ESNS-directeur Anna van Nunen groeide op in Beijum. 'Ik ben een kameleon'

Ja hoor. Had de trein uit Amsterdam een uur vertraging, dus die afspraak om elf uur en trouwens ook die afspraak om half een moesten éven verzet. Anna van Nunen betreedt met stevige pas het kantoor van Eurosonic/Noorderslag aan de Trompsingel, schudt de hand van de verslaggeefster en zegt stralend: ,,Halló!’’

Over een beetje treinoponthoud maakt ze zich niet druk meer, ze wil zich verre houden van het klagen over de NS, dat, zegt ze, zo langzamerhand ‘een nationale volkssport’ is geworden. Maar Anna van Nunen, sinds enkele maanden de nieuwe directeur van festival Eursonic/Noorderslag, is over het algemeen graag ‘in control’. ,,En daar kan ik ook best een beetje drammerig in zijn.’’

Voortvarend, zou je het ook kunnen noemen. Feit is, dat Anna van Nunen zich bepaald niet de kaas van het brood laat eten. Ze richtte in 2016 Innofest op, een platform voor het grootschalig testen van duurzame innovaties op festivals. Kwam ze kort na de oprichting terug van vakantie. Hoorde ze dat de provinciale subsidie toch niet werd verstrekt.

Dan heb je aan haar een pittige.

,,Ik had het team al bij elkaar gehaald. En toen hoorde ik: ‘Maar het geld is er helemaal niet’. Dus toen dacht ik: nou wordt-ie mooi, ik heb al die mensen al aan het werk gezet op basis van een intentieverklaring. Nou, dan ga ik aan de slag.’’

In haar geval betekende dit dat ze, direct vanaf het vliegveld, begon te bellen en pas ophing toen de subsidie alsnog werd toegezegd.

,,Ja, zo zou je het kunnen omschrijven. Hoewel, ik denk dat ik niet één droombaan heb. Ik heb de afgelopen vier jaar in het bedrijfsleven gewerkt [als commercieel directeur bij Greener Power Solutions, red.] En dat voelde als een heel goeie leerschool, maar uiteindelijk klopt mijn hart voor de culturele sector. Waar ik bewondering voor heb, is dat daar veel mensen werken die heel goed zijn op de inhoud, omdat ze zelf makers zijn, of een heel goede artistieke visie hebben. Maar daar ben ik weer te zakelijk voor. Dus een rol als algemeen directeur bij een wat grotere culturele instelling, dat leek me mooi. En iedereen heeft zo zijn kunstvorm denk ik. Beeldende kunst, theater, lezen. Voor mij is dat muziek. Dus dan is dit wel echt een droomplek, ja. ESNS is een ondernemende culturele instelling, we hebben veel sponsoring en doen veel in Europa, dus dat is best een leuk politiek spel met veel belangen.’’

,,Commerciële festivals drijven doorgaans op het verkopen van tickets, zijn gericht op de bezoekers. Maar wij zijn er voor de artiesten die een bijzonder nieuw geluid laten horen, vaak aan het begin van hun carrière staan en zonder een platform als ESNS niet kunnen doorbreken. Dat scherp zijn op onze missie betekent dat we blij zijn dat we heel veel bezoekers trekken, maar het allerbelangrijkste is dat er relevante bezoekers komen. Programmeurs van podia uit Portugal, boekers van festivals Glastonbury en Roskilde, eigenaren van platenlabels. Als we die mensen niet aan boord hebben kunnen we nog zulk fantastisch nieuw talent programmeren, maar de bedoeling is dat het wordt opgepikt en dat de artiesten iets aan ons hebben.’’

,,We hebben te kampen met een politieke verandering. Het geld groeit de komende jaren niet aan de bomen. We weten nog helemaal niet wat er allemaal staat te gebeuren, zowel op landelijk als Europees niveau. Maar ik ben ervan overtuigd dat onze missie belangrijker is dan ooit. Want er wordt meer geld omgezet in de muziekindustrie dan ooit.’’

,,Precies. Het percentage artiesten dat kan leven van de muziek wordt steeds kleiner, maar dat percentage verdient steeds meer. Die blockbusters redden zich wel, daar zijn wij niet voor. Als je het aan de markt overlaat hoor je vooral Taylor Swift en Ed Sheeran. En in Nederland Suzan en Freek. Wij moeten scherp blijven: welke geluiden kunnen wij via ons platform de wereld in helpen?’’

,,Dat moet echt beter. We zoeken naar meer zalen voor de komende edities. Ook naar plekken waar je normaalgesproken geen livemuziek aantreft. En we zijn aan het kijken of we de app kunnen voorzien van een soort stoplichtsysteem, zodat je kunt zien: bij Simplon is het druk, maar bij de Stadsschouwburg staat nu geen rij. Het is wel de bedoeling dat je met je kaartje drie, vier goeie concerten kunt zien op een avond en niet alleen maar buiten in de kou staat.’’

