Een lange broek aantrekken als je de natuur ingaat is geen overbodige luxe.
Foto: Getty Images
Op de tekenradar is een toename te zien van het aantal tekenbeten: een aanloop naar de piek, die in mei, juni en vooral juli tot een hoogtepunt komt. Infectieziekten-onderzoeker bij het RIVM Kees van den Wijngaard zegt dat de dichtheid van beten het hoogst is rond de Gelderse Veluwe, Utrechtse Heuvelrug, duinen en bossen in Noord-Holland en in Groningen.
1. Waarom moeten we oppassen?
Elk jaar is er sprake van bijna 1,5 miljoen tekenbeten. Ongeveer de helft van die teken zijn besmet met een virus of bacterie. Honden en mensen kunnen ziek worden van de borrelia-bacterie die Lyme veroorzaakt.
Niet alle teken dragen Lyme bij zich en de teken die het wel hebben, dragen het niet allemaal over. De kans is ongeveer 1 op 50 dat je lymeziekte krijgt na een tekenbeet. Volgens Van den Wijngaard is, als je kijkt naar het relatief aantal inwoners, in de provincie Drenthe het hoogste risico op tekenbeten en lymeziekte.
Niet elke beet met een besmette teek leidt tot lymeziekte omdat veel mensen een prima werkend afweersysteem hebben. Zij ruimen de eventuele bacteriën en virussen netjes zelf op, weet Bea Werner van Stichting Tekenbeetziekten.
2. Waar moeten we extra voorzichtig zijn?
Overal waar ongemaaid gras is, bermversiering en lage struiken staan is ’tekenterrein’. Een grote misvatting volgens Van den Wijngaard is dat mensen denken dat ze uit bomen vallen. Ook kunnen ze volgens Werner niet hollen of springen. „Alleen een paar centimeter van de grasspriet naar de gastheer.” Als je na het uitlaten jouw hond aait, kan de teek op jou overlopen.
Ook de duinen en plekken langs de waterkant zijn ideaal voor teken, en tuinen met een fijne composthoop vinden ze volgens Werner ’geweldig’.
Denk je tijdens het hardlopen, ’die teek is vast niet zo snel’, dan onderschat je de parasiet. Draag als je in het groen loopt een t-shirt met lange mouwen en stop je broek in je sokken. Wil je een teekwerend middel gebruiken, let dan op dat het middel veilig is voor natuur, milieu, kinderen en huisdieren. Je moet het wel elke 3 à 4 uur spuiten.
3. Hebben teken een favoriete plek op de mens?
Eigenlijk bijten ze zich gewoon vast op iedere plek die voorhanden is en dat zijn vaak de benen. Al hebben ze een voorliefde voor een plek die vochtig, warm, donker en liefst bedekt met een beetje haar. Volgens Werner zijn er veel mannen die een teek hebben ontdekt op of net achter hun ballen: ’een ideale plek!’
Bij kinderen worden ze vaak aangetroffen op het hoofd, bijvoorbeeld achter de oren en op de haargrens.
4. Hoe komen we er van af?
Als er een teek op je zit, moet je die er zo snel mogelijk weer afhalen met bijvoorbeeld een tekentang of een pincet. Maak de plek pas naderhand met ontsmettingsmiddel of alcohol schoon.
Als de spinachtige op je kleren zit. gaat deze niet dood in de wasmachine tenzij je op 60 graden of meer wast, zegt Werner. „Ze gaan wel dood in de wasdroger.”
5. Wanneer moet je je zorgen maken?
Als een teek langer dan een etmaal op je heeft gezeten, neem dan contact op met de huisarts.
Huisarts Stefan van Rooijen ziet veel patiënten op zijn spreekuur na een tekenbeet. „Klachten die passen bij Lyme zijn spierpijn, vermoeidheid en koorts. Soms ontstaat er rondom de beet een rode kring. Het kan echter ook gaan om slechts een lichte huidafwijking of een egale rode vlek. Als je het direct behandelt, dan werkt een antibioticakuur meestal goed.” Bij twijfel over Lyme verwijst een arts patiënten door voor een aanvullend bloedonderzoek in het ziekenhuis.
