Eddie van Marum, staatssecretaris Herstel Groningen, geflankeerd door twee van zijn ambtenaren bij het Kamerdebat over Groningen.
Groningen-staatssecretaris Eddie van Marum wekt nog niet de indruk dat hij de gekmakende bureaucratie rond de aardbevings-afhandeling in Groningen onder controle heeft, constateerde de Tweede Kamer maandag.
,,Het is a hell of a job’’, reageerde hij aan het eind van een lange vergaderavond. De Groningse BBB’er kreeg alle lof toegezwaaid van de tien Kamerleden die hem het hemd van het lijf vroegen.
Want hij doet zó zijn best, hij is drie dagen per week in Groningen en spreekt de taal van de mensen. Maar ze werden hoe langer de avond duurde steeds wanhopiger omdat er nog erg weinig schot in zit.
Zelfs de plechtige belofte dat er geen hoger beroep-rechtszaken tegen Groningers meer gevoerd zouden worden, kon Van Marum niet nakomen. Tot zijn eigen frustratie, liet hij weten. ,,Ik ben hier zeer ongelukkig mee.’’
‘Kon rechtszaak niet tegen houden’
Maar waarom ging het IMG, Instituut Mijnbouwschade, dan in beroep tegen een Groningse kippenboer? Van Marum wilde er niets over zeggen vanwege de privacy en omdat de zaak nog bij de rechter ligt. ,,Maar als ik dit tegen zou houden, zou de hele schade-afhandeling in Groningen in problemen kunnen komen.’’
De Kamerleden reageerden vol ongeloof. ,,Dit kan niet waar zijn’’, riep SP’er Sandra Beckerman. In een brief of desnoods een besloten bijeenkomst moet hij maar eens uitleggen wat er nu eigenlijk aan de hand is. De IMG-ambtenaren reageren even later trouwens dat er nooit nooit was gezegd maar ‘alleen bij hoge uitzondering’.
Het is maar een van de vele zaken die niet lekker lopen. Van elke euro schadevergoeding voor Groningers en Noord-Drenten gaat 78 cent naar de ‘overhead’, terwijl dat vorig jaar nog 62 cent was. Terwijl de politiek al jaren klaagt dat het aandeel aan uitvoeringskosten veel te hoog is en de staatssecretaris in september al beterschap beloofde.
‘Welk deel belandt bij de mensen?’
,,Er is 2,8 miljard euro beschikbaar, maar welk deel daarvan belandt nu eigenlijk bij de mensen?’’, vroeg PVV-Kamerlid Alexander Kops. Van Marum knikte schuldbewust. ,,Vertrouw erop dat ik kritisch meekijk’’, was het antwoord.
En de Kamerleden gingen door met hun opsomming. De doorlooptijd van schademelding is gemiddeld nog 266 dagen, terwijl maximaal 182 dagen was beloofd. Meer dan 20.000 schademeldingen liggen nog te wachten op behandeling.
Van Marum knikte weer. ,,Het klopt, sommige casussen duren zeer lang. Ik zit er bovenop. Maar de ervaring leert me ook dat er soms veel meer speelt dan er naar buiten komt.’’
De aanpak van schade tot 60.000 euro schiet niet op. Van de aanpak van verschillen tussen bewoners komt nog weinig terecht. Er is geen geld en personeel voor een ‘van deur tot deur’-aanpak waarbij huizen in een klap hersteld, versterkt en verduurzaamd worden.
‘Ze zitten in hun ivoren toren’
Urenlang worstelde Van Marum zich door de vele vragen. ,,Ik wil geen mooie verhalen maar eerlijkheid’’, begon hij nog. Bijna 65 van zijn ambtenaren hadden hem geholpen met de beantwoording. Telkens las hij plichtmatig het antwoord op, om er dan in zijn eigen woorden nog even iets aan toe te voegen.
Zoals: ,,Ik wil er voor zorgen dat bewoners zich veilig voelen in hun woning. Ik zet me niet in voor een andere regeling maar voor samenwerken. Het is nu te versnipperd. Ik heb het IMG, de NCG en de gemeenten bij elkaar gehaald. Ze zitten vaak in hun ivoren toren. Ieder doet zijn ding.’’
Maar wat merken de bewoners van die mooie voornemens, vroeg de Kamer. ,,Ik zie het niet voor me’’, waarschuwde PVV’er Kops. ,,Vertrouwen terugwinnen gaat in kleine stapjes’’, reageerde Van Marum. En dan weer: ,,Het is a hell of a job.’’
Tegen half twaalf maandagavond was nog maar net de eerste termijn van de bijeenkomst afgerond. Zelfs de commissievergadering van de Tweede Kamer erover duurt langer dan verwacht. Wordt vervolgd.
Poging geld NAM te krijgen via arbitrage
Staatssecretaris Eddie van Marum overweegt een nieuwe arbitragezaak tegen aardoliemaatschappij NAM. Dat is volgens hem de enige manier om geld te krijgen.
De NAM liet vorige week weten niet meer mee te willen betalen aan de maatregelen voor perspectief in Groningen, de plannen voor versterking van de leefbaarheid en economie. In 2018 zijn er afspraken gemaakt tussen staat en NAM, met als aandeelhouders Shell en ExxonMobile, over een bijdrage in die kosten voor herstel van Groningen. Maar omdat de gaswinning eerder is beëindigd dan toen was gepland, voelt de NAM zich vrij met betalen te stoppen.
Volgens Van Marum heeft de NAM inmiddels een betalingsachterstand van 550 miljoen euro voor schade en versterking. De afgelopen jaren heeft de NAM wel 343 miljoen betaald van de beloofde 500 miljoen voor herstel van Groningen.
De Tweede Kamer reageerde maandagavond woedend op de stap van de NAM. Van Marum was het er mee eens. Er is volgens hem een duidelijke betalingsverplichting voor de NAM. ,,Het is op zijn minst moreel laakbaar. Het laatste woord is hier nog niet over gezegd.’’
Er lopen al drie arbitragezaken tussen de NAM en de overheid. Praten heeft daarom volgens de staatssecretaris waarschijnlijk weinig zin.
