Met de Lelylijn ben je vanuit Groningen een uur sneller in Amsterdam, zegt CvK René Paas. Foto's: ANP/Beeldbewerking: DVHN
De Lelylijn verkort de reistijd tussen het Noorden en de Randstad. Maar ben je echt, zoals commissaris van de Koning René Paas onlangs zei, met de trein een uur sneller van Groningen in Amsterdam?
Om te beginnen, de snelle Lelylijn liep vorige week vertraging op, omdat met het beschikbare geld nu de Nedersaksenlijn wordt betaald. Dat is de treinverbinding tussen Veendam via Emmen naar Enschede.
Teleurgestelde pleitbezorgers van de Lelylijn roemen vaak tijdwinst als belangrijkste voordeel om de 125 kilometer nieuwe spoorlijn tussen Groningen – via Drachten en Emmeloord – naar Lelystad toch vooral wél aan te leggen.
Van een uur sneller tot?
De Groningse CdK Paas repte vorige week op NPO radio 1 van ,,een uur” snellere reistijd met de trein tussen Groningen en Amsterdam. En bij de NOS zei Paas dat de nu tot stilstand gebrachte Lelylijn met dat uur ook „de psychologische afstand” tussen de Randstad en Noord-Nederland zou verkleinen.
In 2019 schreef ook De Telegraafal eens dat je met de Lelylijn een uur sneller in Amsterdam bent als je in Groningen instapt.
De site Lelylijn meldt dat ‘reizigers die in Leeuwarden of Groningen instappen, door de Lelylijn drie kwartier sneller in Amsterdam kunnen zijn dan nu; de totale reis duurt dan één uur en een kwartier’.
En op diezelfde site - maar dan net op een andere pagina - is de tijdwinst al weer ietsje korter, en met een belangrijke voorwaarde. De tijdwinst bedraag ‘minstens 40 minuten’ maar dan alleen bij een non-stopverbinding tussen Groningen en Lelystad.
DvhN en Leeuwarder Courant meldden najaar 2024 op basis van rapporten dat ‘in alle varianten de reistijd tussen het Noorden en de Randstad flink afneemt ten opzichte van de huidige tijden’. ,,Exacte tijden worden later nog verder uitgewerkt, maar in veel gevallen lijkt een reistijdvermindering van ‘tenminste een halfuur’ haalbaar.”
Hoe snel gaat het nu van Groningen naar Amsterdam?
Even terug op het spoor van de Lelylijn. Tot vorige week was de variant met nieuwe stations in Drachten en Emmeloord en een stop in Heerenveen het kansrijkst. Op de nieuw aan te leggen 125 kilometer rails tot Lelystad kan de trein maximaal 200 kilometer per uur. Daarna moet de trein uit Groningen over het bestaande spoor via Almere door naar Amsterdam.
Hoe lang duurt de treinreis Groningen-Amsterdam nu? Volgens NS Reisplanner reis je nu in 2 uur en 3 minuten het snelst naar Amsterdam-Centraal. Dat is wel met twee keer overstappen: in Zwolle en Almere.
De Lelylijn gaat niet via Zwolle, maar door Friesland en de polders naar Lelystad. Nu duurt een rechtstreekse treinreis Groningen Lelystad 1 uur en 23 minuten met twee stops, in Assen en Zwolle.
Van Lelystad naar Amsterdam-Centraal kost nu 37 minuten. Dat zal niet veel sneller worden na de komst van de Lelylijn, want het tracé blijft hetzelfde.
Wat is de echte tijdwinst?
Met hulp van kunstmatige intelligentie (ChatGPT) is de reistijd over 125 kilometer nieuw spoor met drie haltes (Drachten, Heerenveen en Emmeloord) berekend. Voor elke stop rekende ChatGPT 3 minuten, tijd die nodig is voorafremmen, stilstaan en weer optrekken. Volgens kenners is dat nog best ambitieus.
Met een gemiddelde snelheid van 160 kilometer per uur doet de Lelylijn er 56 minuten over om van Groningen in Lelystad aan te komen. Tel daar nog de 37 minuten bij op van Lelystad naar Amsterdam Centraal en de totale reistijd bedraagt 1 uur en 33 minuten. Dat is 30 minuten sneller dan de snelste verbinding nu. Zou de Lelylijn niet stoppen onderweg dan duurt de reis 1 uur en 24 minuten, een tijdwinst van 39 minuten.
Bij een gemiddelde van 130 kilometer per uur – soms zit het tegen– over de reis van Groningen naar Lelystad stijgt de reistijd naar 67 minuten. Tel daar de 37 minuten nog naar Amsterdam Centraal bij op en je komt na 1 uur 44 minuten aan. Dan blijft er nog 19 minuten tijdwinst over. Rijdt de Lelylijn alle haltes voorbij dan is de reistijd 1 uur en 35 minuten, oftewel 29 minuten sneller dan de NS er nu over doet
Als de snelle Lelylijntrein van begin tot eind gemiddeld de topsnelheid van 200 kilometer per uur rijdt, is de reistijd met drie haltes 47 minuten. Tel daar de 37 minuten van Lelystad naar Amsterdam Centraal nog bij op en je komt na 1 uur 24 minuten aan, een tijdwinst van 40 minuten ten opzicht van de snelste reis nu.
ChatGPT rekende ook de louter theoretische reis uit met gemiddeld 200 kilometer per uur vanaf vertrek uit Groningen tot eind in Lelystad en bovendien zonder de drie haltes. De reistijd is dan 37 minuten en 30 seconden. Met de 37 minuten die je dan nog onderweg bent van Lelystad naar Amsterdam Centraal komt de tijdwinst in de buurt van die van CdK Paas: 1 uur en 15 minuten. Dat is 49 minuten sneller dan de nu snelste treinreis ( 2 uur en 3 minuten) van Groningen naar Amsterdam Centraal.
Wat is de conclusie?
Slotsom? De tijdwinst voor een reis van Groningen naar Amsterdam Centraal met de Lelylijn wordt met een uur vrij optimistisch voorgesteld. Dat komt door de drie mogelijke haltes en het laatste stuk van Lelystad naar de hoofdstad.
Wat wel veel sneller gaat met de Lelylijn is de reis Groningen naar Lelystad, zeker zonder stops onderweg: In 37 minuten en 30 seconden. Je zou dan, als de spoorlijn ooit wordt aangelegd, snel vanuit Groningen naar het wellicht tegen die tijd voor vakantievluchten geopende Lelystad Airport kunnen reizen.
