Na het groene licht van de Groninger Staten rukt de Eemshaven de komende jaren nog iets verder op richting de omliggende dorpen. Foto: Anjo de Haan
De uitbreidingsplannen voor de Eemshaven krijgen groen licht van de Groninger Staten. Maar helemaal van harte gaat dat niet voor iedereen. „Dit voelt als het mes op de keel.”
De provinciepolitiek gaf woensdag met een royale meerderheid vrij baan voor de uitbreiding van de Eemshaven met de aangrenzende Oostpolder. Maar dat verhulde niet dat een groot deel van de Staten grote moeite heeft met het plan zoals dat er nu ligt. Oók de fracties die uiteindelijk voor stemden.
Na vier jaar voorbereiding ligt er een inpassings- en exploitatieplan voor een nieuw bedrijvenpark in de Oostpolder, speciaal bestemd voor zeer grootschalige bedrijfsvestigingen. Dat dit een fikse impuls is voor de regionale werkgelegenheid en economie wordt vrijwel Statenbreed, maar toch bevatten de plannen voor veel fracties aanzienlijke pijnpunten.
Komen er nu wel of geen datacenters?
De allerbelangrijkste: komen er in die Oostpolder nu wel of geen mega-datacenters? Zulke zogeheten ‘hyperscales’ vreten stroom en water en brengen relatief weinig werkgelegenheid. Een Statenmeerderheid verklaarde nieuwe datacenters daarom al eerder taboe op Groninger bodem en kreeg ook de verzekering dat ze die in de Eemshaven altijd nog kunnen blokkeren als het er echt op aankomt.
Twee weken terug moest gedeputeerde Pascal Roemers echter erkennen dat dat níet kan. Helemaal uitsluiten is wettelijk gezien niet mogelijk. De kans is groot dat het hele uitbreidingsplan dan juridisch wordt getorpedeerd. In dat geval kan het Rijk de regie overnemen en toch datacenters toelaten zonder dat de provincie daar nog iets over te zeggen heeft.
Het steekt bij veel partijen in de Groninger Staten dat ze daar niet eerder op zijn gewezen. GroenLinks stemt net als zijn drie coalitiepartners voor de uitbreiding, maar fractiewoordvoerder Bas de Boer voelt zich wel op het verkeerde been gezet „door verkeerde voorlichting”, van Gedeputeerde Staten.
‘Wij zijn verkeerd ingelicht’: ‘slikken of stikken’
Dat onderschrijft zijn ChristenUnie-collega Margriet Donker. „GS hebben ons verkeerd of niet transparant ingelicht.” Ook Dries Zwart van de Partij voor het Noorden stemt voor, maar voelt zich ondertussen klem gezet. „Het is slikken of stikken. Als we niet akkoord gaan neemt het Rijk de regie over. Dit voelt echt als het mes op de keel.”
Gedeputeerde Roemers acht de kans klein dat er daadwerkelijk een hyperscale naar de Eemshaven komt omdat de provincie daar wel een pakket aanvullende eisen voor neerlegt. Zo kunnen datacenters zich pas melden als er minstens 200 hectare in de Oostpolder is verkocht en mogen zij bovendien niet op fossiele energie draaien.
GroenLinks en ChristenUnie zijn daar echter niet gerust op. Donker probeerde de grens voor datacenters verder aan te scherpen naar 350 hectare maar kreeg daarvoor onvoldoende steun. Uiteindelijk geeft het economische belang ook voor de ChristenUnie de doorslag. „Wij kunnen vandaag slechts tekenen bij het kruisje, dus tekenen we bij het kruisje”, aldus een teleurgestelde Donker.
GroenLinks-woordvoerder De Boer kreeg wel een meerderheid voor zijn voorstel om alleen Nederlandse of Europese kandidaten toe te laten die bovendien ‘voor een aanzienlijk deel in publieke handen’ zijn. „Maar dat zet nog steeds de deuren open voor datacenters”, oordeelt SP-woordvoerder Fenna Feenstra.
Minder lasten en meer lusten voor omgeving
Uiteindelijk stemden alleen de SP, PVV, Partij voor de Dieren en Forum voor Democratie tegen de uitbreiding: 6 tegenstemmen tegenover 33 voor. Wel was er steun voor voorstellen om de omliggende dorpen als Oudeschip en Spijk meer te behoeden voor de lasten van de oprukkende industrie en er meer lusten tegenover te zetten.
Zo moeten omwonenden financiële steun krijgen om onafhankelijk advies in te huren en moeten zij via ‘gesprekstafels’ nadrukkelijker kunnen meepraten over de verdere uitwerking van de plannen. Ook worden de toegestane bouwhoogtes in de Oostpolder op aandringen van de Staten nog iets teruggeschroefd.
