Defensie neemt zorgen over uitbreidingsplannen niet weg. 'Tienduizend huizen rondom Eelde zijn nu al niet meer verkoopbaar'

Cultureel centrum Op Maarhuizen zat stampvol belangstellenden, onder wie omwonenden van Groningen Airport Eelde die erg bezorgd zijn dat het vliegveld mede in beeld is voor de komst van F35-gevechtstoestellen. De luchtmacht beschikt tot nu toe over twee vliegbases voor dit toestel: Leeuwarden en Volkel. De luchtmacht verwacht jaarlijks 2300 vluchten extra nodig te hebben, vanwege de toenemende onveiligheid in de wereld.

Omwonenden hebben hier begrip voor, maar zijn niet blind voor de gevolgen, zoals geluidsoverlast. „Je kunt je huis isoleren wat je wil, maar je kunt het vergeten”, merkte een inwoner uit Glimmen op. „Inwoners hebben het idee dat ze het dorp straks wel kunnen afbreken.”

Voorzitter Jan Wittenberg van de Vereniging Omwonenden Luchthaven Eelde (VOLE) deelde royaal flyers uit met informatie over de nadelen die aan de komst van de vliegtuigen kleefde: onverkoopbare huizen, aantasting van natuurgebieden en de leefbaarheid in dorpen, sluiting van recreatiebedrijven. „Tienduizend huizen zijn nu al niet meer verkoopbaar.”

Ook was er alom verbijstering dat Maastricht niet langer in beeld is om de F35 te stallen en Eelde wél. De provincies Groningen en Drenthe en de luchthaven lieten al eerder weten bepaald niet blij te zijn met deze plannen. Naast Eelde zijn ook Lelystad en voormalige militaire vliegveldbasis Twente in beeld.

Het ministerie heeft mede vanwege de oorlog in Oekraïne behoefte aan meer munitieopslagplaatsen, maar ook aan plekken waar de land- en luchtmacht kunnen trainen, en neemt daarom overal in het land de mogelijkheden van oefenterreinen en strategische objecten zoals havens en vliegvelden onder de loep. Er zijn ruim 2200 reacties op de toekomstplannen van Defensie binnengekomen.

Het ministerie zoekt in de drie noordelijke provincies een locatie voor de opslag van 480 munitiecontainers, het liefst zo dichtbij mogelijk bij de Eemshaven. Defensie kijkt of onder meer Luddeweer en Slochteren hiervoor geschikt zijn. De gemeente Midden-Groningen vindt deze locaties onacceptabel, omdat er huizen in de omgeving staan. Zij draagt daarom de NAM-locatie aan de Ooster Zandenweg bij Siddeburen als alternatief aan.

Defensie onderzoekt daarom ook of het mogelijk is een oud boorgat van de NAM bij Tjuchem en Siddeburen als munitieopslagplaats te gebruiken. Bij Tjuchem en Siddeburen ligt het diepste boorgat van Nederland, dat bijna zes kilometer onder NAP ligt. Het werd gebruikt voor de winning van aardgas.

Een inwoner van Tjuchem voelt zich hier allesbehalve behaaglijk bij, omdat een toekomstige vijand deze locatie mogelijk wil bombarderen. „Mijn huis staat er 150 meter vandaan.”

Het ministerie onderzoekt als mogelijke locatie eveneens het oostelijk deel van de Kollumerwaard, een natuurgebied in het zuidelijk deel van Nationaal Park Lauwersmeer. Op verzoek van de gemeente Noardeast-Fryslân zijn de depots bij de voormalige kruitfabriek in het westelijk deel van het natuurgebied nu ook in beeld.

Kollumerwaard gaat mogelijk eveneens dienst doen als ‘springterrein’, een oefengebied voor zware explosieven. Het ministerie wil verder de mogelijkheden voor de schietbaan uitbreiden, omdat het leger er met rijdende voertuigen wil gaan schieten.

De Marnewaard bij Lauwersoog is met 1600 hectare het grootste oefenterrein van Nederland. Het bevat onder meer een compleet dorp waar Defensie stadsgevechten traint. Ook kijkt Defensie naar de mogelijkheden om het landen met gevechtsboten te oefenen.

Bezoekers toonden zich maandagavond onder meer erg bezorgd over de gevolgen voor het Waddengebied. Velen vinden dat Groningen door de aardbevingsproblematiek al genoeg heeft geleden. Menno Le Poole uit Kruisweg, die eerder namens een groep van 25 omwonenden een zogeheten zienswijze bij het ministerie indiende om de zorgen aan te kaarten, heeft nog wel de nodige zorgen. „Op een paar puntjes ben ik gerustgesteld. Zo komt er definitief geen springterrein in de Marnewaard. Maar er zijn nog steeds veel details niet bekend. Te veel om geen zorgen te hebben. Bijvoorbeeld wat de gevolgen voor de Marnedorpen zijn als de F35 straks komt.”

Het nieuwe kabinet geeft naar verwachting uiterlijk begin volgend jaar een klap op de uitbreidingsplannen.

Defensie houdt op 3 juli een informatiebijeenkomst in Assen.