Vastgoedontwikkelaar laat oog vallen op tabaksfabriek Niemeyer. Wat zijn de plannen?

British American Tobacco (BAT) maakte in 2021 bekend de tabaksfabriek aan de Paterswoldseweg te sluiten. In maart dit jaar ging de deur op slot. Het bleef onduidelijk wat er met het pand zou gebeuren. De gemeente Groningen eiste wettelijk het voorkeursrecht op, waardoor BAT bij verkoop het pand eerst aan de gemeente moest aanbieden. Door de plannen van MWPO lijkt dat nu niet nodig.

,,Wij wilden hier geen woningbouw, maar startups, kunst en cultuur’‘, zegt wethouder Rik van Niejenhuis (PvdA, Ruimtelijke Ontwikkeling) over het opeisen van het voorkeursrecht. ,,MWPO wil het pand kopen en hun plan lijkt op het verlangen dat de gemeente heeft.’‘

Dat komt de gemeente goed uit, want de verhouding met British American Tobacco is verstoord. Ze hebben ‘een groot verschil van inzicht’ over de waarde van het pand, staat in een brief aan de gemeenteraad. Koop voor een in de ogen van de gemeente redelijke prijs lijkt uitgesloten.

In het MWPO-plan voor de fabriek is plek voor een media en IT-campus, onderwijsinstellingen, cultuur, startende ondernemers, culturele broedplaatsen, kantoren en horeca. De ontwikkelaar werkt samen met Campus Groningen, een samenwerkingsverband van Groningse kennisinstellingen en bedrijven.

,,We hebben de ambitie om van de Niemeyer-fabriek een plek te maken die blijvend impact maakt op Groningen’‘, zegt Koen Atema van Campus Groningen. ,,Je merkt ook dat bedrijven heel veel moeite hebben goede ruimtes te vinden. Want je wilt er starters in, maar ook groeiende bedrijven.’‘ De tabaksfabriek leent zich uitstekend voor een verzamelplek, vindt Atema.

Hij geeft aan dat digitalisering als overkoepelend thema is gekozen voor de invulling van de fabriek. ,,Digitalisering is een randvoorwaarde om mee te doen in de samenleving. Het zou mooi zijn als dat de kapstok is. Maar ook onderwijs is ontzettend belangrijk voor zo’n plek. De precieze invulling gaan we de komende tijd onderzoeken.’‘

In zijn ideale scenario is er een plek voor voortgezet onderwijs, mbo, hbo en wo in het historische pand. ,,Maar we moeten ervoor waken dat je een vleugel hebt van de Hanzehogeschool en een vleugel voor de Rijksuniversiteit. Je wilt gedeelde faciliteiten, waar je met z’n allen komt om te leren.’‘

Hetzelfde geldt volgens hem voor de IT-bedrijven. Het landschap is versnipperd. ,,Volgens mij zijn er meer dan honderd initiatieven die digitalisering aanmoedigen. Bedrijven zitten ook verspreid over Stad en Ommeland. Het is krachtig als dat allemaal bij elkaar komt. Dan ontstaat innovatie. Daar heb je een aantrekkelijke locatie voor nodig. Het zou mooi kunnen in de Niemeyer-fabriek.’‘

De gemeente Groningen wil dit plan een kans geven. ,,Het is een historische werklocatie’‘, zegt wethouder Carine Bloemhoff (PvdA, Economische Zaken). ,,Hoe mooi zou het zijn als we op deze plek een nieuwe economische motor krijgen. We willen het werkverleden behouden en omzetten in nieuw werkperspectief.’‘ Volgens Bloemhoff heeft onder meer RTV Noord interesse getoond om zich daar te vestigen, net als „een fors aantal” ondernemers.

RTV Noord-directeur Nina Nomden is voorzichtiger dan Bloemhoff. Zij wil nog niet op de zaken vooruitlopen. ,,Wij zijn met meerdere partijen in gesprek en kunnen er niet meer over zeggen.’‘

Om het plan een kans van slagen te geven is extern geld nodig, erkent Bloemhoff. ,,Wij kunnen als gemeente niet alles financieren.’‘ De wethouder denkt daarbij onder meer aan geld uit het Europese Just Transition Fund. Daarin zit 330 miljoen euro voor Noord-Nederland. Een deel daarvan is bestemd voor campusontwikkeling, aldus Bloemhoff.

Geld vinden voor de realisatie is stap één, zegt Koen Atema van Campus Groningen. ,,We moeten met z’n allen kijken hoe je het aan de praat krijgt, maar vooral hoe je het in de benen houdt. Je wilt dit voor de toekomst. We zijn niet klaar met een paar subsidies.’‘

MWPO heeft met British American Tobacco een exclusiviteits-overeenkomst getekend. Dat betekent dat BAT niet met andere partijen in gesprek gaat en dit plan uitgewerkt kan worden. Het is de bedoeling dat begin volgend jaar knopen worden doorgehakt over de invulling van de fabriek.

MWPO en Campus Groningen zetten de ontwikkelingen rond de tabaksfabriek op de website niemeyernieuws.nl. Geïnteresseerden kunnen op de site ook hun wensen voor de fabriek uiten.