,,Ja. Ik moet zeggen: ik was in januari dit jaar nog niet in functie, ik heb toen wel iets van driehonderd handen geschud van de Nederlandse en Europese muziekindustrie. En toen dacht ik wel even: we zijn er nog niet.’’

,,Wel heel veel. Voor de schermen doen we het heel goed, als het gaat om de vertegenwoordiging van vrouwen. Meer dan de helft, 57 procent, van onze bands heeft een vrouw op het podium.’’

,,Ja, en dat is het interessante: voor de schermen staan er steeds vaker succesvolle vrouwen in de spotlights, maar achter de schermen denk ik dat we nog wel een robbertje moeten vechten. Want de mensen die in de muziekindustrie aan de knoppen draaien zijn over het algemeen mannen. We zijn dus heel progressief aan de voorkant, maar aan de achterkant best conservatief.’’

,,Er is wel een verandering gaande. Bij Eurosonic Noorderslag werken meer vrouwen dan mannen. Dat zie je vaker in de festivalwereld: steeds meer junior producenten en programmamakers zijn jonge vrouwen. Maar afgelopen januari dacht ik wel: waar blijven die seniorvrouwen?’’

,,Ja, dat kun je een vrouwelijke eigenschap noemen. Maar ik ken weinig vrouwen die zichzelf ergens tussen wringen. Ik ken wel mannen die dat doen. Terwijl: dat kan soms wel een beetje helpen hè. Dus probeer ik de vrouwen die dat niet doen wat zelfverzekerder te maken. Gewoon door te zeggen: ‘Ik zie dat jou wel doen en ik zet je in positie’ of ‘Ik ga niet mee naar die afspraak, volgens mij kun je dat zelf heel goed.’

,,Nou nee. Sorry.’’

,,Nee, maar ik vind ook niemand een topman.’’

,,Ik ben er ook heel dubbel in, want ik vind het een stomme term, maar ik ben wel voor een quotum om meer vrouwen op topposities te krijgen. Want dat gebeurt niet vanzelf.’’

,,Ik geloof erin dat we de ambitie van vrouwen aanwakkeren wanneer er meer vrouwelijke voorbeelden zijn. Maar ook beeldvorming speelt een rol. Bij Greener Power Solutions, een techbedrijf in de energiesector, was ik als commercieel directeur veel in de bouw. Ik heb me daar nooit specifiek vrouwelijk gevoeld, ik was gewoon wie ik was. Maar soms werd ik door andere ogen wel als vrouw gezien. Zo was ik bijvoorbeeld eens met mijn team op een conferentie toen iemand verrast tegen me zei: ‘Wat weet je veel van techniek, ik had verwacht dat je me naar je mannelijke collega’s zou verwijzen.’ Ik dacht: ik zeg niks, maar die mannelijke collega’s rapporteren allemaal aan mij. Ik denk dat als je meer vrouwen in de boardroom wilt, dan moet je niet de vrouwen veranderen, maar de boardroomcultuur.’’

,,Dat het ook in topfuncties mogelijk wordt dat je wat langer dan drie maanden met zwangerschapsverlof gaat. Dat je een gezinsleven en heel hard werken beter kunt combineren door meer flexibiliteit. Ik denk dat het best masculien is om te denken dat je in een toppositie altijd 80 uur werkt, dat je, als je een kind hebt gekregen, zo snel mogelijk weer op kantoor bent. Terwijl het niet alleen gaat om het aantal uren dat je werkt, maar ook om hoeveel waarde je komt brengen en hoe effectief je bent. Er wordt vaak gezegd: vrouwen in topfuncties moeten zakelijk zijn, minder empathisch. Ik denk: nee, die boardroom moet empathischer worden.’’

,,Tja. Echt goed in iets… ik weet niet wat op mijn kaartje zou moeten staan als ik één woord zou moeten kiezen.’’

,,Dat kan ik niet zo goed. Ik vind dat anderen zichzelf wat meer in de schijnwerpers mogen zetten, maar ik vind dat best moeilijk.”

,,Ja. Mijn opa had een spaarpotje voor me aangelegd en ik zei toen: als ik dat geld nu kan lenen kan ik een paard kopen en dan verkoop ik het over een paar jaar weer met winst. En dat vond hij goed. Simon heette mijn paard. En ik heb inderdaad een aantal jaren later mijn opa met winst terug kunnen betalen.’’

Beijum was een leuke, kinderrijke wijk, maar wel een achterstandswijk. Ik had op de basisschool niet zoveel aansluiting. Er waren veel kinderen die het thuis moeilijk hadden en wat onaangepast waren in de klas. Maar ik denk niet dat het te merken was dat ik daar weinig aansluiting bij vond. Ik was een keurig meisje, ik maakte mijn sommen en als ik klaar was mocht ik de rest van de kinderen helpen. Dat vond ik prima.’’

