De politieke opponenten Sander Claassen (links, D66) en Gouke Moes (BBB) zoeken elkaar nadrukkelijk op in deze verkiezingscampagne. Foto: Duncan Wijting
De Groningse lijsttrekkers Sander Claassen (D66) en Gouke Moes (BBB) zoeken elkaar nadrukkelijk op in deze verkiezingscampagne. De twee vechten op de sociale media menig robbertje uit. Tijd voor een twistgesprek.
Wil de een de gaskraan op een kier houden? Dan tweet de ander: ‘Geldwolven!’ Komt prompt de repliek per kerende post: ‘Hou op met polariseren!’
D66-lijsttrekker Sander Claassen (42) en zijn tegenstrever Gouke Moes (31) van de BoerBurgerBeweging jagen elkaar in de aanloop naar de verkiezingen enthousiast in de gordijnen. Gepeperde teksten vliegen over en weer: of het nu gaat over de stikstofcrisis of de aardbevingen.
Comfortabele tweestrijd: kemphanen trekken zich aan elkaar op
Eìgenlijk zou de krant deze campagne nu eens een keer geen interviews met Groningse lijsttrekkers doen. Met negentien deelnemende partijen is er geen beginnen aan. Kiezen voor de een, zou de ander tekortdoen. Maar als juist twee kemphanen als D66 en BBB sámen langskomen met een voorstel voor een dubbelinterview, wordt het toch een ander verhaal.
Dat moet een welbewuste strategie zijn, toch heren? Zoeken hun beide landelijke partijleiders elkaar niet precies zo op in de wedstrijd? Deze week nog dreigde Sigrid Kaag met een blokkade van BBB als straks de nieuwe coalities in de provincies worden gesmeed. Omgekeerd laat Caroline van der Plas geen kans onbenut D66 neer te zetten als antiboerenpartij.
Het is een comfortabele tweestrijd: beide partijen zullen niet snel kiezers bij elkaar wegsnoepen. En afgezet tegen de vermeend slechte ideeën van de ander, kunnen ze hun eigen profiel nog net even wat scherper neerzetten teneinde zieltjes te winnen die wel vatbaar zijn voor de wederzijdse standpunten. Het is potentiële winst voor zowel de BBB, favoriet in de opiniepeilingen, als D66, dat wordt ingeschat op verlies op 15 maart.
‘Mensen noemen ons vaak populistisch, maar dít vind ik dus populistisch’
En zo schuift Dagblad van het Noorden toch aan voor een tweegesprek op het akkerbouwbedrijf annex educatieboerderij van gastgevers Jeroen en Lianne van Rulo bij Midwolda. Die tweet over de gaskraan is al meteen een mooie binnenkomer voor een stevig maar evengoed hartelijk gesprek. Claassen slingerde zijn tekst de wereld in nadat BBB-aanvoerder Van der Plas een (kansloze) PVV-motie steunde om hervatting van de Groningse gaswinning ‘niet taboe’ te verklaren.
‘Geldwolven met dollartekens in hun ogen’, noemt de Groningse D66’er de indieners die de kassa volgens hem nog even willen laten rinkelen voor de rijksschatkist. Daar gaan we al: BBB’er Moes zegt dat hij zich heeft gestoord aan de tweet. Zijn D66-opponent bezondigt zich volgens hem aan precies het gedrag dat zijn partij altijd afwijst bij anderen.
,,Mensen noemen ons vaak populistisch, maar dít vind ik dus populistisch’’, moppert Moes. ,,Wij maken een nuancering, maar jij trekt het in het extreme: alsof wij de kraan nog even vol open willen gooien. Dat is een verdraaiing van de feiten. Ook wij willen nog dit jaar naar nul met de gaswinning. We denken alleen dat het onverstandig is alle winputten ook maar meteen onklaar te maken en vol te storten met beton. Niemand kan in de toekomst kijken: er kunnen altijd omstandigheden zijn, zoals Oekraïne aantoont, waarin Gronings gas een uiterste redmiddel kan zijn. Je moet voorkomen dat je over 10, 20 jaar zegt: hadden we dit toch maar anders gedaan.’’
