Zorgboerderij Aurora Borealis in Wedde. Foto: Persbureau Meter
Voor mishandeling met voorbedachte rade kan een celstraf van vier jaar worden gegeven. Volgens advocaat Hans Klopstra is daar sprake van bij de zorgboerderij in Wedde waar cliënten volgens de inspectie Gezondheidszorg en Jeugd werden mishandeld.
Bovendien kan die celstraf van vier jaar met een derde worden verhoogd als dat vanuit de uitoefening van een beroep komt, zegt Hans Klopstra. Behalve advocaat is hij ook voorzitter van de Raad van Toezicht van de Zonnehuisgroep Noord, een grote zorginstelling in Noord-Groningen.
Als de mishandelingen voor de rechter bewezen worden, hangt de straf niet alleen boven het hoofd van de bestuurders van de zorgboerderij. Ook personeel kan een celstraf krijgen als zij medepleger of medeplichtig zijn, zegt Klopstra.
Op de zorgboerderij Aurora Borealis woonden mensen met een meervoudige beperking. Als cliënten van de zorgboerderij onwenselijk gedrag vertoonden, werd dat afgestraft met lijf- of psychische straffen. Ze werden afgelikt door een hond, overgoten met water of met de voeten in een zoutbad geplaatst. Op die manier zouden ze leren dat als ze iets deden wat niet hoort, daar consequenties aan zouden zitten. Maar juist dat waren de cliënten niet machtig om te leren, staat in het rapport van de inspectie.
Uit die rapportage komt volgens Klopstra naar voren dat de mishandelingen en het kleineren van de cliënten met een geestelijke of meervoudige beperking structureel waren. Het was een onderdeel van de ‘behandeling’. ,,Ze hebben het zelfs opgeschreven in de bestuurlijke rapportage.’’
Onbegrijpelijk, vindt Klopstra. ,,Dat ze hun cliënten schijnbaar zo hebben behandeld. En het is bizar dat ze dit ook hebben vastgelegd. Kennelijk vonden ze dit gewoon.’’ Bij zorgboerderijen zijn vaker misstanden, maar zo ernstig als Klopstra het in de rapportage las, ziet hij niet vaak. ,,Dit is ontzettend grensoverschrijdend.’’
Zorgboerderij probeerde publicatie te voorkomen
Het is ook niet iets wat onder het tapijt geveegd kan worden na een controle, zegt Klopstra. ,,De inspectie belt een paar dagen van te voren dat ze langskomen. In die tijd kun je zulke structurele misstanden niet wegwerken. En nogmaals: ze schreven op dat ze dit deden.’’
Dat is één van de redenen waarom hij niet begrijpt dat ouders of curatoren van de cliënten dit niet wisten. ,,Bovendien, zelfs als ze niet goed konden communiceren, dan kwam dit toch wel naar boven?’’
De zorgboerderij probeerde bij de rechtbank te voorkomen dat de inspectiedienst het rapport zou openbaren. Het rapport van de inspectie zou niet (helemaal) kloppen. Het zou tot (meer) imagoschade leiden en een verbetering van de zorg en voortzetting daarvan mogelijk in de weg zitten.
De rechtbank ging daarin niet mee. Niet vreemd, zegt Klopstra. ,,Het voelt alsof men denkt dat dit soort ernstige feiten na een verbeteringstraject zijn vergeten en vergeven. Een ernstige miskenning van je taak en zorgplichten als zorgverlener.’’
De bestuurders zijn het ook niet eens met de gedwongen sluiting van hun bedrijf en gaan daartegen in verweer.
