Elke woensdag geeft Jelte Olthof, universitair docent Amerikanistiek aan de Rijksuniversiteit Groningen, commentaar op de politiek van de Amerikaanse president Donald Trump. Vandaag aflevering 8.
„Het kan niemand zijn ontgaan dat de Oekraïense president Zelensky en de Europese regeringsleiders maandag op bezoek waren in het Witte Huis om het met president Trump te hebben over de Russische oorlog tegen Oekraïne. Ik denk dat je er twee dingen over kunt zeggen.
Europa is minder belangrijk
Het blijft, als je naar de geschiedenis kijkt, heel raar dat de Europese afvaardiging naar de Verenigde Staten afreisde, zonder precies te weten wat voor welkom ze zouden krijgen. Dat geeft iets weer over de positie van Europa in de wereld. Het is niet meer vanzelfsprekend dat Europa en de Verenigde Staten één blok vormen. Amerika hecht veel meer belang aan Azië, dus Europa is minder belangrijk geworden.
America first? Nu even niet
Dan het tweede punt. Je ziet een geforceerde ontspannen relatie tussen Trump en de Europese leiders. In februari heeft Trump met veel bombarie Zelensky de deur gewezen. Iets soortgelijks wilde iedereen deze keer voorkomen. Zelensky heeft zich speciaal een pak aan laten meten voor de ontmoeting van maandag. Heel slim, want het succes van zo’n top hangt erg af van in wat voor bui Trump is. Hij wil dat er vrede komt, op welke manier maakt hem niet zoveel uit. Als hij maar de credits krijgt. Hij wil ook dat het gezellig blijft, dus wordt die sfeer in acht gehouden.
Je zag J.D. Vance, de vice-president, eigenlijk de hele top in een hoekje brommen. Hij heeft weinig op met Europa. Hieruit blijkt dat de groep binnen het Witte Huis die heel erg voor America First is, dus de groep waar Vance bij hoort, op dit moment niet het oor van de president heeft. Trump luistert meer naar de geopolitieke haviken die vinden dat Amerika zijn macht moet laten gelden op het wereldtoneel. Al kan dat over een paar weken ook weer anders zijn. Dat is het lastige met Trump: wat hij doet is erg afhankelijk van wie hij het laatst heeft gesproken.
Concrete uitkomsten?
Als de top als doel had om Oekraïne, net als Rusland, een voet binnen de deur te geven van het Witte Huis, dan is het geslaagd. Maar vanuit Europees perspectief zijn we geen stap verder, want er is niet veel concreets uit gekomen. En de vrede? Die is ook nog geen stap dichterbij.”