Actrice en schrijfster Nhung Dam. Foto: Marco Keyzer
Het moment dat je je schrijfbureau demonteert om er een babybox voor in de plaats te zetten voelt alsof je je eigen biografie herschrijft terwijl je nog midden in het hoofdstuk zit. Met een schroevendraaier in de hand denk ik: dit is niet zomaar opruimen, dit is een nieuw leven inruimen.
Veel dingen in mijn zwangerschap lopen net anders. Als alleenstaande moeder in wording, én als tourende actrice, passen de bestaande systemen niet helemaal op mijn leven. Opvang is gebouwd op het ritme van ouders die rond 9 uur ergens met een keycard een kantoordeur openen, een broodtrommel onder de arm en het vooruitzicht op een avondje talkshow op de bank.
Mijn dagen zullen straks precies andersom lopen: in de middag vertrekken, na middernacht thuiskomen, elke avond in een andere uithoek van het land. Het leven dat ik altijd avontuurlijk vond maar ook grillig. Eten in een andere stad, me thuis wanen in dat ene theater dat voor even mijn woonkamer wordt. Ik werk wanneer anderen uitademen: avonden, weekenden, feestdagen. Die momenten waarop u er even tussenuit wilde, mocht ik bijdragen aan de ontsnapping.
En ook nog glimlachen
Ze zeggen dat er een heel dorp nodig is om een kind op te voeden. In onze individualistische samenleving is dat dorp vaak gereduceerd tot één of twee personen die het moeten kunnen, volhouden en ondertussen ook nog glimlachen.
Ik denk vaak aan mijn onderbuurvrouw, inmiddels verhuisd, ook een alleenstaande moeder. In 1 jaar zag ik haar grijs worden. Ze had een huilbaby. Op een dag ging het brandalarm af. Ik snelde naar haar deur en klopte. Ze deed open met een kapsel dat alle wetten van de zwaartekracht tartte, en riep: „Ik heb de melk laten aanbranden! Ik ben zó moe!” Haar ogen stonden op standje overleven. Ik hoor haar nog.
Afgelopen week mocht ik voor een magazine op de foto. Even uit mijn bouwput van een huis, uit mijn pyjama, mijn dikke buik in een jurk gehesen. Voor een moment stond ik weer met één been in mijn oude leven.
Geen standaardrooster
Maar het artiestenbestaan is niet per se oudervriendelijk. Mijn werk voelt niet als werk, maar als een deel van mijn identiteit. Creëren is geen keuze, het is een reflex. Maar straks moet die reflex naast een wieg passen. En bij mij staat geen partner klaar om de baby over te nemen. Geen opa of oma binnen fietsafstand om even bij te springen.
Mijn theatertournee schuift een seizoen op. Nog vóór de baby er is, lig ik wakker. Niet van voedingen of krampjes, maar van de vraag: waar kan ze straks terecht? Welke opties hebben ouders die buiten de traditionele werkuren leven? Hoeveel ruimte laat onze samenleving voor families die niet in het standaardrooster passen? Misschien is dat de echte vraag.
Dus ja, ik durf het gewoon te vragen: heeft u een gouden tip? Mail svp naar: management@nhungdam.com. Misschien wordt mijn dorp wel groter dan ik dacht.
