'Mooi pandje, jongens!' Dit zijn de studenten die het leegstaande pand aan de Zuiderkuipen in Groningen hebben gekraakt

Een lange man met grijs haar gaat wat langzamer fietsen op de Zuiderkuipen, ter hoogte van nummer 18. Hij bekijkt de enorme spandoeken aan de gevel van het huis op de hoek, glimlacht goedkeurend en steekt enthousiast zijn duim op. ,,Mooi pandje, jongens!’’ roept hij.

,,Bedankt’’, antwoordt een grijnzende Noa - begin twintig, donker haar en baard, gehuld in een spijkerjack met stalen studs en een broek die meer gat dan stof is. Dit negentiende-eeuwse pand is sinds een week of vier zijn huis. Hij deelt het met acht anderen, allemaal studenten, sommigen Nederlands, anderen van over de grens. Op het bovenste gevelspandoek staat:

Binnen laat Noa de slaapkamers zien, de woonkamer en de keuken. Alle muren hangen vol posters vóór kraken en anarchisme en tegen rechtse partijen als FvD en PVV. In de keuken kookt hij een pan water, terwijl huisgenoot Flyn aan de tafel bij het raam een shagje draait. ,,We hadden ook ergens thee’’, zegt Noa rommelend in een kastje, ,,maar ik weet niet precies waar." Hoe is het nou, wonen in een kraakpand? ,,Supergezellig’’, zegt Flyn direct. En daarna: ,,Maar ook vrij hectisch.’’

De actie begon uit pure nood, legt Noa uit. ,,Sommigen van ons dreigden te moeten stoppen met hun studie om dat ze nergens een kamer konden vinden. We moesten gewoon ergens wonen, dat was in eerste instantie de beweegreden.’’ Naarmate ze meer te weten kwamen over het pand en de eigenaar, woningbouwcorporatie Patrimonium, kwam daar nog een reden bij: verontwaardiging.

,,Patrimonium zou één van de goeien moeten zijn’’, zegt Noa. ,,Een sociale corporatie. Nou, als dit is hoe de goeien zijn, is er geen hoop meer.’’ De Zuiderkuipen 18 en 18A staan al jaren leeg, terwijl ondertussen de diepe wooncrisis alsmaar dieper wordt. Patrimonium doet aan speculatie met panden zoals dit, vermoedt Noa: expres leeg laten staan in afwachting van een goed moment om het voor goud geld te verkopen.

Volgens bestuurder Bas Krajenbrink van Patrimonium zit het anders. ,,De appartementen staan leeg in verband met asbestsanering en onderhoud’’, zegt hij. ,,In de tweede week van januari komt een aannemer om groot werk te doen aan de balkons en het souterrain.’’

De woningcorporatie is met de krakers in gesprek, zegt Krajenbrink. ,,Dat gaat op zich in goeie harmonie. We zijn het alleen niet helemaal eens.’’ Volgens Patrimonium is het pand op dit moment niet bewoonbaar, onder meer door problemen met de balkonconstructie en vocht en schimmel in de kelder. ,,Het is daar op het moment gewoon gevaarlijk, anders hadden we het wel verhuurd. De krakers moeten er zo snel mogelijk uit.’’

Noa rolt smalend met z’n ogen. Gevaarlijk, ja ja. ,,Als dat echt zo was, hadden ze ons op grond daarvan meteen kunnen ontruimen. Dat is niet gebeurd. Ik denk dat het pure bluf is.’’ Er heeft één keer een stel agenten op de stoep gestaan - en zo nu en dan rijdt er een wagen langs - maar verder wordt de krakersgroep ongemoeid gelaten.

,,Patrimonium probeerde ons tijdelijke appartementen aan te bieden’’, vertelt Noa. ,,Die konden we dan huren ‘als normale studenten’. Ja, zo zeiden ze het echt. Maar ze wilden per se niet vertellen waar en hoe groot die appartementen zijn; we moesten eerst onze identiteitsbewijzen en inschrijfbewijzen van school aan hen geven. En verder moesten we ze maar vertrouwen, want ze zijn immers een sociale woningbouwcorporatie. Toen ze dáármee kwamen, had ik moeite m’n lachen in te houden.’’

Nee, voorlopig blijven ze lekker zitten, de krakers. Ze hopen van het pand een ‘veilige sociale ruimte’ te maken, zegt Flyn. ,,Voor mensen die elders niet terecht kunnen.’’ Noa vult aan: ,,Bijna ieder van ons weet hoe het is als je geen plek hebt waar je thuis kunt komen. Zo’n plek willen we anderen bieden.’’