Luit Bijsma heeft een scheur in de muur van zijn garagebedrijf in Loppersum. Maar hij zegt wel: „Ik snap het best wel als de kraan verder open gaat.” Foto: Robert Hoetink
Na de aangekondigde gasboycot van Rusland gaan er stemmen op om toch weer meer Gronings gas te winnen. Zelfs in Loppersum, epicentrum van de aardbevingsproblemen, is er best begrip voor. „Als ze er maar eerlijk over zijn.”
De gaswinning is al jarenlang het dagelijkse gesprek bij autogarage Bijsma in Loppersum, of het nou een klant is die erover begint of medewerkers bij het koffiezetapparaat. Een dag nadat Rusland aankondigde te stoppen met het leveren van gas naar Nederland, is dat niet anders.
Wat gaat er nu gebeuren met het Groninger gasveld? „Het is natuurlijk een duivels dilemma voor de politiek, met de voortdurende oorlog en nu Poetins boycot”, zegt Luit Bijsma, de 70-jarige garagehouder. „Ik snap het best wel als de kraan verder opengaat, zolang ze er maar eerlijk over zijn. Het draait om mensen warm houden, maar het draait vooral om geld, heel veel geld.”
Jacolien Bijsma, de dochter van Luit en sinds begin dit jaar mede-eigenaar, knikt van achter de balie: „Aan de ene kant denk ik: ze pompen het er uiteindelijk toch wel uit, en wat Poetin doet vind ik afstotelijk, dus ga je gang maar. Maar dan moeten ze ons wel eindelijk fatsoenlijk compenseren.”
Jacolien Venema voor haar nieuwe huis, met scheuren. „Het huis is aardbevingsbestendig gebouwd, maar dat betekent dat het huis niet instort.” Foto: Robert Hoetink
In de werkplaats sleutelt monteur Alby Franken aan een oude Honda. Ook hij heeft een duidelijke mening: „Haal dat gas uit de bodem en zet nieuwe huizen neer voor de mensen die hier wonen. Zo moeilijk is het niet, hè.”
Het kabinet houdt voorlopig vol dat grootschalige gaswinning in Groningen niet zal gebeuren. Maar vertrouwen in de politiek, dat is in dit deel van Groningen niet erg groot. „De beloftes uit Den Haag kunnen we moeilijk meer geloven”, zegt ’pa’ Bijsma. „Als het geld dat dankzij het Groningse gas is verdiend hier was gebleven, zou dit een soort Dubai zijn waar iedereen rondrijdt in een Ferrari.”
De realiteit is anders. Loppersum ligt middenin het gebied waar boren naar gas heeft geleid tot bevingen, bodemdaling en schade. Bijna iedereen in het dorp heeft er last van. Ook in de muren van de garage zijn een aantal flinke scheuren te zien.
„Officieel moeten we het gebouw versterken, maar als garage met specialistische apparatuur kunnen we niet zomaar tijdelijk ergens anders heen”, zegt Jacolien. „Dan zouden we een jaar dicht moeten. Tja, dan zijn we failliet.” Het familiebedrijf overweegt een nieuw gebouw neer te zetten waar nu de parkeerplaats is, maar wacht nog op compensatie van de Nationaal Coördinator Groningen.
De aardbevingsproblematiek maakt de Groningse mentaliteit over gaswinning – nood breekt wet – opvallend. Vlak nadat de oorlog in Oekraïne begon, zei tweederde van de Groningers in een peiling van het Dagblad van het Noorden open voor te staan voor meer gaswinning in en rond Slochteren, vooral om de Russische leider Poetin een loer te draaien.
„Groningers zijn nou eenmaal nuchtere en oplossingsgerichte mensen”, zegt Jacolien. „Dat is misschien ook wel onze valkuil, want ik vraag me af of Amsterdammers het ook zover zouden laten komen.”
Voorlopig blijven inwoners angst houden voor nieuwe bevingen (sinds de oorlog in Oekraïne begon waren er alweer drie in en rond Loppersum) en voor nieuwe scheuren in hun huizen. Ook bij nieuwbouw, weet Jacolien, die sinds twee jaar in Ten Boer woont. „Het huis is aardbevingsbestendig gebouwd, maar dat betekent dat het huis niet instort bij een aardbeving. Tegen scheuren kun je weinig doen.” De instanties weigeren te accepteren dat de schade door aardbevingen komt en geven haar geen geld om het te repareren.
Nog meer frustratie over de bureaucratie is het gevolg. Gelukkig is er ook een voordeel aan haar nieuwe huis: een warmtepomp. Van de hoge gasprijzen heeft ze dus geen last.
