Ronald Plasterk staat de pers te woord in het formatiegebied in de Tweede Kamer. Foto: Robin Utrecht
Als Pieter Omtzigt alleen gestopt is met de formatie omdat hij Ronald Plasterk niet meer vertrouwt, dan zou het vervangen van de informateur genoeg moeten zijn. Er speelt natuurlijk meer.
Omtzigt is gestopt met de formatiebesprekingen met PVV, VVD en BBB omdat hij pas op het laatste moment stukken kreeg van informateur Ronald Plasterk over de zorgelijke financiële toestand van de Nederlandse overheid, zei hij dinsdag. Plasterk zelf ontkende dat.
Als dat gebroken vertrouwen in Plasterk werkelijk de hoofdreden is, dan zou het vervangen van Plasterk door een andere informateur voldoende moeten zijn om weer verder te gaan met praten. Maar het gaat in werkelijkheid natuurlijk ook om andere zaken.
In een paar bijzinnen zei Omtzigt dat het onderlinge vertrouwen tussen de vier partijen niet goed is. In een brief aan zijn leden sprak hij over luchtkastelen die de andere partijen wilden bouwen.
Wie breekt, betaalt
Intussen zien de drie overige partijen hun kans schoon alle schuld voor het mislukken van deze formatieronde bij Omtzigt te leggen. Wie breekt, betaalt, is immers de bekende politieke wijsheid.
Het lastige is dat zowel Omtzigt als Yeşilgöz niet hardop uitspreken wat het werkelijke probleem is. Dat is natuurlijk dat de PVV van Wilders en de BBB van Van der Plas een totaal andere politieke stijl en standpunten hebben dan de VVD en het NSC.
De VVD is een bestuurderspartij die gewend is compromissen te sluiten en binnen de grenzen van de grondwet en de Europese regels werkt. Nieuw Sociaal Contract van Omtzigt is weliswaar een nieuwe partij, maar Omtzigt en veel van zijn nieuwe Kamerleden zijn ervaren ex-CDA’ers.
Trumpiaanse stijl
De PVV en de BBB zijn totaal anders. Ze hebben een confronterende, Trumpiaanse stijl. Ze hebben geen ervaren bestuurders in huis en doen allerlei beloftes die niet of nauwelijks zijn waar te maken in het Nederlandse parlementaire systeem.
Maar Omtzigt en Yeşilgöz zeggen niet hardop dat ze niet kunnen werken met de PVV en BBB. Er hebben zo veel mensen op gestemd dat ze niet te negeren zijn.
Dus wringen NSC en VVD zich in allerlei onmogelijke bochten. Yeşilgöz zei al snel na de verkiezingen dat haar partij zo veel heeft verloren dat het niet paste om te gaan regeren. En Omtzigt wijt het nu dus aan de onverwachte financiële lijken in de kast. Het komt niet geloofwaardig over.
