Er wordt enthousiast gereageerd op een mogelijke AI-fabriek in Noord-Nederland. Maar wat is het, waar komt die supercomputer te staan en wat hebben we er eigenlijk aan? Vijf vragen.
Nog even snel: hoe zit het nou met kunstmatige intelligentie?
Aan kunstmatige intelligentie (artificial intelligence, AI) wordt al decennialang gewerkt, maar in 2022 was er een grote doorbraak met zogeheten ‘generatieve’ AI. Deze software kan grote hoeveelheden data verwerken om te leren zelf iets op dezelfde manier te maken. Door duizenden boeken te lezen kan de AI bijvoorbeeld zelf teksten schrijven, terwijl hij door tekeningen te bekijken zelf leert illustraties te maken.
Generatieve AI is een heel andere manier waarop computers nu kunnen ‘nadenken’. Vroeger konden ze alleen directe antwoorden geven die door de mens er in waren geprogrammeerd. Dankzij kunstmatige intelligentie kan de computer zelf op zoek naar het antwoord— al heeft hij het soms ook mis.
Wat heb je dan aan zo’n supercomputer in een AI-fabriek?
De berekeningen die nodig zijn voor kunstmatige intelligentie zijn buitengewoon zwaar. Zou je ChatGPT een vraag stellen en daar het rekenwerk voor op je telefoon laten doen, dan zou je minutenlang op een antwoord moeten wachten.
Daarom laten veel AI-apps het rekenwerk uitvoeren op extra krachtige computers. Je vraag wordt via het internet verzonden, waarna het antwoord weer wordt teruggestuurd. De AI-fabriek is zo’n computer.
Waarom zou dit juist in Groningen gebouwd moeten worden?
Groningen is voor IT-projecten die veel ruimte en energie nodig hebben al langer een populaire plek. Het leidde bijvoorbeeld tot de bouw van datacenters in de Eemshaven. De nieuwe AI-fabriek zal lang niet zo groot worden, maar heeft wel een stroomverbruik van ongeveer 10 megawatt.
Bovendien is het voor Nederland interessant om zo’n locatie binnen de eigen landsgrenzen te bouwen. Op het moment zijn veel techbedrijven afhankelijk van de computers in handen van Amerikaanse techreuzen, waarmee de relatie op gespannen voet staat door de handelsoorlog met de Verenigde Staten. Een Nederlandse AI-uitbater heeft hier geen last van.
Levert zo’n AI-fabriek ook veel banen op?
Er is personeel nodig om de computers van zo’n AI-fabriek te onderhouden, maar verwacht niet dat hier meteen honderden mensen zullen werken.
Ter illustratie: bij het Google-center in de Eemshaven werken op dit moment 470 medewerkers, maar deze locatie is 30 hectare groot. De AI-locatie zal naar schatting zo groot als twintig parkeerplaatsen worden, omgerekend tussen de 250 en 500 vierkante meter — wat neerkomt op maximaal 0,05 hectare.
Wel zal er 24 uur per dag personeel op de locatie nodig zijn, zodat bijvoorbeeld storingsproblemen diep in de nacht opgelost kunnen worden.
Waar zou zo’n fabriek moeten komen dan?
De plannen voor een AI-fabriek zijn nu nog niet definitief. Minister van Economische Zaken Beljaarts zei in januari interesse te hebben in zo’n locatie ergens in het land, waarna de Noordelijke Ontwikkelingsmaatschappij (NOM) er op wees dat de provincie Groningen een goede locatie zou zijn. Bij een recente peiling reageerden ondernemers in de provincie enthousiast op zo’n initiatief.
Veel vierkante meters zijn niet nodig, maar de locatie moet wel een goede stroomaansluiting hebben voor de gewilde capaciteit. Dat is sowieso het geval in de Eemshaven, waar datacenters zich om dezelfde reden hebben gevestigd. Daarnaast wordt gesproken over Delfzijl, Winschoten of het Zernike-terrein in Groningen-stad.