Hoezo opportunisme? ‘Wij verschillen gewoon fundamenteel van mening’
Dat is geen vrijbrief voor doorpompen, vindt de Groningse BBB-aanvoerder. Dat komt voor zijn partij pas aan de orde als toezichthouder Staatstoezicht op de Mijnen (SodM) zegt dat het veilig kan, de versterking volledig is voltooid en de Groningers hun mening hebben kunnen geven. ,,Ik vind het flauw en ook polariserend om het zo neer te zetten en standpunten van je tegenstander in het extreme te trekken omdat je dat nu politiek goed uitkomt’’, werpt hij Claassen voor de voeten. ,,Dát is niet hetzelfde als goed bestuur.’’
De D66-lijsttrekker kijkt daar – niet heel verrassend – net even anders tegenaan. Maakt hij een karikatuur van zijn opponent, en is dat politiek opportunisme? Claassen vindt van niet. ,,Op een aantal dingen verschillen wij gewoon fundamenteel van mening. Wij hebben heel duidelijke opvattingen als het gaat over klimaat, natuur, woningbouw: daarover verschillen wij enorm van mening met de BBB. Dan denk ik dat het goed is dat mensen, die volgende week een keuze moeten maken, goed weten: waar gaat het nu precies over?’’
Trouwens, de BBB kan er ook wat van als het gaat om het landbouw- en stikstofbeleid van D66, vindt Claassen. Het verwijt dat zijn partij boeren massaal hun bedrijf wil afpakken, is volgens hem onterecht. Onteigenen is voor D66 net zo’n laatste redmiddel als doorpompen voor BBB in het stikstofdossier.
‘Als we het samen oppakken is onteigenen van boeren niet nodig’
,,Het kán een scenario zijn, maar alleen aan het eind van het proces waarvan we nu aan het begin staan. En dan alleen in extreme gevallen waarin alle andere opties niet werken. Maar we moeten er alles aan doen om dat te voorkomen. Dat kan als we nu eindelijk werk maken van een transitie van de manier waarop we landbouw bedrijven. Als we dat samen oppakken is dat onteigenen van die boeren helemaal niet nodig.’’
Zowel Moes als Claassen maakt na de verkiezingen zijn entree in de Staten, al had Claassen al eerder een korte invalbeurt. Moes, wel hobbyboer maar werkzaam als techniekdocent bij het Eemsdeltacollege in Appingedam, draait niet om de ambities heen. Wat hem betreft stoot nieuwkomer BBB direct door naar Gedeputeerde Staten, en met de voorspelde acht zetels in de laatste Ipsos-peiling zou dat zomaar kunnen. ,,Wij gaan er in ieder geval wel voor: we zijn klaar en bereidwillig om onze verantwoordelijkheid te nemen.’’
‘Jij wilt alleen samenwerken met partijen die hetzelfde denken als jij’
Ook Claassen maakt er geen geheim van dat D66 bij een niet al te slechte stembusuitslag graag nog eens vier jaar meeregeert in Groningen. ,,Als ons dat gegeven is: zeker!’’ Acht hij zijn gesprekspartner dan een even onwaarschijnlijke coalitiegenoot als zijn partijleider Sigrid Kaag deze week analyseerde? De Groningse D66’er ziet kansen, maar stelt nogal wat voorwaarden: ,,Als de BBB erkent dat er een klimaatprobleem is, dat we de natuur moeten herstellen en op zoek moeten naar ruimte voor nieuwe woningen en een toekomst voor onze kinderen, dán kunnen we zeker met elkaar praten.’’
Moes moet even glimlachen: ,,Jij wilt alleen samenwerken met partijen die exact hetzelfde denken als jijzelf.’’ Ziet hij zelf kansen de meningsverschillen te overbruggen in een coalitie? ,,Wij sluiten niemand op voorhand uit.’’ Maar, waarschuwt hij Claassen: ,,Wij zullen nooit in een college stappen waarin het bespreekbaar is dat boeren onteigend worden voor de stikstofdoelen. En als jullie nu al zeggen dat de deadline van 2030 voor het halen van die doelen een breekpunt voor jullie is, dan weet ik niet of we daar uitkomen.’’
Het roer hoeft niet volledig om voor de BBB, benadrukt Moes. ,,Wij denken dat er veel zaken beter kunnen in Groningen. Daarvoor zit je in de politiek. Maar ik ben realist genoeg om te zien dat er ook een heleboel dingen prima gaan in onze provincie. We gaan na 15 maart zien of we bij elkaar kunnen komen. Laten we eerst de kiezer maar eens aan het woord laten.’’
