Met het aandragen van CDA’er Richard van Zwol en SGP’er Elbert Dijkgraaf als nieuwe informateurs mikt PVV-leider Geert Wilders op het binnenpompen van een flinke dosis aan ervaring in de formatie.
Van Zwol was voorzitter van een staatscommissie die bevolkingsgroei onderzocht, Dijkgraaf heeft als econoom en oud-Kamerlid een sloot aan ervaring met de overheidsfinanciën: een onderwerp dat prominent op het menu staat in de nieuwe formatiefase.
De volgende onderhandelingsronde moet gaan over de inhoud, kondigde voormalig informateur Kim Putters al aan bij het aanbieden van zijn eindrapport over de vorige formatieronde. PVV, VVD, NSC en BBB moeten het na onderling gesteggel eindelijk met elkaar de diepte ingaan.
Achter de schermen valt al te horen dat gesprekken over financiën van groot belang worden. Bovendien hebben de partijen een gezamenlijke wens om grip op migratie te krijgen. Dat onderwerp moet het veelvuldig kibbelende kwartet binden komende tijd.
Een bak aan ervaring
Met de keuze van Wilders voor informateurs Richard van Zwol en Elbert Dijkgraaf moet in ieder geval voor die twee gesprekonderwerpen een bak aan ervaring worden binnengehaald om die onderhandelingen goed te begeleiden.
Richard van Zwol is een prominente CDA’er die een schat aan ervaring meebrengt uit zijn periode als topambtenaar. Hij is secretaris-generaal geweest op verschillende ministeries en werkt momenteel bij de Raad van State, maar viel de afgelopen jaren vooral op als voorzitter of lid van verschillende adviescommissies.
Zo onderzocht hij het langdurig verblijf van minderjarige vreemdelingen in Nederland, waar nog altijd veel problemen mee zijn. Vervolgens werd hij voorzitter van een staatscommissie die de demografische ontwikkeling tot 2050 onderzoekt. Naar aanleiding daarvan kwam hij tot de conclusie dat Nederland keuzes moet maken over migratie en daarin de kwaliteit van de economie en sociale samenhang voorop moet stellen.
Nederland toegankelijk houden
Dat is volgens hem nodig om op langere termijn onderwijs, zorg, wonen en sociale zekerheid voor iedereen in Nederland toegankelijk te houden. Die opvatting komt overeen met die van de partijen die de komende weken met hem om tafel zullen zitten.
Maar Van Zwol heeft ook een duidelijk CDA-profiel. In de boezem van die partij klinkt dat Van Zwol nog lang gesprekken voerde met Omtzigt, toen die al op weg naar de uitgang was bij de christendemocraten. De topambtenaar was tot voor kort ook nog jaren voorzitter van het wetenschappelijk instituut van het CDA. Ook was hij adviseur voor het verkiezingsprogramma in 2021.
Elbert Dijkgraaf neemt weer andere ervaring mee naar de formatietafel. De econoom en hoogleraar - die onlangs al op de NSC-burelen werd gesignaleerd - was acht jaar Tweede Kamerlid was voor de SGP. Als Kamerlid hield hij zich tussen 2010 en 2018 onder meer bezig met financiën, sociale zaken en economische zaken. Belangrijk nu de in nieuwe formatiefase de overheidsfinanciën een hoofdingrediënt is.
Dijkgraaf ging met oververmoeidheidsklachten weg bij de SGP-fractie. Huwelijksproblemen speelden ook een rol. Hij is hertrouwd met voormalig VVD-minister Tamara van Ark.
Als de Tweede Kamer de voordracht van Dijkgraaf en Van Zwol steunt, kunnen ze direct aan de slag.
