Stroomnet in Groningen is vol: de stad gaat op slot. 'Heel zuur voor wie hier mee te maken krijgt'

Vooral in de stad en het westen van de provincie is groot gebrek aan capaciteit op het overvolle net. Dat zal niet snel veranderen. Pas in 2029 komt daar extra ruimte op het hoogspanningsnet beschikbaar, zegt TenneT. Bedrijven die nu willen uitbreiden of een nieuwe aansluiting vragen, krijgen voorlopig nul op rekest. Ondanks de miljarden die worden gestoken in de uitbreiding van het stroomnet in Nederland en de aanleg van nieuwe kabels en elektriciteitsstations overtreft de vraag het aanbod ruimschoots.

,,Als we al die nieuwe klanten toch zouden toelaten, ontstaan er grote kortsluitingen en storingen op het elektriciteitsnet’’, aldus woordvoerder Peter Hofland van TenneT. ,,Daarom moeten we helaas met wachtlijsten werken. Het was altijd: u vraagt, wij draaien. Nu gaan we over naar een heel ander systeem, dat aanbod gedreven is. En waarbij we steeds meer afhankelijk worden van wind en zon. Flexibel elektriciteitsgebruik gaat een veel belangrijker rol spelen.’’

,,Het is heel zuur voor wie ermee te maken krijgt. We werken met man en macht aan de uitbreiding van het elektriciteitsnet en onderzoeken of slimme oplossingen om ruimte op het net te creëren mogelijk zijn’’, zegt Marc de Zwaan, directeur asset management bij TenneT.

,,Verwarmen, vervoer en productie gebeurt steeds vaker elektrisch in plaats van met fossiele brandstoffen zoals gas, benzine en diesel. De snelle opkomst van warmtepompen, laadpalen en industriële elektrische boilers leidt ook in Groningen tot een explosief stijgende vraag naar capaciteit van het elektriciteitsnet. Voor huishoudens en ondernemers met een kleinverbruikaansluiting hebben deze ontwikkelingen overigens nog geen gevolgen.’’

Behalve naar de uitbreiding van het net wordt ook gekeken naar efficiënter gebruik. TenneT en Enexis gaan samen onderzoeken of er oplossingen zijn te vinden in Groningen. Gekeken wordt naar ‘spitsmijden’, waarbij grootverbruikers tegen een vergoeding afzien van stroomverbruik tijdens piekmomenten. In Drenthe, waar het net eveneens vol zit, lieten vier grootverbruikers deze zomer weten ruimte te willen maken voor bedrijven die op de wachtlijst staan.

Als voorbeeld noemt Hofland een distributiecentrum, dat in de winter af en toe de koelcellen een paar uur uit zet. ,,Als je thuis je koelkast een paar uur uit zet, bederven ook niet ineens al je spullen. Als grote distributiecentra op twintig dagen per jaar tijdens piekmomenten de koelcel uitschakelen, maken ze ruimte op het net voor andere partijen. Ander voorbeeld: een vervoersbedrijf dat elektrische busjes heeft. Die laadt ze niet overdag op, tijdens de spits, maar ‘s nachts. We moeten met zijn allen die rustige momenten beter gebruiken. Dan worden de wachtlijsten hopelijk ook korter.’’

Volgens Daphne Verreth, directeur energiesystemen & transitie bij Enexis, zijn de ervaringen met spitsmijden wisselend. ,,We snappen dat zoiets impact heeft op de klant, want die moet opeens zijn bedrijfsprocessen aanpassen. Dat kan even duren. Maar we hopen dat klanten willen meewerken, tegen een vergoeding. Dan kunnen we straks ook weer wat aanbieden op het net.’’

Ze benadrukt dat kleinverbruikers niet worden geraakt door de maatregel. ,,Als mensen zoals jij en ik een warmtepomp of zonnepanelen willen plaatsen, of een aansluiting op het net voor een nieuwbouwwoning willen, is dat op dit moment nog steeds mogelijk.’’ Of dat zo blijft, kan ze echter niet garanderen.