Gemeente Westerkwartier wil dat Nederlandse Staat kleine gasvelden van de NAM koopt. Rijksuniversiteit Groningen (RUG) doet haalbaarheidsonderzoek

Dat is het standpunt van de gemeente Westerkwartier die inmiddels de Rijksuniversiteit Groningen (RUG) heeft benaderd om een haalbaarheidsonderzoek te verrichten.

Wethouder Hielke Westra (CDA), verantwoordelijk voor gaswinning in de gemeente Westerkwartier, is namelijk bang dat buitenlandse investeerders de kleine gasvelden overnemen. ,,Dat we straks geconfronteerd worden met een partij die het veld leegpompt en weer vertrekt en het minder nauw neemt met bijvoorbeeld de afhandeling van schade. Dan heb ik liever dat de Staat zijn verantwoordelijkheid neemt en de velden koopt van de NAM.”

Dat is de Staat niet van plan, zegt een woordvoerder van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK). ,,We hebben geen plannen om de gasvelden te nationaliseren.’’

In Nederland zijn 477 kleinere gasvelden, waarvan uit 253 actief gas wordt geproduceerd, blijkt uit gegevens van Nederlandse Olie- en Gasportaal (NLOG). De NAM bezit zelf 110 gasvelden op land en in zee, en het grote Groningenveld. Die laatste krijgt veel aandacht omdat er, door jarenlange gaswinning, aardbevingen in de provincie Groningen ontstaan die veel schade veroorzaken aan gebouwen. Ook lijdt een deel van de inwoners van Groningen psychisch door de gevolgen van de gaswinning.

De NAM kondigde een maand geleden aan 70 gasvelden op land en de 40 in zee in een aparte bv te zetten om ze uiteindelijk van de hand te doen. NAM-directeur Johan Atema stelde vier weken terug dat Nederland voor Shell en ExxonMobil, de eigenaren van de NAM, geen belangrijk land meer is voor gas- en oliewinning en dat de investeringsruimte in de kleine velden te gering is. Daarom willen de oliebedrijven ze afstoten. Shell en ExxonMobil willen het Groningenveld en de ondergrondse opslagen in Norg en Grijpskerk wel houden.

De rijksoverheid stelt dat ruim 80 procent van de Nederlandse huishoudens afhankelijk is van aardgas om het huis te verwarmen. Ook de industrie gebruikt nog veel gas. Daarom vindt Westra het ook een principieel punt: ,,De Nederlandse overheid heeft een morele plicht aan onze inwoners om dit soort afwegingen te maken, want die kleine gasvelden zijn de komende jaren nog nodig. Maar een buitenlands gasbedrijf zal het gas commercieel volledig willen oppompen en de overheid staat daar toch anders in.”

De gemeente Westerkwartier vindt dat het rijk daarom nu een stap naar voren moet zetten en de zaak moet overkopen van de NAM. Het bedrijf heeft al laten weten dat er weinig animo is voor de overname van de kleine velden. ,,Maar dat wil ik graag zelf laten onderzoeken. Ook willen wij als Westerkwartier weten hoe groot die portefeuille nou eigenlijk is die de NAM te koop zet en wat het zou betekenen als de Staat alles overneemt in plaats van buitenlandse bedrijven’’, zegt Westra.

Het Canadese gasbedrijf Vermilion nam eerder al enkele velden over van de NAM in Drenthe, onder meer die in Grolloo, Geesbrug en een aantal in Zuidwest-Drenthe op de grens met Friesland en Overijssel.

Mocht de NAM een koper vinden voor de kleine velden, dan bepaalt het ministerie van EZK of dat bedrijf geschikt is. ,,Wij moeten beoordelen of de koper kan voldoen aan de vergunning’’, zegt een woordvoerder van het ministerie. Voor buitenlandse durfinvesteerders die de velden leegpompen en dan vertrekken, hoeft de gemeente Westerkwartier volgens hem niet bang te zijn. ,,In de Mijnbouwwet zijn heel duidelijke eisen gesteld aan hoe je velden moet achterlaten.’’

Westerkwartier hoopt dat andere gemeenten in Drenthe en Groningen uiteindelijk aanhaken bij het initiatief om de Staat te bewegen de kleine velden te kopen. Wethouder Westra zegt dat hij de NAM, de gemeente Noordenveld en de provincie Groningen op de hoogte heeft gebracht van het RUG-onderzoek en de wens van zijn gemeente.

Hoogleraar energie-economie Machiel Mulder van de RUG is gevraagd om een quickscan te maken waarbij hij antwoord moet geven op de vraag hoeveel gas er überhaupt nog in de kleinere velden zit en of het mogelijk is dat het rijk de zaak overneemt van de NAM. ,,Het is interessant om te onderzoeken wat de waarde van deze kleine gasvelden nog is en of het een optie is dat de Staat die velden via de EBN gaat beheren om het resterende gas te produceren”, aldus Mulder.