar overslaan? Moet je de opzet veranderen? Moeten we naar een andere plek op de agenda, weg uit de winter?” Vooralsnog luiden de antwoorden: Nee. Houben: ,,Zo’n verplaatsing kan fataal zijn.” Misschien dat er iets minder acts komen, volgend jaar. Houben: ,,Een paar zalen minder scheelt heel veel in de kosten qua productie en hospitality.”

De teleurstelling over weer een digitale editie is inmiddels verwerkt. ,,We zitten nu vol adrenaline in de productiemodus”, zegt Houben. ,,Deze week zijn de eerste opnames voor Grunnsonic en Hit the North, het noordelijke talent.” Vanaf zondag volgen opnames voor Noorderslag, Eurosonic en de Music Moves Europe Awards. ,,Onze depressieve gedachten zijn nu wel naar de achtergrond verdreven.” De buitenlandse Eurosonic-acts hebben allemaal een korte digitale showcase in eigen land gemaakt. ,,Daarvoor krijgen ze ook geld van ons.”

De begroting van het festival is, net als vorig jaar, naar beneden bijgesteld: van 5 naar 3 miljoen euro. ,,We hebben 50 procent minder budget en de publieksinkomsten zijn 90 procent lager. We kunnen dit alleen doen dankzij de steun van de overheden, fondsen en sponsors die ons trouw zijn gebleven. Ook de sponsoring in natura uit de sector is weg, want al die ondersteunende bedrijven hebben het superzwaar.” De uitgaven zijn ook een stuk lager. Sikkema: ,,Maar vergis je niet: televisie maken is duur. En dat is wat we nu doen.”

Hoe het dit jaar zal gaan met de belangstelling voor ESNS is afwachten. Na een jaar waarin streaming de norm was, ligt verzadiging op de loer. ,,De belangstelling voor de conferentie is vergelijkbaar met vorig jaar”, zegt Sikkema. ,,Vorig jaar was er veel vooraf opgenomen. Dit jaar doen we veel van de paneldiscussies live in De Oosterpoort.” Een voordeel van weer een digitale editie: de nieuwe doelstelling om de Europese muzieksector ook wereldwijd te promoten, wordt vergemakkelijkt. Houben: ,,Sprekers uit de VS kunnen niet komen, maar spelen wel op een andere manier een rol.”

#

Eurosonic Noorderslag vindt plaats van 19 tot en met 22 januari en is gratis te volgen via esns.nl. Deelname aan de conferentie kost 99 euro (tot en met 28 jaar 75 euro).