Elke woensdag geeft Jelte Olthof, universitair docent Amerikanistiek aan de Rijksuniversiteit Groningen, commentaar op de politiek van de Amerikaanse president Donald Trump. Vandaag aflevering 12.
„De aanslag op Charlie Kirk in Utah maakt veel los in Amerika. Er worden veel mensen doodgeschoten in de VS, maar die hebben geen direct lijntje met president Trump. Met name voor de conservatieven is het een grote klap. Sommigen vergelijken de impact zelfs met de aanslag op Martin Luther King in 1968. Maar dat is buiten proportie.
Vanuit het Witte Huis zie je een enorme gretigheid om wraak te nemen op ‘radicaallinks’, dat volgens Trump en consorten achter de moord zit, zonder dat hij daarvoor bewijs levert. Van een president verwacht je dat hij de gemoederen sust, maar Trump gooit voortdurend olie op het vuur.
‘Als gematigde Republikein behoort hij tot een uitstervende soort’
Tegen die achtergrond is het opvallend dat Spencer Cox, de gouverneur van Utah, een heel andere toon aanslaat. Hij gebruikt woorden die je verwacht vanuit het Witte Huis. Als gematigde Republikein behoort hij tot een uitstervende soort. Sinds 2020, toen Trump volledig de macht overnam in de partij, is er bijna geen ruimte meer voor een ander geluid.
Cox is het vorig jaar nog gelukt om in het conservatieve Utah, waar de mormonen van oudsher een grote minderheid zijn, herkozen te worden. Zo huldigt hij best wel liberale standpunten aangaande lbthq+. Ook heeft hij kritiek gehad op Trumps rol tijdens de Capitoolbestorming op 6 januari 2021. Wel heeft hij zich na de aanslag op Trump in juli vorig jaar volledig achter hem geschaard.
Na de moord op Kirk is er bij de Republikeinen iets ontketend. Die echoot de moordaanslag op Trump. We moeten niet onderschatten hoe ongelofelijk belangrijk die is geweest voor het sluiten van de gelederen binnen de Republikeinse Partij.
‘Veel evangelisten zien Trump als ‘instrument’
Er zijn veel strenggelovige mensen in Amerika die menen dat de gratie Gods Trump ervan heeft weerhouden tussen zes plankjes te liggen. Veel evangelisten zien Trump, wiens levenswandel allesbehalve door de Bijbel is ingegeven, als ‘instrument’ van God om ware Christenen vooruit te helpen.
Voor veel Republikeinen heeft Trump daarom een vrijbrief om alles te doen wat hem belieft. Na de moord op Kirk, die door sommigen als een Messias op het schild wordt gehesen, is het hek van de dam. Dat belooft weinig goeds voor de toekomst.”