Het ligt niet voor de hand dat het Rijk zelf gas gaat winnen uit de kleine gasvelden nu de Nederlandse Aardolie Maatschappij (NAM) die te koop heeft gezet.
Dat concludeert hoogleraar economie-energie Machiel Mulder van de Rijksuniversiteit Groningen (RuG) in een haalbaarheidsonderzoek dat hij deed in opdracht van de gemeente Westerkwartier.
De NAM kondigde vorig jaar oktober aan de kleine gasvelden in de verkoop te zetten. De gemeente Westerkwartier wilde daarop van Mulder weten of de Staat die velden kan overnemen om zelf gas te winnen. Ook was de gemeente benieuwd wie mogelijke andere kopers zouden kunnen zijn en hoeveel gas er überhaupt nog in de kleine velden zit. Van de 82 velden die de NAM op het land beheert, liggen er 14 deels of geheel in het Westerkwartier.
Vrees voor buitenlandse investeerders
Het was de vrees van wethouder Hielke Westra (CDA), verantwoordelijk voor gaswinning in de gemeente Westerkwartier, dat buitenlandse investeerders de kleine gasvelden willen overnemen om leeg te pompen en achter te laten. Liever ziet hij dat de Staat zijn verantwoordelijkheid neemt en de velden van de NAM koopt.
Maar dat is een niet voor de hand liggende optie, blijkt uit het onderzoek van hoogleraar Mulder. ,,De belangrijkste taak van EBN, dat namens de Staat betrokken is bij de gaswinning, is om de winning te faciliteren en de publieke belangen te borgen en niet om zelf de taken van de producent over te nemen.’’
Volgens de hoogleraar is er nog zo’n 98 miljard kubieke meter gas uit de kleine velden te halen, waarvan 11 miljard kuub uit de gasvelden in het Westerkwartier. De NAM haalde zelf al 390 miljard kuub aardgas uit de 82 velden.
Kleine velden onaantrekkelijk voor de NAM
Dat de velden bijna leeg zijn, maakt ze financieel onaantrekkelijk voor de NAM. Om het resterende gas naar boven te halen, moeten er mogelijk meer kosten worden gemaakt omdat het steeds moeilijker wordt om gas uit de grond te halen naarmate een veld leger is.
,,Als gasvelden bijna leeg zijn, stoten grote bedrijven ze af. Dan nemen bedrijven die gespecialiseerd zijn in het leeghalen van velden het over’’, vertelt Mulder. Mogelijke kopers zijn volgens de hoogleraar de winningsbedrijven het Canadese bedrijf Vermillion en het beleggingsfonds Kistos. ,,Voor deze bedrijven gelden dezelfde regels als voor de verkopende partij, voor de NAM’’, zegt Mulder.
Het geeft wethouder Westra een goed gevoel dat er nu meer inzicht is over de hoeveelheid gas in de kleine velden en wie de mogelijke kopers zouden kunnen zijn. Hij wil het onderzoek graag bespreken met het ministerie van Economische Zaken en Klimaat of staatssecretaris Hans Vijlbrief (Mijnbouw). ,,De vraag voor het rijk blijft: dat je nu geen eigenaar wil zijn, betekent niet dat je dat in de toekomst niet wil. Ik hoop dat dit rapport een eerste denkrichting kan zijn om er eens radicaal anders naar te kijken.’’
