Een deel van de parlementaire enquêtecommissie nabij de molen van Westerwijtwerd laat nog een laatste keer een groepsfoto maken Foto: Jan Zeeman
De parlementaire enquêtecommissie aardgaswinning Groningen is voor een tweedaags bezoek in Groningen en fietste woensdag door Huizinge, Westerwijtwerd en Middelstum. ,,Ik dacht dat het een fietsclub van de ANWB was.”
Peter Kwint is kwijt. Miguel Israel, griffier van de parlementaire enquêtecommissie aardgaswinning, kan het Tweede Kamerlid van de SP niet vinden. Hij fietst een stukje terug op de rode fiets van Tweewielerhuis Poort op de Dorpsweg in Westerwijtwerd. Hij stopt bij een huis uit 1895 waar hij Kwint, een van de zes leden van de enquêtecommissie, binnen ziet staan. Het huis is van Jan en Alberdina Honderd.
Strijd voor Groningen
De 61-jarige Jan woont er al heel zijn leven, hoort Kwint hem zeggen. Ze hebben schade aan hun huis, vertelt Honderd aan Kwint die zich heeft losgemaakt van de groep van vijf commissieleden en zo’n twintig stafmedewerkers die zich bij de molen Zeldenrust van Westerwijterwerd hebben opgesteld voor een groepsfoto. Ze zijn twee dagen op bezoek in het aardbevingsgebied.
Achter de ramen van Honderds huis zijn posters geplakt: ‘Strijd voor Groningen’ staat erop. Zijn schoondochter ziet de groep woensdagmiddag door het dorp fietsen als ze de hond uitlaat. Zodra ze hoort dat het om de parlementaire commissie gaat, weet ze genoeg. Daar moet haar schoonvader heen. Ze gaat snel terug en haalt hem op. Honderd raakt met Kwint aan de praat en nodigt hem uit in zijn woning. Hiervoor is Kwint naar het bevingsgebied gekomen, zegt hij. Niet om op de foto te gaan. Maar om met gedupeerden te praten.
De club van fietsers verlaat Westerwijtwerd en gaat terug naar Middelstum. Foto: Jan Zeeman
Bij Jan Honderd en zijn vrouw beginnen de scheuren al voor de voordeur. Midden in de stoep zit een scheur, waar hij 30 euro schadevergoeding voor kan krijgen. Zijn dak staat scheef, de voordeur klemt, de woonkamer bolt waar een scheur in de muur is te zien. Honderd vertelt hoe bang hij en zijn vrouw werden van de zware bevingen in Huizinge en Westerwijtwerd. Hoe hun huis golfde. Het water over het grote aquarium in de woonkamer klotste.
Bang. Echt bang, zegt hij meerdere malen. En hij voelt zich verneukt.
Meerdere schade-experts kwamen langs. Tijdens een van de vele inspecties hoort hij een van hen zeggen dat het mooi veel geld oplevert, die rapporten maken. De expert werkt nog maar twee dagen in de week, hoort Honderd hem zeggen. De inwoner van Westerwijtwerd wordt er moedeloos van. Op eerste en tweede pinksterdag is hij heel de dag bezig met foto’s maken en een verweer schrijven om de schade te kunnen claimen. ,,Een ander gaat met zijn vrouw een stukje lopen. Ik zit achter die klotecomputer’’, verzucht hij dan.
Honderd is blij dat de parlementaire enquêtecommissie komt kijken. ,,Er moet aandacht blijven voor wat hier gebeurt’’, zegt hij. Of het wat helpt, weet hij niet.
Groninger mosterdsoep
De 52-jarige overbuurvrouw van Honderd ziet het gezelschap vanuit haar tuin naar de molen lopen. Wie al die mensen zijn? Ze weet het niet. Wat ze wel weet: de molen achter haar huis staat in de steigers. Het gebouw is zo verzwakt, dat die door kan zakken en op het lege huis ervoor kan vallen.
Een poppenkast, vindt ze het bezoek. ,,Weer zo’n clubje, dacht ik toen ik ze langs zag lopen. We hebben er hier niets aan. Ja, misschien krijgen we wat geld. Maar het is nooit genoeg om goed te maken wat is gebeurd.’’
Even daarvoor is het bezoek begonnen met een lunch - met Groninger mosterdsoep - met de Groninger Bodem Beweging in zalencentrum Vita Nova in Middelstum. Vanuit daar vertrekt de stoet op de fiets naar Huizinge en Westerwijtwerd.
De parlementaire enquêtecommissie van de Tweede Kamer gaat per fiets langs enkele dorpen met bevingsschade. Foto: Jan Zeeman
Voor ze kunnen vertrekken uit Middelstum moet de commissie op de foto. Ze worden voor een huis aan de Heerestraat in het dorp gepositioneerd. Judith Tielen (VVD) leunt tegen een paal. Anne Kuik (CDA) hangt tegen de pui van de woning aan. Kwint staat op de oprit. Rens Raemakers (D66) en voorzitter Tom van der Lee (GroenLinks) poseren op de stoep. Een wielrenner wil zijn snelheid niet verliezen en fietst door de fotosessie heen. Een vrouw met twee kinderen kijkt nog even om voor ze haar auto instapt.
Af en toe stopt het fietsende gezelschap. Als ze in het dorp Huizinge arriveren bijvoorbeeld. ,,Wel heel pittoresk”, zegt een van de onderzoekers. Een groot deel van hen is nog nooit in het aardbevingsgebied geweest. Even daarna fietsen ze door naar de bouwplaats van Plaats Melkema.
Fietsclub van de ANWB
Als de commissieleden van de fiets afstappen, komt een rietdekker aangesneld. ,,Wat doen jullie hier?’’, vraagt hij. Projectleider Jan Harm Eppinga van Het Groninger Landschap wordt erbij gehaald. Bij het hek legt hij commissievoorzitter Van der Lee uit wat er precies gebeurt met de versterking van de monumentale boerderij die nog in de stutten staat. Eppinga heeft geen flauw benul dat hij spreekt met de parlementaire enquêtecommissie. ,,Waar zijn jullie eigenlijk van”, vraagt hij beleefd. De bouwprojectleider heeft weinig tijd. ,,Ik moet eigenlijk weer naar een bouwvergadering.”
Als hij hoort dat deze 23 mensen de gaswinning en aardbevingen in Groningen onderzoeken, is hij verbaasd. Eppinga dacht zelf eerder aan een fietsclub van de ANWB. Dat het de parlementaire enquêtecommissie is, kan hem in die zin niets schelen. ,,Een burgemeester of Jan met de korte achternaam. Iedereen is mij even lief.’’
