‘Hij laat zich niet weerhouden door ingrijpen van politie en justitie en komt daar openlijk voor uit. Ook vind ik het kwalijk dat de verdachte in zijn werkende leven psycholoog was en zich profileert als deskundige om vertrouwen te wekken. Door zich zo op te stellen, plaatst de verdachte zich boven de wet.’ Aldus de officier van justitie in de zaak tegen de gepensioneerde psycholoog Wim van Dijk. En ik denk: tja, als mensen zich zo tegenover de wet gaan opstellen, zonder dat ze daar persoonlijk gewin uithalen, dan is er waarschijnlijk iets mis met de wet.
Wim van Dijk was psycholoog. Nu niet meer, hij is al een tijdje met pensioen, hij had waarschijnlijk gehoopt dat pensioen met zijn vrouw door te brengen. Helaas is dat niet gelukt, want zijn echtgenote dementeerde, waarna ze op een gesloten afdeling van een verpleeghuis belandde en haar overlijden pas na veel lijden kwam. Deze ervaring zette Van Dijk er toe aan om zich in te zetten voor een waardig levenseinde voor alle mensen, in eigen regie. Hij haalde een flinke lading middel X in huis, daarnaast een lading van het antibraakmiddel Domperidon (leuke naam, klinkt als wijn) en zorgde dat hij bereikbaar was voor mensen die het middel bij hem wilden afnemen. Hij deed het niet om macht of geld, hij deed het omdat hij andere mensen het lot van zijn vrouw wilde besparen. Met zijn achtergrond als psycholoog was hij geschikt om te bepalen of het middel veilig verstrekt kon worden aan patiënten, het enige wat hem in de weg stond was de wet.
Een overtreding van de geneesmiddelenwet
Die wet bracht hem in de rechtbank van Den Bosch. Daar werd hij niet aangeklaagd voor het overtreden van de wet op hulp bij zelfdoding en niet voor het verhandelen van middel X want het handelen in dat middel (geen geneesmiddel maar een conserveermiddel) is alleen strafbaar als wordt aangetoond dat het verstrekt is met oog op zelfdoding. Dat kon de officier van justitie niet hard maken, want Van Dijk schoonde zijn telefoon en computer geregeld op en vroeg zijn patiënten hetzelfde te doen. Waar hij vervolgens wel voor werd aangeklaagd was een overtreding van de geneesmiddelenwet, het verstrekken van het antibraakmiddel, omdat dat middel volgens de officier van justitie onmisbaar is voor deze vorm van zelfdoding. In die redenering ging de rechtbank mee, van een ijskoud computerscherm werd psycholoog Van Dijk een taakstraf en een voorwaardelijke celstraf opgelegd met een proeftijd van 3 jaar.
Er zal vast wel iemand anders in het gat springen
En dat is spijtig, maar ook prima, nu kan psycholoog Van Dijk in ieder geval voor drie jaar genieten van zijn pensioen. De hausse aan nieuwsberichten over krasse ouderen, gepensioneerde artsen, politieagenten en andere hulpverleners, die uit medemenselijkheid strijden voor het recht op zelfbeschikking rondom sterven, geven mij het vertrouwen dat er vast wel iemand anders in het gat springen zal. Maar wat mij zorgen baart is de stilte die er in de generaties onder die krasse ouderen heerst. Want als keer op keer allerlei allang gearriveerde ouderen, puur vanuit medemenselijkheid, willens en wetens de wet overtreden, dan is er toch iets mis met die wet? Dan moet er toch iets aan die wet gebeuren?
Maar waar dat zou moeten, rollen ze over elkaar heen in een gevecht om noodwet of spoedwet. Blijft het over dit soort daadwerkelijk belangrijke onderwerpen ijzingwekkend stil.
