De nieuwe vestiging van Starbucks op de hoek van de Herestraat en Tusssen Beide Markten. Foto: Peter Wassing
Met een nieuwe vestiging van Starbucks aan de entree van de Herestraat opent de zoveelste koffiezaak in de stad. Een multinational die overal al zit: is dit een gevaar voor lokale ondernemers?
‘Weer een karakterloze en ongezonde multinationalzaak erbij in de Herestraat’, reageert iemand bij een Facebookbericht over de opening van Starbucks in de Herestraat. in Groningen. Sfeerloos, onpersoonlijk, te groot en er is geen ruimte meer voor leuke boetiekjes, zo luiden de reacties. De voorkeur gaat uit naar lokale koffiezaken in plaats van ketens. Dat een lokale koffiezaak - Cesile zat er amper een jaar - voor Starbucks moest wijken, is velen een doorn in het oog.
Wereldoverheersing van Starbucks
Maar ga een paar minuten bij de nieuwe Starbucks staan en je ziet: genoeg mensen zijn er maar wat blij mee. Bij het winkelend publiek, vooral jonge vrouwen die langslopen en het opvallende logo zien op de grote ramen, verschijnt een lach op het gezicht. Binnen is het niet vol, maar de stroom bezoekers is gestaag.
Starbucks is een enorme Amerikaanse koffieketen die al jarenlang bezig is de wereld te veroveren. De nieuwe vestiging - perfect gelegen tussen Grote Markt, Vismarkt en Herestraat, iedereen loopt er weleens langs - is de derde in Groningen. Het is de eerste midden in het centrum en de grootste. Je hoeft er niet voor te studeren zoals bij de vestiging in de Universiteitsbibliotheek of te treinreizen zoals bij die op het station.
Een paar weken geleden opende een paar deuren verderop een Dunkin’, ook al zo’n Amerikaanse keten die populair is vanwege z’n koffies. Pizzaketen Domino’s is al goed vertegenwoordigd in de stad, om maar te zwijgen over ketens als McDonald’s, Burger King en Subway. Ook Vapiano, Chocolate Company, Salsa Shop en andere ketens vestigden zich de laatste jaren in de stad.
Maar vraag aan lokale ondernemers met koffiezaken wat ze daarvan vinden en wat blijkt: niemand maakt zich zorgen. Niet iedereen wil het met naam en toenaam zeggen in de krant, maar de algemene overtuiging is duidelijk: laat ze maar komen. De gespecialiseerde koffiemakers hebben vertrouwen in hun eigen product en denken dat hun klanten niet verdwijnen naar de Amerikaanse concurrent.
‘Met veel melk maakt het niet uit dat de koffie te bitter is’
„Ik vind het niet zo erg”, zegt Emiel Driesten van Koffiestation in de Oude Kijk in ‘t Jatstraat. „Wij maken specialty coffees. Zo begon Starbucks 25 jaar geleden ook in Seattle, maar niet iedereen kan zulke koffie zetten. Hoe groter een keten wordt, hoe moeilijker het is om elke keer dezelfde, goede koffie te zetten. Als je veel melk toevoegt, maakt het niet meer uit dat de koffie zelf te bitter is.”
Specialty coffee, by the way, is koffie gemaakt van bonen die aan bepaalde eisen moeten voldoen, op een specifieke manier gebrand zijn en door een barista zijn verwerkt tot een kop koffie.
‘Je profileert je als stad verkeerd’
„Ik vind het jammer dat steden door al die ketens steeds meer op elkaar gaan lijken”, zegt Driesten. „Je profileert je als stad op een verkeerde manier. Met de horeca en winkels die je hebt, laat je als stad zien waar je inwoners van houden. Als dat niet onderscheidend is, ben je als stad dus ook niet onderscheidend.”
„Het publiek van Starbucks is heel anders dan dat van ons”, zegt Cristi Oprea van Coffee Queen, een zaak naast het Forum. Hij laat een app zien, European Coffee Trip. „Dit gebruik ik altijd om plekken te vinden waar je echt goede koffie kan krijgen. Om op die app genoemd te worden, moet een zaak een heel aanmeldproces door. In Groningen staan alleen Revista, Koffiestation en Black & Bloom erop. Mensen die naar zulke zaken gaan, slaan Starbucks over.”
Hij wil niet zeggen dat Starbucks of z’n bezoekers geen smaak hebben. „Ik vind het te bitter, ik hou meer van een zurige, fruitige koffie. Maar ik oordeel niet over mensen en hun smaak, ik vind dat niemand dat moet doen.”
‘Met een Starbucksbeker ben je een globetrotter’
Oprea vervolgt: „Starbucks heeft gezorgd voor een wereldwijde koffiecultuur waardoor iedereen in steden ineens rondliep met koffiebekers. Het werd een soort mode. Daar moeten we ze credits voor geven. Zonder Starbucks hadden wij niet bestaan. Ze hebben ook invloed op hoe mensen koffiedrinken. Zij waren de eerste die iced coffees gingen verkopen, nu drinken veel jonge mensen alleen dat. Daarom hebben wij het ook.”
„Door voor Starbucks te kiezen, kies je voor een symbool”, zegt Driesten van Koffiestation. „Ik moet altijd denken aan Sex and the City, aan Carrie Bradshaw die met een enorme beker loopt. Zij is echt een metropool bewoner en mensen kiezen voor Starbucks om zich ook zo te voelen. Met een Starbucksbeker zeg je: ik ben een globetrotter. Als je met een beker van een lokale zaak zoals die van ons loopt, zeg je: ik maak een bewuste keuze voor goede kwaliteit.”
