De ondergrondse opslag in Grijpskerk. Foto: archief Corné Sparidaens
Moet de gasproductie in Groningen ook na de beloofde sluiting in 2023 op een laag pitje door om Nederland door koude winters te loodsen? ‘Onbespreekbaar’, zeggen het provinciebestuur en burgemeester Gerard Beukema van de gemeente Eemsdelta.
De provincie stapt desnoods naar de rechter als het rijk morrelt aan de afspraak dat de gaswinning uit het Groningenveld in stappen wordt afgebouwd naar nul in 2023, zegt verantwoordelijk gedeputeerde Tjeerd van Dekken. ,,Dat is, was en blijft de lijn.’’
Ook de aardbevingsgemeenten houden vast aan de afspraken, zegt burgemeester Gerard Beukema van Eemsdelta: ,,Het Groningenveld moet zo snel mogelijk dicht en niet nog als reserve worden opengehouden.’’
Groningenveld na 2023 op laag pitje door om kraan in noodgevallen open te kunnen draaien
Minister Stef Blok (Economische Zaken) maakte vrijdagmiddag bekend dat hij het Groningenveld ook na de afgesproken sluiting achter de hand wil houden als noodbuffer bij extreem strenge winters. Technisch valt er volgens hem niet aan te ontkomen om jaarlijks nog minimaal 1,5 miljard kuub te winnen om de gaskraan weer open te kunnen draaien bij acute tekorten.
Na de 3,9 miljard kuub gas die Blok nog wil winnen in het komende, laatste Groningse gasjaar, moeten er daarom nog vijf putten open blijven, onder meer in Slochteren. De minister zegt er wel bij dat hij Groningen ‘zo kort mogelijk’ achter te hand wil houden. Eerder gaf EZ aan dat het tot 2028 kan duren voor er andere oplossingen voor winterse tekorten zijn getroffen.
‘Winning moet naar nul: wij gaan daar geen centimeter van afwijken’
Wat de provincie betreft mag er echter niet worden gerommeld met het afgesproken tijdspad: in 2023 moet de gaskraan definitief dicht. Ook de ‘onderhoudsproductie’ die Blok nu voor ogen heeft om ‘Groningen’ bij nood te kunnen heropenen, verandert daar niks aan.
,,Ook met zo’n ‘minimum-flow’ blijft staan dat de winning zo snel mogelijk naar nul moet’’, zegt Van Dekken. ,,Wij gaan daar geen centimeter van afwijken.’’ Hij wijst erop dat de Nederlandse Aardolie Maatschappij er ook geen heil in ziet het Groningenveld in de reservestand te zetten. Dat is volgens het gasconcern een te dure, niet efficiente oplossing bij eventuele tekorten.
Klip en klare boodschap voor EZ-topdelegatie in provinciehuis
Het provinciebestuur heeft vrijdag nog eens klip en klaar zijn veto uitgesproken tegenover een ambtelijke topdelegatie van het ministerie van Economische Zaken. Die kwam naar het provinciehuis voor een vertrouwelijke presentatie van het zogeheten vaststellingsbesluit voor de gaswinning in Groningen.
Als de minister vasthoudt aan zijn huidige voorstel, valt niet te ontkomen aan een gang naar de rechter, vreest Van Dekken. Vooralsnog is de hoop gevestigd op de Tweede Kamer. ,,Die moet er ook nog iets van vinden en heeft in oktober het laatste woord over het vaststellingsbesluit. Als deze plannen onverkort doorgaan resten alleen juridische stappen.’’
‘Niet blijven winnen terwijl verband met aardbevingen vaststaat’
,,Er ligt een heldere tijdslijn: in 2023 is het gewoon klaar’’, zegt ook gedeputeerde Henk Staghouwer, verantwoordelijk voor het schadeherstel- en versterkingsprogramma in het Groningse aardbevingsgebied. ,,Er is geen enkele ruimte om daar anders over te denken.’’
Dat geldt temeer, nu schadeherstel en versterking nog altijd stagneren, stelt Staghouwer. ,,Het kan niet zo zijn dat we aan de ene kant dat proces niet op orde hebben, maar aan de andere kant de kraan in Slochteren open houden terwijl vaststaat dat er een causaal verband is tussen gaswinning en de aardbevingen.’’
‘Zo lang je blijft pompen, is er risico: zo simpel is het’
Volgens de provinciebestuurders is volstrekt onduidelijk welk risiconiveau een ‘onderhoudsproductie’ van 1,5 miljard kuub geeft op nieuwe aardbevingen. Voor Van Dekken is het helder: bij twijfel, niet doen. ,,Zo lang je blijft pompen is er een risico. Zo simpel is het. En voor ons staat de veiligheid en gezondheid van de inwoners voorop.’’
Onderdeel van Bloks definitieve vaststellingsbesluit voor de Groningse gaswinning is een ombouw en uitbreiding van de gasopslag in Grijpskerk. Daar wordt nu nog een buffervoorraad ‘hoogcalorisch’ importgas bewaard in de bodem, maar de minister wil er voortaan ‘laagcalorisch’ Gronings gas opslaan.
Regio wil ‘omgekeerde bewijslast’ bij ruimere opslag Grijpskerk
Ook daar hebben regionale bestuurders grote bedenkingen bij. De provincie en de gemeente Westerkwartier vrezen meer onrust in de bodem. Als omwonenden daardoor schade oplopen, moet volgens de regio ook voor hen een ‘omgekeerde bewijslast’ gelden net als in de Groningse aardbevingsregio. Daar moet het Instituut Mijnbouwschade Groningen (IMG) bij schadeclaims bewijzen dat de oorzaak niet bij de gaswinning ligt.
