Red De Buitenplaats in Eelde. Het museum is voor Drenthe en Groningen van levensbelang | opinie

Enkele jaren geleden op een vrijdagmiddag, begeleid door een gids, ging ik samen met mijn vrouw het Nijsinghhuis in Eelde bezichtigen. We gingen langs de hoofdweg via de schuur naar binnen waar ik gelijk enorm schrok van twee levensgrote olifanten die op mij af kwamen lopen. Om daarna te zien en te beseffen dat ze geschilderd waren, door Pieter Pander hoorden we.

Het was het begin van een fantastische fantasietocht door het woonhuis van Jos en Janneke van Groeningen.

Een klein kamertje geschilderd door Wout Muller vol met forse vrouwen in allerlei blauwtinten, daarna een gang met boven je op het plafond het universum geschilderd door Matthijs Röling die een kamer ernaast de sfeer van de klassieke oudheid had meegegeven en een andere ruimte de exotische sfeer van een andere wereld, een verdieping hoger, in de slaapkamer, een vogel met lange poten die de hele ruimte opeist, van Olga Wiese.

Wat prachtig en ongelooflijk allemaal en dat in Eelde vlakbij Groningen. Vormgegeven door noordelijke kunstenaars.

Het Nijsinghhuis staat naast het museum De Buitenplaats, een prachtig gebouw ontworpen door de architecten Alberts en Van Huut in dezelfde organische stijl als hun Gasuniegebouw in Groningen. Let bij binnenkomst op de deurkrukken, het zijn appels met en zonder Eva.

Appels die verwijzen naar het paradijs maar ook naar de tuin bij het museum met prachtige beelden en een vijver, maar vooral ook met een boomgaard met een zeer groot aantal verschillende appelbomen.

Dit alles is uniek en wie er nog niet geweest is, ga het zien. Om daarna te lunchen of koffie/thee met zelf gemaakt gebak te nuttigen in het restaurant dat van uitzonderlijke klasse is. Nu kan het nog, want hoe onbegrijpelijk, het voortbestaan van het museum staat onder grote druk.

Kunst en cultuur kosten geld en leveren zoveel meer op wat niet in geld is uit te drukken: kunst haalt je uit je comfortzone, vergroot je referentiekader, is non-conformistisch, zet je aan tot nadenken. Kunst roept emoties op, laat je genieten, maakt je droevig, roept boosheid op, is melancholisch en leidt bij mij tot oprechte ontroering.

En dat doet De Buitenplaats voortdurend. Wij, de gemeenschap en samenleving, hebben kunst broodnodig en moeten bereid zijn daar geld aan uit te geven.

Eelde is onderdeel van de gemeente Tynaarlo en de gemeenteraad moet beslissen over hoe het verder moet met het museum. Wordt het gesloten, wordt het een bibliotheek en biedt het onderdak aan het Klompenmuseum of wordt het een onderdeel van het Drents museum in Assen die er kunst uit 1900 wil gaan exposeren?

De eigen collectie van De Buitenplaats is uniek en bestaat uit belangrijke noordelijke kunstenaars die de afgelopen vijftig jaar zeer belangrijk zijn geweest voor de ontwikkeling van de kunst in het noorden. Ook het Drents museum heeft belangrijk werk van deze kunstenaars en wil graag hun eigen collectie vergroten.

Voor hen zal het echter altijd kunst zijn naast de grote tentoonstellingen die ze presenteren. In 2019 hadden ze de tentoonstelling Sprezzatura, vijftig jaar Italiaanse schilderkunst in de grote zaal en in de kleinere zalen boven in het gebouw, onopvallend, de wel heel mooie tentoonstelling van Matthijs Röling, In dank aanvaard.

In 2022/23 had Museum Wierdenland in Ezinge de zeer succesvolle tentoonstelling Binnen kijken bij Matthijs Röling. Dit pleit ervoor om kunst van noordelijke kunstenaars onder te brengen bij een museum dat zich hier helemaal opricht. De Buitenplaats is daar een logische kandidaat voor, als onderdeel van het Drents museum.

Ik hoop dat de gemeenteraad van Tynaarlo beseft hoe uniek en belangrijk museum De Buitenplaats is. Hoe uitzonderlijk het ook is dat zij zo’n museum in hun gemeente hebben, een museum die het waard is te blijven bestaan, waar geld aan besteed moet worden.

Een museum die niet alleen voor Drenthe maar ook voor Groningen van levensbelang is. Het is jammer dat gemeente- en provinciegrenzen de financiering van het museum beperken want eigenlijk zouden de gemeente en provincie Groningen ook moeten bijdragen aan het voortbestaan van De Buitenplaats.

Ik schrok van de olifanten in de schuur van het Nijsinghhuis, ik schrok van de berichten over het voortbestaan van het museum en ik hoop dat dit museum niet eindigt met: ‘toen kwam er een olifant met een lange snuit en die blies het verhaal uit’.