Elke woensdag geeft Jelte Olthof, universitair docent Amerikanistiek aan de Rijksuniversiteit Groningen, commentaar op de politiek van de Amerikaanse president Donald Trump. Vandaag aflevering 10.
„De importtarieven die Donald Trump de wereld heeft opgelegd zijn door een Amerikaans hof van beroep onwettig verklaard. Op verzoek van een aantal ondernemers dat vindt dat het door de heffingen op kosten wordt gejaagd, heeft het hof er eens goed naar gekeken. Conclusie: de wet waarop Trump zich beroept geeft geen enkele aanleiding om alle landen te bestoken met invoerheffingen.
Dat mag alleen in geval van een crisis. Hogere tarieven kunnen alleen worden geheven in een noodsituatie en dan ook nog meestal aan hooguit een paar landen. Ooit werd Venezuela erdoor getroffen, vanwege mensenrechtenschending. Toen was het gerechtvaardigd dat een president naar dat middel greep.
‘Het zou een drama voor Trump zijn’
Van een acute crisis is nu geen sprake. Trump legt ook tarieven op aan veel landen met wie Amerika tot voor kort een prima handelsrelatie had.
Het is geen verrassing dat Trump de uitspraak van het Hooggerechtshof, het hoogste federale gerechtshof van de Verenigde Staten, gaat aanvechten. Het is onduidelijk wat voor uitspraak daar uitrolt, maar ik sluit niet uit dat Trump weleens bot kan vangen. Veel van die conservatieve rechters zijn economisch heel liberaal. Die zijn van oudsher voor vrijhandel. Importheffingen doorkruisen dat.
Mocht het Hooggerechtshof hem ongelijk geven, dan staat Trump volledig in zijn hemd. Het zou een drama voor hem zijn. Het economische beleid van Trump 2 stoelt helemaal op zijn importheffingen. Zijn economisch adviseur Peter Navarro heeft al verkondigd dat de toekomst van de Verenigde Staten op het spel staat als de tarieven moeten worden teruggedraaid. Het idee is namelijk dat Trump met die importheffingen vele miljarden uit het buitenland binnenhaalt, onder meer om de belastingverlagingen en defensie-uitgaven te financieren.
Politieke crisis
Als het Hooggerechtshof de tarieven torpedeert en misschien zelfs terugbetaling eist, dan is het niet vanzelfsprekend dat Trump zich daaraan houdt. Het is al eerder gebeurd dat hij de uitspraak van rechters negeert.
De politieke crisis in Amerika is compleet als dat gebeurt. Sinds zijn aantreden begin dit jaar is er een conflict aan het broeien tussen de wetgevende en de uitvoerende macht. Dat gaat dan tot ontploffing komen. Dan kunnen we live volgen of Amerika compleet afglijdt naar een autocratische staat.”
