Judith Le Fèvre: ,,Steeds meer mensen en bedrijven leren ons kennen.'' Foto: Gerrit Boer
Zat bedrijven die het goed doen in Groningen, Friesland en Drenthe. Ze komen voor in allerlei nationale lijstjes. Van snelste groeiers tot meest innovatief, van duurzaamst tot meest beloftevol. Aan het eind van 2023 richten wij ons voornamelijk op dat laatste: welke start-ups en scale-ups timmeren er in 2024 nóg harder aan de weg? Drie toppers doen uit de doeken wat ze volgend jaar gaan doen.
We vroegen het een groep experts, bestaande uit Tjarda Polderman (Founded in Groningen), Erwin Damberg (Founded in Friesland), Marco de Jong (NOM) en Niels Palmers (Young Business Award). Zij verwachten veel van het komende jaar en noemen heel wat verschillende kanshebbers op de fictieve titel ‘de Noordelijke belofte voor 2024’.
Als je de lijst nader beschouwt, zijn opvallende overeenkomsten zichtbaar. Laten we het thema’s noemen: Groen, gezondheid, efficiënt werken, en een beetje toerisme. Software is bijna geen thema meer te noemen, omdat dat in bijna alle ondernemingen van groot belang is.
Opvallend is dat Friesland oververtegenwoordigd is in deze lijst, een bevestiging van de trend die al eerder zichtbaar werd, namelijk dat het startup- en scale-upklimaat er steeds beter wordt. Van de 23 genoemde ondernemingen, werken er tien vanuit Friesland. Vijf hebben hun basis in Drenthe, acht zijn Gronings.
Drenthe
Je kon er bijna niet omheen. Ferr-tech uit Meppel gaat ook komend jaar weer hoge ogen gooien. Eind vorige maand werd de pionier in de groene chemie al uitgeroepen tot het meest innovatieve mkb-bedrijf van Nederland. Ferr-tech ontwikkelde een baanbrekende manier om water op duurzame wijze te zuiveren en verovert daarmee in sneltreinvaart de wereld. Verschillende van onze experts tippen de Drentse onderneming van Judith Le Fèvre, Richard Bruins en Ludo Tissingh als de winnaar van 2024. En dus doen wij dat ook. Let op Ferr-Tech volgend jaar!
Wie werden er dan nog meer genoemd in Drenthe? Om te beginnen is dat Cure Technology in Emmen. Deze start-up, die een revolutionaire methode bedacht om PET te recyclen, staat aan de vooravond van een grote sprong die weleens een megagroei kan opleveren. Van Vipio wordt ook veel verwacht, niet in de laatste plaats omdat succesondernemer René Schoenmakers (Catawiki) aan de basis staat. Vipio biedt overnachtingen aan op bijzondere plekjes, zoals molens, watertorens en drijvende huizen.
Tot slot is er aandacht voor een paar partijen die nog iets jonger en dus minder ver in de ontwikkeling zijn, zoals Valtes, dat met slimme technologie mantelzorgers ondersteunt, en ByPoint dat vorig jaar de markt op ging met een fietsvaldetectiesysteem dat zonder gebruik van een mobiele telefoon alarm kan slaan.
Ferr-Tech wil omzet vervijfvoudigen
Judith Le Fèvre: ,,Noord-Nederland past ons als een handschoen.'' Foto: Gerrit Boer
De biochemische startup Ferr-tech uit Meppel wordt overladen met prijzen. Nummer één in de KVK Innovatie Top 100, de WEX Global, de WIS Award, het houdt niet op. Das is precies waar medeoprichter Judith Le Fèvre voor gaat.
Helpen die prijzen?
,,Absoluut. Steeds meer mensen en bedrijven leren ons kennen. Na de WIS Award vorig jaar hadden we ene interview in de Volkskrant. Prompt belde een papierfabriek ons en nu net zijn we er een pilot begonnen om het water daar te zuiveren.’’
Hebben jullie meer van dat soort projecten in de pijplijn in 2024?
,,Jazeker. Bij de krattenwasserij van een bierbrouwer bijvoorbeeld, maar ook op Chemelot, waar we gaan testen op specifieke verontreiniging en daar ook weer een patent op hopen te krijgen. En zo is er meer in aantocht.’’
Hoe kan het dat jullie zo hard groeien?
,,Met onze uitvinding, waarmee we op duurzame manier water zuiveren, zijn we interessant voor heel veel partijen. Het zijn er zo veel, dat het voor ons een uitdaging is om gefocust te blijven. Je kunt niet alles doen, we moeten ons richten op een paar sectoren in eerste instantie. We zijn continu aan het innoveren en onze producten aan het verbeteren. Zo werken we nu aan ferraat in cake- en poedervorm, zodat we naast onze vloeibare oplossing wat nieuws te bieden hebben dat in specifieke gevallen een goede oplossing is.’’
Is de groei vastgesteld in specifieke doelen?
