Woningbouw op locatie tabaksfabriek Niemeyer na sluiting onmogelijk. Gemeente Groningen wil in historisch gebouw nieuwe bedrijven in cultuursector

Daarmee is het voor eigenaar British American Tobacco (BAT) onmogelijk om de Niemeyerlocatie aan de Paterswoldseweg voor veel geld te verkopen aan een projectontwikkelaar die brood ziet in huizenbouw. Volgens wethouder Rik van Niejenhuis (PvdA) heeft de gemeente Groningen destijds, toen de sluiting van het bedrijf werd aangekondigd, eigenaar BAT laten weten dat woningbouw niet aan de orde kon zijn.

,,Wonen op deze locatie is niet nodig. We hebben genoeg plekken in en rond de stad waar we huizen kunnen bouwen. Denk aan Meerstad, Suikerzijde, Stadshavens en de Reitdiepzone. Er is een groot tekort aan bedrijfslocaties. Deze invulling is nodig voor onze werkgelegenheid’’, aldus Van Niejenhuis.

Hij denkt met name aan de kunst- en cultuursector. ,,Bedrijven die starten of groeien en impact hebben op het maatschappelijk leven. Dat kan een kunstinstelling zijn, maar ook ICT-bedrijven of ondernemingen die zich storten op gaming. Voor ons zijn het broedplaatsen en kraamkamers voor nieuwe bedrijvigheid.’’

De komende tijd bespreekt de gemeente met BAT wat er met de Niemeyerlocatie (Theodorus Niemeyerstraat 1, Peizerweg 109 en Paterwoldseweg 43) kan gaan gebeuren. Om woningbouw te voorkomen, heeft de gemeente gebruikgemaakt van de Wet Voorkeursrecht.

Dit betekent dat eigenaar BAT het complex als eerste moet aanbieden aan de gemeente Groningen. ,,Daarmee voorkomen we dat de eigenaar met een partij in zee gaat die andere plannen heeft en zich niets aantrekt van onze wensen en eisen. We regelen dat bepaalde dingen mogelijk zijn en andere niet.’’

Niejenhuis erkent dat eigenaren van gebouwen en grond doorgaans niet blij zijn als hun bezit plotsklaps onder de Wet Voorkeursrecht valt. Het beperkt hen in de mogelijkheid om de voormalige tabaksfabriek voor zoveel mogelijk geld te verkopen. ,,Woningbouw levert inderdaad het meest op, maar het bedrijf weet al langer dat wij daar niet op koersen.’’

Om die reden wil de wethouder niet spreken van een overval. Vrijdag kreeg de gemeenteraad te horen dat Groningen haar eigen wensen en eisen wettelijk veiligstelt met het voorkeursrecht.

Belangrijk punt voor de gemeente is ook het behoud van het karakteristieke witte gebouw. ,,Dit is een heel belangrijke plek in de stad. De locatie vertelt het industriële verhaal van Groningen. De fabriek blijft staan, maar we willen daar meer mogelijk maken dan industrie.’’ De gemeente kijkt ook naar de omgeving. ,,Dit biedt ons de kans om een mooie verbinding aan te leggen met de nieuwe wijk De Suikerzijde.’’

In april vorig jaar maakte BAT bekend dat het haar vestigingen per 1 maart 2023 sluit. Daarmee komt een einde aan ruim twee eeuwen tabaksproductie in Groningen.

Voor de gemeente is het geen ‘must’ om het complex in handen te krijgen. ,,Als een onderneming meegaat met onze ambities en het koopt, is dat prima. Als we het zelf kopen, moet je als gemeente toch een enorme uitgave doen. Je moet het complex ontwikkelen en onderhouden’’, aldus Van Niejenhuis.

Voor hem is het niet vanzelfsprekend dat creatieve bedrijven en kunstenaars die nu tijdelijke huisvesting hebben in De Biotoop (Haren) en Backbone050 (Vinkhuizen) naar de Niemeyerlocatie kunnen verkassen. ,,We kijken overal naar, maar dat is nu niet aan de orde.’’