Uiterlijk in 2024 heeft Nederland zijn gasvoorziening voldoende op orde om het te redden zonder gas uit Groningen én uit Rusland, verwacht staatssecretaris Vijlbrief. Foto: Archief Kees van de Veen
Er is geen noodzaak extra versterkingsgeld op tafel te leggen als ‘ruilmiddel’ voor het geval de gaskraan in Groningen toch verder open moet. Zo’n scenario is dit jaar en waarschijnlijk ook komende winter niet aan de orde.
Dat zegt staatssecretaris Hans Vijlbrief in een toelichting op zijn verwachtingen voor de gasproductie in Groningen. Die valt dit jaar mogelijk toch iets hoger uit dan gepland, maar hoeft niet worden verdubbeld zoals begin dit jaar nog werd gevreesd, schreef de bewindsman deze week in een brief aan de Kamer.
‘Zelfs als Poetin de kraan nu dicht draait, is er geen gasgebrek’
Vijlbrief verwacht dat de productie in de praktijk eerder nog lager uitpakt dan hoger. Dat zei de staatssecretaris woensdag op werkbezoek in Groningen. Daar sprak hij met regiobestuurders en maatschappelijke organisaties uit het aardbevingsgebied.
,,Zelfs als Poetin de gaskraan nu helemaal dicht draait, is er geen gasgebrek in Nederland in de komende maanden’’, verklaart Vijlbrief. De afgelopen winter dreigde er wel even een tekort, maar mede dankzij het milde weer, is de gasvoorraad in de ondergrondse opslagen in het land nu weer op peil. Het kabinet wil dat nog fors opvoeren.
‘Groningen is nu niet nodig als ultieme remedie’
De planning voor dit jaar kan volgens de staatssecretaris nog in de knel komen als de geopolitieke situatie verder verslechtert als dit najaar de opslagen moeten worden gevuld voor de komende winter. Maar ook dan verwacht de staatssecretaris de voorraad op peil te kunnen houden met extra import van vloeibaar aardgas en gas uit de kleine velden op de Noordzee.
Extra pompen in Groningen is een uiterste redmiddel, verzekert de staatssecretaris. ,,Er moeten eerst een heleboel andere dingen zijn gebeurd, wil Groningen in beeld komen.’’ Bij zo’n crisis kijkt het kabinet allereerst naar het afkoppelen van de grote industriële gasgebruikers en andere mogelijkheden om het binnenlands gasverbruik te drukken.
Vijlbrief acht het vrijwel uitgesloten dat Groningen als ‘ultieme remedie’ naar voren wordt geschoven. ,,Dat uiterste scenario gaat zich in ieder geval nu niet voordoen en vermoedelijk ook niet in het najaar.’’ Gezien de huidige spanningen op het wereldtoneel is het echter ook niet volledig uit te sluiten.
‘Extra geld en sneller versterken is geen oplossing voor risico’s gaswinning’
Toch wil de staatssecretaris niet weten van een ‘afkoopsom’ voor extra gasproductie in Groningen in de vorm van meer geld voor versterking. Hij houdt vast aan de planning: vóór 2024 gaat de kraan definitief dicht. ,,Het is te gemakkelijk om te zeggen: als we sneller versterken dan kunnen we gewoon gas blijven winnen.’’
,,Gas winnen in Groningen blijft gevaarlijk zolang de versterking niet klaar is’’, verwijst Vijlbrief naar het advies van het Staatstoezicht op de Mijnbouw. ,,En dat lukt niet voor 2028. Ik ga Groningen niet in een kosten/batenanalyse stoppen. De tekst in regeerakkoord blijft gelden: als er meer geld nodig is voor ruimhartig schadeherstel en versterking dan komt dat er. Die dingen veranderen niet omdat er een oorlog is.’’
Aardbevingsregio is voorzichtig positief: ‘Staatssecretaris houdt woord’
Vijlbriefs boodschap werd dinsdag voorzichtig positief ontvangen in diens overleg op het provinciehuis, zegt commissaris van de koning René Paas. De 4,6 miljard kuub die het kabinet dit jaar maximaal denkt te winnen, is ,,lager dan we vreesden, maar hoger dan we hoopten’’. ,,Er is grote waardering voor de inspanningen van de staatssecretaris. Die houdt woord: wij zien vastberadenheid het Groningen-veld volgend jaar te sluiten, zoals beloofd.’’
In 2024 kan Nederland volgens Vijlbrief in staat zijn om zonder Gronings gas en zonder import uit Rusland in zijn energiebehoefte te voorzien. De afgelopen tijd zijn al maatregelen genomen om de productie in de bestaande stikstoffabrieken fors op te voeren.
Stikstof wordt bijgemengd bij importgas om het op dezelfde ‘laagcalorische’ kwaliteit te krijgen als het Groningse gas Met inmiddels ook de vertraagde oplevering van de nieuwe fabriek in Zuidbroek in zicht, kan Nederland de gasbehoefte straks afdekken met de invoer van buitenlands gas.
