Het debat over de regeringsverklaring werd op de tweede dag tijdelijk geschorst vanwege een tweet van minister Agema. ANP JEROEN JUMELET Foto: Jeroen Jumelet
Het gezag van de nieuwe premier Dick Schoof is op dag 3 van het nieuwe kabinet ondermijnd door Geert Wilders. De coalitiepartners VVD en NSC gingen meteen ruziënd over straat met de PVV.
Wilders kondigde woensdag, op de eerste dag van het debat over de regeringsverklaring in de Tweede Kamer, aan dat we nog spijt gaan krijgen dat hij geen premier is geworden. Want nu is hij vanuit de Kamer vrij om zijn harde kritiek te blijven uiten.
Het debat is donderdag nog geen uur bezig als Geert Wilders van de premier eist dat hij de PVV-ministers Reinette Klever en Marjolein Faber beter beschermt tegen de beschuldiging van racisme vanuit de oppositie. Als premier Schoof herhaalt dat hij vertrouwen heeft in beide ministers, vindt Wilders dat ,,slappe hap’’.
Vervolgens zegt Schoof: ,,Als ik de mening zou zijn toegedaan dat ik racisten in mijn kabinet zou hebben, zou ik die woorden nooit hebben gebruikt. Dus nee, er zitten geen racisten in dit kabinet.’’
Maar Wilders vindt dat nog niet genoeg en eist van Schoof dat hij boos wordt om de beschuldiging van racisme. ,,Ik verwacht dat u meteen fel reageert.’’
De oppositiepartijen springen er bovenop. Henri Bontenbal van het CDA vindt dat Schoof door Wilders ,,voor de bus gegooid wordt’’. Maar snel daarna reageren Dilan Yesilgoz van de VVD en Pieter Omtzigt van NSC ook via sociaal medium X. Ze vinden de uitspraken van Wilders ,,onverantwoord’’. ,,Dit soort gedrag staat oplossingen in de weg. Ik mag hopen dat het vanmiddag wél over de inhoud gaat.’’
De oppositie heeft daarvoor al flink op het kabinet zitten inhakken om uitspraken van de ministers Klever en Faber. Ook nu ze minister zijn hebben ze zich in tv-interviews laatdunkend uitgelaten over hoofddoekjes, terwijl premier Schoof juist zei dat iedereen in Nederland door de regering gelijk behandeld wordt, mét of zonder hoofddoek.
Voor de nummer twee van GroenLinks-PvdA, Esmah Lahlah, met hoofddoek, is dat reden voor een emotionele reactie: ,,Mijn hijab is een persoonlijke, bewuste, vrije keuze.’’ Ze heeft het even te kwaad als ze wegloopt.
Na de lunchpauze gaat het een paar uur toch over de inhoud. De oppositie valt Schoof aan op plannen om te bezuinigen op zorg en armoedebeleid, het schrappen van het gratis schoolontbijt en het juist niet verhogen van de belasting op vermogens en aandelen.
Schoof antwoordt dat het kabinet ervoor kiest de economie te versterken en Nederland welvarender te maken. Daardoor moet er geld verdiend worden om de armoede te bestrijden. Maar hij kan niet ingaan op details en bedragen omdat alle regeringsplannen nog uitgewerkt moeten.
Maar na anderhalf uur praten over de inhoud gaat het alweer over hoofddoekjes. De nieuwe zorgminister van de PVV, Fleur Agema, heeft een X-bericht verstuurd waarin Amsterdams GroenLinks-burgemeester Femke Halsema een aantal jaar geleden ook kritisch doet over hoofddoekjes. Ze bedoelt het als bewijs dat kritiek op hoofddoekjes geen racisme hoeft te zijn.
Jetten wijst erop dat dit bericht op X ondermijnend is voor premier Schoof. Vervolgens gaat het kabinet even onderling in overleg. Het knettert achter de schermen. Daarna zegt Schoof dat er is afgesproken dat ministers zoals Agema voortaan geen berichten meer versturen tijdens een debat.
De oppositie ruikt bloed, zegt dat Schoof wordt ondermijnd en eist dat Agema haar bericht intrekt. Yesilgoz reageert dat ze het ook niet vindt kunnen dat de premier vanuit het kabinet wordt aangevallen en dat er steeds olie op het vuur wordt gegooid. Ze zegt daarbij dat volgens haar Wilders de tweet van Agema heeft aangestuurd. Daarop wordt Wilders weer boos: ,,Ik zit niet achter de tweet van mevrouw Agema. Dat is een vuile, valse beschuldiging.’’
Het is nog maar een greep uit de vele scheldwoorden en het geruzie over en weer. Omtzigt bijvoorbeeld heeft kritiek op Wilders omdat zijn partij geen democratische vereniging is. Wilders reageert vanuit de bankjes: ,,Waar bemoei je je mee?’’
Jimmy Dijk van de SP vindt het maar een ,,kleuterklas’’. Schoof reageert heel serieus: ,,Nee hoor. Dit is een serieus kabinet.’’