,,Ik word in dat soort situaties een beetje een kameleon. Ik pas me aan. Ik had wel vrienden en zo, maar alles veranderde op de dag dat ik het Werkmancollege [scholengemeenschap in het centrum van Groningen, red.] binnenstapte. Toen dacht ik óh, zo kan het ook. In de brugklas heb ik mijn beste vrienden leren kennen. Voor het eerst werd ik uitgedaagd op het vwo. Het werd gewaardeerd als ik een stapje extra wilde doen.’’

,,Ja, ik had zo’n technisch profiel, maar mijn vrienden deden cultuur en maatschappij, dat vond ik veel interessanter, dat wilde ik ook. Maar ik liep al anderhalf jaar achter. Toen zei ik: ‘Zeg maar wat ik moet inhalen’ en dat heb ik toen thuis, in de zomervakantie, gedaan.’’

,,Niet alleen maar, ik ging vanaf mijn 13de naar Vera en Simplon, en naar de Drie Gezusters, m’n kleding was denk ik een beetje alto, maar ik ging ook naar discotheek The Palace. Ook toen was ik al een kameleon. Dat is mijn identiteit. Niet omdat ik niet weet wie ik ben, maar omdat ik veel verschillende mensen leuk vind. Nieuwe dingen vind ik leuk. Oude dingen vind ik snel saai.’’

,,Er zijn in de afgelopen twintig jaar steeds meer showcasefestivals bijgekomen en ze hebben allemaal bestaansrecht. Maar dat maakt het ook spannend. Bij heel veel concullega’s kun je als artiest een tijdslot voor een optreden kopen. Maar bijvoorbeeld die obscure accordeonist uit Italië, die wij van onschatbare waarde vinden voor de popmuziek, kan dat niet betalen. Wij hebben een ingewikkelde constructie met veel soorten financiering, waardoor we onafhankelijk en eigenwijs blijven. Zo zetten wij die accordeonist in de Stadsschouwburg, zodat boekers die normaalgesproken niet met hem in aanraking zouden komen, denken: ‘hee wat leuk, ik haal hem naar Lowlands’.

Ze vragen wel eens: waarom worden jullie niet een soort South by Southwest, dat is zo’n beetje het grootste showcasefestival ter wereld. Maar je ziet dat de commercie daar best veel bepaalt. En wij zijn niet vies van geld hoor. Maar we zijn ervoor dat iedereen die muzikaal echte waarde heeft, een kans op die doorbraak krijgt. En dat niet het geld regeert.’’

,,Klopt, de artiest krijgt alleen verblijfskosten en sinds een paar jaar bovendien een gage. We betalen onze artiesten steeds beter, al zijn we nog niet waar we willen zijn. We zijn er wel trots op. Want we doen dat niet omdat de artiesten anders niet zouden komen, onze boekers krijgen nooit nee te horen. Maar we doen het omdat optreden gewoon werk is, dat betaald moet worden.’’

,,Oei, even nadenken. Het was toen heel erg Skunk Anansie en Blur en zo. De Arctic Monkeys braken toen door, die vind ik nog steeds fantastisch.’’

,,Ja, ik ben een allround streber. Ik kan snel enthousiast raken, dat is ook een valkuil. Mijn collega Klaas Akkerman van Greener Power Solutions zei wel eens: Anna, zullen we even naar buiten gaan om te kijken hoe hoog de lat ligt? Wedden dat we hem niet eens meer kunnen zien? Je gaat er zelf heel lekker op, maar soms hebben mensen wat meer tijd nodig, of moet je ze iets meer meenemen’.’’

,,Eh, ik ben eigenlijk vooral mezelf.’’

,,Neeeee. Maar er is wel een bepaalde perceptie, niet omdat ik vrouw ben, maar ook door mijn leeftijd. Toen ik bij Innofest begon was ik 27, en als ik dan een meeting binnenkwam met mensen die al wat langer meedraaiden dan zag je wel eens een verbaasde blik als ik zei dat ik de directeur was.’’

,,Ik zag mezelf bovenin dat organogram staan. En dacht: Oh… ik ben dus de directeur. Ik had een zetje nodig. Ik ben wel gegroeid in die rol. Ik ben er minder onzeker over.’’

,,Toen ik net begon met werken zei iemand eens: jij komt echt over als iemand die heel goed weet waar ze naartoe wil. Toen dacht ik: dat voel ik niet altijd. Maar dat laat ik niet zien.’’

,,Precies. Vijf of zes jaar geleden had ik nog wel eens last van het impostersyndroom. Zo van: ze denken dat ik het kan, maar ik kan het niet. Maar tegenwoordig denk ik: Nou… ze mogen óók wel blij met me zijn.’’