Kamp Westerbork-directeur Bertien Minco overhandigde dinsdag met een delegatie een petitie aan de Tweede Kamer. Foto: ANP/Remko de Waal
In een tijd waarin politieke en maatschappelijke spanningen toenemen, is het cruciaal herinneringen aan onze gedeelde geschiedenis levend te houden.
Daarvoor zijn plekken als Kamp Westerbork en de Bevrijdingfestivals van groot belang. Des te treuriger is het dan ook dat juist deze organisaties al jaren bij het Rijk moeten bedelen om extra geld. Ook deze week sloegen ze weer hard op de trom om de strijden voor hun voortbestaan.
Gaza en Libanon
Leven in vrijheid lijkt misschien vanzelfsprekend, dat is het natuurlijk niet. Daarvan moeten we ons bewust blijven, en we moeten de verhalen aan de volgende generaties doorvertellen. Zeker nu al jaren bekend dat jongeren nog maar weinig weten over de gruwelen van de Tweede Wereldoorlog. Maar oorlog is niet iets van vroeger. Kijk naar wat er op dit moment in Gaza en Libanon gebeurt, en dichterbij huis in Oekraïne. Ieder land kan door een grootmacht onder de voet worden gelopen. Onze ouders en grootouders zagen dat ruim tachtig jaar geleden met eigen ogen gebeuren.
En niet alleen in het buitenland, ook in Nederland nemen de spanningen toe. Bevolkingsgroepen worden hoe langer hoe meer tegenover elkaar gezet. Die ontwikkeling wordt vooral aangejaagd door regeringspartij PVV. Dat die partij vooral Nederlanders van niet-Westerse afkomst aanwijst als aanstichters, laat zien dat historisch besef óók niet vanzelfsprekend is. Juist een plek als Kamp Westerbork laat zien wat er kan gebeuren als een groep tot zondebok wordt gemaakt voor problemen in de samenleving.
Antisemitisme
Antisemitisme is geen migrantenprobleem, maar een maatschappelijk probleem en van alle tijden. Willen we dat als samenleving aanpakken, dan hebben we daar het onderwijs en educatieve instellingen voor nodig, zoals ‘Westerbork’. De politiek, maar ook de samenleving, moet zich afvragen wat het herdenken en doorvertellen van de geschiedenis ons tachtig jaar na de bevrijding waard is.
De twee ton die de Kamer wil uittrekken voor Westerbork is een begin, maar een structureel plan voor hoe we willen omgaan met een van de zwartste bladzijden in onze geschiedenis ontbreekt. Dat kunnen we ons niet veroorloven. Volgend jaar vieren we dat we alweer tachtig jaar leven in vrijheid. Dat is een privilege dat alleen kan worden behouden door historisch besef. Dat komt niet vanzelf.
