Michel K. (met donkere pruik) en Paul W., geflankeerd door hun advocaten. Tekening Petra Urban
Michel K. en Paul W. van de horrorzorgboerderij in Wedde gaan voor 8 jaar de cel in als het aan het Openbaar Ministerie (OM) ligt. In hoger beroep is de strafeis fors hoger omdat één bewoner zwaar letsel zou hebben opgelopen.
Volgens het OM heeft het structureel sadistische gedrag van de eigenaren van Aurora Borealis bij zeker één bewoner geleid tot ernstige traumaklachten en kunnen die worden aangemerkt als zwaar lichamelijk letsel.
Weerzinwekkende foto’s
De aanklager bij het Hof in Leeuwarden maakt woensdag korte metten met het verweer van Paul W. en zijn schoonzoon Michel K. ‘dat ze het beste voor hadden’ met de tien bewoners. Volgens hem was sprake van een patroon van mishandeling en vernedering met voorbedachte raad.
Onderling verheerlijkten de leiders hun harde regime. Ze appten elkaar ‘weerzinwekkende’ foto’s van hoe ze de bewoners straften en leverden daar ongezouten commentaar bij en probeerden elkaar te overtreffen in wreedheid.
K. en W. gingen juist in hoger beroep omdat ze de straf die de Groninger rechtbank hen oplegde – 5 jaar en vier maanden – te hoog vinden. Ze blijven erbij dat een groot deel van de aantijgingen niet klopt of dat ze er niet bij waren en van niets wisten.
Beelden ondersteunen verklaringen
Maar de opnames van het programma Undercover in Nederland spreken voor zich. Een medewerkster liep vijf dagen ‘stage’ bij de zorgboerderij en droeg een verborgen camera. De opnames ondersteunen de verklaringen van personeel en de interne rapportages, aldus het OM.
De eigenaren probeerden hun cliënten - veelal met het verstand van een peuter - met hardhandige straffen wat te leren of te corrigeren. Zo werd de bewoner met de traumaklachten met de voeten in een zoutbad gezet omdat hij niet wilde drinken. Onder het mom ‘dat zal hem leren’ werd zo hoofdpijn opgewekt waardoor hij zou gaan drinken. De leiders doen voorkomen dat ze het voor de bestwil van de cliënt deden. Maar uit appberichten over en weer blijkt eerder machtswellust dan zorg over het te weinig drinken, betoogt de aanklager.
Dezelfde bewoner werd ook op een te snelle loopband gezet, de handen vast getaped. En hij werd over de grond gesleurd en liep daarbij brandwonden op met als resultaat ‘een blijvend ontsierend litteken in het gezicht’.
‘Schrijnend en harteloos’
,,Schrijnend en harteloos”, noemt de aanklager de misdragingen. Hij rekent het de verdachten zwaar aan dat ze amper verantwoordelijkheid nemen voor hun daden. ,,Ze bagatelliseren die juist.” De twee betuigen weliswaar spijt, maar plaatsen veel problemen buiten zichzelf. W. verschuilt zich achter het dramatische overlijden van zijn zoon, die de leiding had over de zorgboerderij. K. wijst zijn schoonvader aan als zijn leermeester. Huilend vertelt hij hoe hij en zijn vrouw en dochtertje ondergedoken leven omdat ze worden bedreigd.
Uit psychologisch onderzoek komt naar voren dat Michel een narcistische persoonlijkheidsdynamiek heeft. Zijn daden vallen hem volgens de onderzoekers volledig aan te rekenen.
Paul doet voorkomen dat hij soms moeilijk en grof communiceert vanwege een eerdere hersenbloeding en rouwtrauma. Maar volgens deskundigen is zijn gedrag doordoor niet te verklaren en is hij hooguit iets verminderd toerekeningsvatbaar.
Maximale straf
Het OM gaat voor de maximale straf voor opzettelijke mishandeling met zwaar lichamelijk letsel tot gevolg: 8 jaar cel. ,,Erkenning voor de kwetsbare bewoners. Zij konden zich niet onttrekken aan het wrede en valse gedrag. Hun leiders hadden geen enkel moreel besef.”
De advocaten van K. en W. ontkennen niet dat de zorg tekortschoot, maar veel genoemde voorbeelden zijn niet door de zorgbazen gepleegd of juridisch niet te kwalificeren als zware mishandeling. Er zijn hooguit fouten gemaakt, stellen ze, en dat was niet met opzet. Bovendien vinden ze dat psychisch letsel geen zware mishandeling, daarvoor is geen jurisprudentie.
