Kip op de kinderboerderij in Assen. Foto: Marcel Jurian de Jong
Laat eieren van hobbykippen staan, waarschuwt het RIVM, want er zit gevaarlijk PFAS in. Eten of niet eten, dat is de vraag die kippenhouders in Paterswolde bezighoudt.
Ze zijn in het bos. Of misschien wel bij de buren. Ze kunnen overal zijn, zegt Roelof Robbe uit Paterswolde. ,,Maar een ding is zeker: aan het eind van de dag komen ze altijd weer terug”, zegt hij over de kippen van zijn vrouw. Welk ras het is weet Robbe niet. In elk geval zijn het scharrelkippen. De hele dag wroeten de hennen in de grond, op zoek naar onkruid en sappige wormen.
Daar krijg je de lekkerste eieren van. Die worden in Huize Robbe ook gretig gegeten. Maar daar moet je heel erg mee uitkijken, waarschuwt het RIVM, omdat je het risico loopt om via de eieren te veel PFAS binnen te krijgen.
Een ei kan al te veel zijn
Onderzoekers van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu bekeken de hoeveelheid PFAS in eieren van hobbykippen, afkomstig van 60 plekken in het land. De conclusie is dat op meer dan de helft zoveel van de onderzochte locaties zoveel van de schadelijke stoffen in de eieren zitten, dat een volwassene met een ei per week al te veel van het spul binnenkrijgt. Kinderen en volwassenen met een lager gewicht zitten nog eerder aan de norm.
De Kop van Drenthe is een van de onderzochte locaties en ook hier vond het RIVM zoveel PFAS in de eieren dat één ei per week al te veel is. ,,Ik had dit nog niet gehoord”, zegt Robbe. ,,Ik schik er wel van. Niet zozeer voor mezelf, want ik heb liever een ei met stempel erop, van de supermarkt. Die van ons zijn me te klein. Maar mijn vrouw en dochter eten onze eitjes graag en die moeten dit zeker weten.”
Regenwormen
Het vermoeden is dat de PFAS in de eieren komen via regenwormen, die door de kippen worden gegeten. Wormen kruipen door de vervuilde grond. Kippen krijgen de grond ook direct binnen, terwijl ze pikken naar wormen, zaden en torren en door het drinken van vervuild water. PFAS komt op allerlei manieren in onze omgeving terecht, bijvoorbeeld via blusschuim, stortplaatsen en door uitstoot van fabrieken.
Wie lang te veel PFAS binnenkrijgt, loopt het risico op een slechter werkend immuunsysteem, waardoor je sneller ziek wordt.
Albert Jan Maat met zijn kleinkinderen Oscar en Liselot in het hok van zijn Drents hoentjes. Foto: DVHN
Een paar straten verderop in Paterswolde woont Albert Jan Maat. De oud-Europarlementariër voor het CDA is goed op de hoogte van de waarschuwing van het RIVM. ,,Een serieuze zaak, al moet je wel beseffen dat de PFAS-norm in Nederland voor wat als ongezond wordt gezien laag ligt”, zegt Maat.
Hij heeft zes hennen van het Drents hoen en ook een haantje. ,,Een prachtig, eeuwenoud ras.” De kippen lopen rond in een groot hok achter in de tuin. ,,Ze komen er nooit uit, want dan vliegen ze weg.” Er zit een stevig fundament onder het hok, zegt Maat, waar alleen zand, grind en voer in komen die hij er zelf heeft in gelegd. Contact met de grond uit de omgeving is er niet. ,,Dat is de reden dat onze eitjes veilig zijn. Die blijven we dus gewoon eten.”