Westerkwartier krijgt platform voor innovatieve voedselketen

Gedeputeerde Henk Staghouwer (Groningen, CU) en wethouder Elly Pastoor (gemeente Westerkwartier, PvdA) lanceerden het initiatief vrijdagmiddag.

Via de Gebiedscoöperatie is Westerkwartier al betrokken bij de innovatie en versterking van het midden en kleinbedrijf in de regio. Daar past extra aandacht voor voedsel helemaal bij, zegt wethouder Pastoor. Zij sloot vorig jaar in haar (landbouw)gemeente al een Voedselakkoord met onder meer het onderwijs.

Met de nieuwe Food Innovation Hub van de coöperatie krijgt Westerkwartier een netwerk voor voedsel-initiatieven uit de wijde regio. Dat moet er sterker, duurzamer en gezonder van worden. Het is de bedoeling dat bedrijven, overheid, onderwijs en bewoners meedoen.

Volgens Staghouwer zijn er in de provincie veel initiatieven voor onder meer de teelt van eiwitrijke gewassen en korte voedselketens. ,,Maar dat gebeurt allemaal heel lokaal, zonder dat mensen van elkaars ervaring profiteren. Door de samenwerking komt er aandacht voor bijvoorbeeld manieren waarop boeren hun kazen kunnen verwaarden of restaurants streekproducten verwerken, zoals hotel Aduard.’’

Rabobank Nederland verwacht dat de nieuwe Hub kan bijdragen aan een nieuwe landbouweconomie. ,,Boeren staan nu onder een zware inkomensdruk. Veranderingen in de voedselketen zorgen mogelijk voor een kentering’’, zei sectormanager Gea Bakker. Ze hoopt vooral dat initiatieven het door de samenwerking langer volhouden.

Bakker ziet de Graanrepubliek in Oldambt als mooi voorbeeld van vernieuwing. Maar korte ketens (tussen voedselproducent en consument) zullen de macht van de supermarkten niet gauw breken, zegt ze. ,,Die blijven voorlopig dominant.’’

Volgens haar bestaan er voor de ‘korte voedselketen’ verschillende definities, in de praktijk is dat meestal zo’n 700 kilometer. ,,Nederland exporteert voor 95 miljard euro. Driekwart van de versproducten gaat de grens over, maar het merendeel blijft in de buurlanden Het meeste gaat naar Berlijn, Parijs en Londen.’’

De voedseltrends tot 2030 (30 procent minder vlees, 25 procent online boodschappen, veel minder thuis koken, de zorg bepaalt wat we eten) zijn voor de lokale initiatieven niet ongunstig.

,,Duurzamer en socialer is in principe een goed businessmodel. Daar krijg je een betere prijs voor, ook als je dichter op de consument zit en onderscheidend bent. Maar je hebt ook meer kosten als je langer open moet zijn en je eigen logistiek en reclame moet verzorgen. Leveringszekerheid is ook niet gemakkelijk. In de praktijk is het niet altijd een succes’’, aldus Bakker.

Dat komt volgens haar onder meer door het wispelturige gedrag van de consument. ,,Steeds meer mensen kiezen voor duurzaam, maar willen ondertussen wel dat het eten binnen een halfuur op tafel staat, dus het 24 uur wellen van erwten kun je vergeten. De consument is hybride. Een deel blijft goedkoop kopen, anderen kiezen voor kwaliteit. Maar wat de consument zegt en doet kan binnen 24 uur nogal verschillen.’’