Ondergelopen kelders, kruipruimtes en straten: overlast neemt toe nu regen maar blijft komen

Het is alle hens aan dek in delen van Nederland. Zo heeft de provincie Noord-Holland het zwaar te stellen met vele hoosbuien. Een poldergemaal in de buurt van Nauerna redde het bijvoorbeeld niet meer om al het overtollige water af te voeren. Het Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier heeft dit weekeinde daarom twee noodpompen laten meedraaien om de Zaandammerpolder ten westen van Zaandam droog te houden.

De woordvoerder van het waterschap spreekt van een uitzonderlijke situatie. „We hebben de natste oktobermaand sinds 1906 achter de rug, aldus het KNMI. Daarna kwam ook nog eens storm Ciarán die een flinke lading regen met zich meebracht. Over een paar dagen is er al evenveel regen gevallen als er normaal valt in de hele maand november. En dat terwijl de bodem in deze tijd van het jaar al verzadigd is.”

Niet alleen het waterschap merkt de gevolgen van de vele regenval, schrijft het Noordhollands Dagblad. In Westzaan komt op verschillende plekken het grondwater omhoog, wat zorgt voor ondergelopen kruipruimtes onder woningen. Zo ook bij Gerrit Kat uit Westzaan, woonachtig in de Burgemeestersbuurt. „De laatste tijd loopt het iedere dag vol en staat er zeker dertig centimeter water in de kruipruimte”, zegt Kat.

Met een pomp probeert hij eigenhandig de boel droog te houden - ook op zijn weiland aan het Guispad. „Normaal valt de regen meer verspreid, nu heeft het een periode achter elkaar stevig doorgeregend. Het is een kwestie van iedere dag opletten. Je merkt sowieso aan de muren dat het huis vochtiger wordt. En als je te lang wacht met pompen, glijdt de stoel ineens niet meer zo makkelijk over de vloer”, zegt hij met een lach. „Ook op het weiland probeer ik het waterpeil zo goed mogelijk te reguleren. Anders staan mijn paardenstallen onder water.”

Wijkmanager Erik van Druenen van Zaanstad zegt ’door de hele stad’ dezelfde constateringen te horen: meer water in de kruipruimte of tuinen die onder water staan. „De grond lijkt inderdaad verzadigd en de afgelopen storm heeft niet veel goed gedaan.” Datzelfde beeld heeft de Nonstoppings Dienst, een rioleringsbedrijf uit Zaandam. „Vooral in Wormer en Wormerveer lopen de putten niet meer goed door en hebben verschillende adressen waterproblemen.” In Assendelft was dinsdag bijvoorbeeld de Zuiderweg afgesloten voor verkeer omdat de weg volledig blank staat.

Het KNMI signaleert dat de regenperiode nog stevig door zal zetten, nadat oktober ook al een recordmaand bleek. Juist vorige maand presenteerde KNMI weermodellen voor de toekomst, ook op lange termijn. Die klimaatstudies voorzien in het gewoner worden van drogere zomers versus nattere winters. „We krijgen hoe dan ook te maken met zeespiegel- en temperatuurstijging, drogere zomers en nattere winters.” Weerkundigen bevestigen een trend van ’wit’ naar ’groen’ op de weerkaart.

Meteoroloog Jaco van Wezel van Weerplaza/Weeronline over de heuse ’regentijd’: „Noord-Holland zit eerste rang door de lagedrukgebieden. Het is heel nat. Je ziet wel verschil tussen het westen en het oosten van het land. Bij Arnhem heeft het echt minder geregend.”

Van Wezel wees in De Telegraaf onlangs al op het fenomeen van ’acht keer meer warmterecords dan kouderecords’. En dus natter en groener, voegt hij nu toe aan dat betoog: „Het is een trend van meer graden opwarming en meer en langer regen in plaats van witte winters.”

Weerman Roland van der Zwaag van Weerexperts uit Eelderwolde (Tynaarlo) volgt de ontwikkelingen in de atmosfeer al veertig jaar. „Dit is echt heel complex. De weersystemen worden ook anders. Wat we deze maand zien, dat zien we de laatste vijf jaar al. De laatste vijf a tien jaar komt er dan in maart wel weer kou terug. Het voorjaar schuift op, de seizoenen verplaatsen.”

Van der Zwaag memoreert: „Ik hou zelf van schaatsen, maar dat is inmiddels op natuurijs ook alweer een tijd terug, in februari 2021.” Hij wijst ook op weereffecten door de zonnecyclus en het veelbesproken fenomeen El Niño. „Het water is bovendien nu al met al niet koud genoeg om later deze winter een Elfstedentocht te kunnen houden.” Het KNMI schat die kans ook nog maar op twee procent.

Van der Zwaag: „De zogenoemde ’poolwervel’ (groot lagedrukgebied) is de laatste jaren vooral actief in Noord-Amerika, die koude komt met een noodgang de oceaan over en veroorzaakte bij ons de afgelopen jaren een batterij aan lagedrukgebieden. Daarmee was het een aanjager van zachte winters. Het betekent een aanvoer van milde oceaanlucht. Dat zorgt voor veel stroming in de atmosfeer en daardoor heeft hogedruk boven Scandinavië geen kans. Een plotselinge opwarming van de stratosfeer kan nog voor een korte periode een koude-uitbraak veroorzaken.”

Ook weervrouw Harma Boer uit Noordbroek (Midden-Groningen) volgt het op de voet. „Eigenlijk is dit al sinds jaren de trend. Als er al sneeuw valt, hoelang blijft het eigenlijk nog liggen? De laatste sneeuwval van betekenis was op 6 en 7 februari 2021, dankzij winterstorm Darcy. De gemiddelde temperatuur in de wintermaanden is de laatste jaren gestegen. Dit komt de sneeuwpret natuurlijk niet ten goede. Toch is het met de grilligheid van het weer, mede door klimaatverandering, zeker nog mogelijk dat we sneeuwwinters tegemoet gaan.”

Boer over de schier oneindige plensdagen: „Oktober was ontzettend nat en november heeft op sommige plaatsen hier in de provincie alweer meer dan 60 mm te pakken. En het einde is nog niet in zicht. De gemiddelde hoeveelheid voor november in totaal ligt tussen 75 en 85 mm. Daar gaan we zeker weer boven komen.”

Na een natte periode volgt wel een droge, verwacht ze. „Op 1 december begint de meteorologische winter. Wellicht geeft dit wat verlichting.”