Internetoplichters maken voor tientallen miljoenen buit: de trucs van deze gewetenloze criminelen veranderen voortdurend, dus is het belangrijk om alert te blijven.
Foto: Shutterstock
Internetoplichters lijken nergens voor terug te deinzen. Uit de jaarcijfers van 2024 van de Fraudehelpdesk blijkt dat het aantal meldingen van oplichting én de schade voortdurend stijgen. De trucs van deze gewetenloze criminelen veranderen voortdurend, dus is het belangrijk om alert te blijven.
Werd er in 2023 zo’n 44,5 miljoen euro aan schade gemeld bij het callcenter, in 2024 ging het om ruim 52,7 miljoen euro die mensen afhandig is gemaakt. Wat zijn op dit moment de meest voorkomende oplichterstrucs? De Fraudehelpdesk legt het uit en geeft tips.
Helpdeskfraude na datalek
Een van de meest voorkomende vormen is helpdeskfraude, weet Fraudedesk-woordvoerder Tanya Wijngaarde. „Daarbij belt iemand op namens een helpdesk, bijvoorbeeld van een bank. Diegene heeft vaak veel voorinformatie uit een datalek. Dan weten ze je naam, woonplaats en soms zelfs je rekeningnummer en saldo. Daarmee kunnen ze vertrouwen opwekken.”
Vervolgens bedenken ze een smoesje: ’Uw geld staat klaar om naar het buitenland overgemaakt te worden. Dat kunnen wij voorkomen, door het snel op een veilige rekening te zetten.’ Daarmee kunnen ze bedrag buitmaken.
En daar stopt de fraude niet. „Vaak willen ze nog je pasje aan de deur komen halen, waarbij je je pincode moet geven, uit veiligheidsoogpunt.”
Nepagenten aan de deur
Ook waarschuwde de Zwolse politie onlangs voor oplichters die aanbellen en zich voordoen als politieagenten, soms zelfs met een nepuniform. Die oplichters stellen dat er veel ingebroken wordt in de buurt en dat ze je sieraden daarom in een bankkluis kunnen leggen. Of ze willen je telefoon of laptop meenemen, omdat die besmet zou zijn met een virus.
Dat ze zoveel slachtoffers kunnen maken, is volgens Wijngaarde omdat er vaak een verkeerd beeld is van oplichters. „Mensen kunnen denken dat het een luguber uitziend persoon is die krakkemikkig Engels spreekt. Terwijl het zeer regelmatig vriendelijk overkomende mensen zijn die keurig Nederlands praten.”
Aankoopfraude webwinkels
Een andere veelgebruikte methode: sites van nepwebwinkels. Wijngaarde: „Daar bestel je allerlei aantrekkelijk ogende producten, maar in werkelijkheid wordt er nooit wat geleverd. Soms hebben die valse webwinkels zelfs het domein gekaapt van een klein bedrijfje dat het nauwelijks nog gebruikt, waardoor het er betrouwbaar uitziet.”
Logo’s, namen van bekende partijen, nep-keurmerken en een iDeal-betalingsmogelijkheid maken een site ogenschijnlijk betrouwbaarder.
Vacaturefraude thuiswerk
Dit is een relatief nieuwe fraudevorm. „Mensen worden via WhatsApp of Telegram benaderd of gebeld”, weet Wijngaarde. „Daarbij krijgen ze de aanbieding om voor een mooi bedrag vanuit huis een recensie te schrijven over producten, zoals apps. Je krijgt je beloning alleen niet direct, eerst moet je wat geld overmaken.”
Wil je bijvoorbeeld 2000 euro verdienen, dan kun je bonustaken kopen voor 500 euro. „Maar in werkelijkheid ontvang je nooit iets.”
WhatsAppfraude
Een klassieker is WhatsAppfraude. Daarbij appen of sms’en ’familieleden’ of ’goede bekenden’ je. Doorgaans begint het bericht met de smoes dat hij of zij een nieuw nummer heeft. De profielfoto kan van sociale media gehaald zijn, waardoor het lijkt te kloppen.
Vervolgens zegt de oplichter vanwege financiële problemen snel geld nodig te hebben. Betaling moet via een Tikkie of het bankrekeningnummer. Als je diegene probeert te bellen, wordt er niet opgenomen en schrijft de oplichter doorgaans: ’Ik hoorde je niet.’
Beleggings-/datingfraude
Hier overtuigt een oplichter je om in een bepaalde belegging te stappen, waarbij het vaak om crypto’s gaat. Wijngaarde: „Het is voor oplichters heel makkelijk om een nep-onlineomgeving te creëren. Als het slachtoffer dan inlogt, ziet diegene dat de koersen inderdaad prachtig aan het stijgen zijn. In werkelijkheid bestaat die hele belegging echter niet. Alles wat je inlegt, gooi je dus weg.”
Soms is dit ook gekoppeld aan datingfraude. Hans van Kemenade (71) vertelde in 2023 aan De Telegraaf hoe hij daarmee 27.000 dollar kwijtraakte. Hij kreeg bericht van een 38-jarige Japanse op een Aziatische datingsite. „Het was echt een schoonheid en we hadden zulke leuke gesprekken. Na een maand had ze het er zelfs al over dat ze wilde samenwonen.”
Zwitserse bankrekening
Gaandeweg begon de Japanse dame steeds vaker te vertellen dat ze handelde op de schommelingen van de wisselkoers van goud met de Amerikaanse dollar. Van Kemenade: „Per dag harkte ze er soms wel een half miljoen mee binnen.”
De Japanse overtuigde hem om mee te doen, waarop de Amersfoorter steeds meer overmaakte naar een Zwitserse bankrekening van een broker. Toen hij zijn geld wilde innen, kreeg hij echter de mededeling dat er een verdachte activiteit was geconstateerd en hij 10.000 dollar moest overmaken, wat hij niet had. Het bleek allemaal nep te zijn.
Van Kemenade ging uiteindelijk voor bijna 30.000 het schip in. „Ik had al mijn spaargeld erdoorheen gejaagd.”
Tips: dit kun je doen tegen oplichters
Maar wat kun je nu doen om zulke oplichting te voorkomen? „Check altijd met wie je te maken hebt”, zegt Wijngaarde. „Probeer iemand altijd te bellen. Controleer daarnaast op onafhankelijke platforms als Trustpilot of onze site hoe betrouwbaar een site is. Twijfel je, doe het dan niet!”
De Nederlandse Vereniging van Banken adviseert om via Google Images te checken of iemands foto’s ook ergens anders op het internet voorkomen en potentiële dates via Google te zoeken. Extra foto’s vragen is sowieso slim, net als te checken of bekenden deze persoon volgen. Probeer ook altijd te videobellen of een liveafspraak voor te stellen.
Bank vraagt nooit pincode te geven
Bovendien vraagt een bank nooit telefonisch om je pincode te geven of het geld naar een andere rekening over te boeken. Wijngaarde: „Doe dat dus niet. Voor alles geldt: neem geen overhaaste besluiten.”
Want als het eenmaal fout gaat, is het zeer de vraag of je je geld nog terugkrijgt, stelt ze. Over het algemeen geldt dat als je een bedrag naar het buitenland hebt overgemaakt je kansloos bent.