,,We willen onze omzet komend jaar vervijfvoudigen. Dat betekent dat we meer gaan produceren in Meppel, maar ook dat we in de Verenigde Staten gaan produceren, in samenwerking met een lokale partner. Intussen zijn we aan heet verkennen in het Midden-Oosten. Met de grote waterschaarste daar liggen er grote kansen voor ons om impact te maken.’’
Wel lekker in Meppel blijven hè?
,,Noord-Nederland past ons als een handschoen, dus dat komt goed. Met de Watercampus hebben we hier een uniek ecosysteem. Afgezien daarvan past de doe-mentaliteit ons goed. We hebben de volledige focus op productie en R&D en dat doen we gewoon vanuit Meppel.
Groningen
Als de experts op een partij uit Groningen hun geld moeten zetten, dan doen ze dat op Klippa. De Groningse onderneming onder leiding van Yeelen Knegtering bouwt slimme software om documentstromen te digitaliseren en timmert al een paar jaar heel stevig aan de weg in binnen- en buitenland. Met de opening van een kantoor in Hamburg en plannen voor een veel verdere uitbreiding, zeggen ook wij van NoordZ: Klippa is in 2024 weer een grote winnaar.
Mogelijke kapers op de kust zijn er zeker. uit Groningen, producent van biobased grondstoffen voor de chemische industrie, doet het al een tijd goed. maakte afgelopen jaar forse groeistappen vanuit de stad Groningen en produceert in Flevoland en Friesland slimme ‘zeilen’ om vrachtschepen duurzamer te laten varen. Enatom, eveneens uit de stad, ontwikkelde de afgelopen jaren geweldige beelden en software waarmee het menselijk lichaam onderzocht kan worden en gaat komend jaar naar verwachting hard. Datzelfde kan gezegd worden van VRelax, dat software bouwt waarmee – in combinatie met een 3D-bril – stressklachten sterk verminderd kunnen worden.
Nog relatief onbekend, maar zeker veelbelovend is NUWA. Die Groningse start-up ontwikkelde een pen die gekoppeld is aan A.I., zodat schrijfsels gemakkelijk worden herkend en overgezet in bijvoorbeeld je agenda.
DataB Mailservice uit Leek krijgt ook een notering, dankzij groei en innovatie de afgelopen jaren. Speciale aandacht tot slot voor , dat in no time groeide naar een omzet van tientallen miljoenen. De Groningse start-up van Jeroen Huis in ’t Veld maakt kaartjes voor ’s werelds grootste sportevenementen eenvoudig beschikbaar voor reisorganisaties. Houd hem in de gaten.
Klippa verder uitrollen over de grens
Klippa won in 2022 de Groninger Ondernemingsprijs. Foto: Jaspar Moulijn
Het gaat hard met Klippa. De Groningse scale-up begon in 2015 en tikt inmiddels bijna honderd werknemers aan, in binnen- en buitenland. En aan die groei komt voorlopig geen eind, zegt founder Yeelen Knegtering.
Hoe terecht is het dat je genoemd wordt als ‘winnaar van 2024’?
,,Dat gaat wel kloppen, denk ik. We zijn net bezig met de internationale uitrol van een nieuwe productlijn waar we veel van verwachten. Het gaat om een platform waarmee mensen heel toegankelijk hun workflow kunnen organiseren met behulp van AI. Je hoeft er geen programmeur voor te zijn, dus dit is interessant voor heel veel kantoorpersoneel.’’
Klinkt interessant. Maar hoe gaat dat samen met Data North?
,,Dat is ons dochterbedrijf, dat zich richt op kennis, implementatie en educatie bij het gebruik van AI voor het digitaliseren en organiseren van werkprocessen. Dat is voor een andere doelgroep, wat dieper de materie in. En ook Data North gaat heel hard. We denken dat ook dat een juiste golf is om op te surfen.’’
De juiste golf?
,,Wij doen in automatisering, digitalisering en AI. De vraag daarnaar gaat voorlopig niet dalen. Met onze dochter erbij kunnen we elk bedrijf helpen.’’
Hoe is het met je ambities voor 2024?
,,We gaan verder met het uitrollen in Duitsland vanuit ons kantoor in Hamburg. En ook in de Verenigde Staten willen we verder groeien. Binnenkort staan we op de CES in Las Vegas. Dat is een mooie plek om meer bekendheid te krijgen en verder uit te bouwen.’’
Maar je blijft wel gewoon in Groningen hoop ik?
,,Zeker. Hier zijn we begonnen en hier hebben we een mooie talentenpool. Je ziet dat het vinden van personeel lastiger wordt, maar dat is over de grens een groter probleem. In Duitsland zijn we iets minder bekend. Hier is het eenvoudiger, omdat jonge talenten ons kennen en graag bij ons werken. We zijn een snelgroeiend bedrijf, met veel vrijheid voor onze medewerkers. En we worden gezien als winnaar. Dat helpt enorm.’’
Friesland
De hofleverancier van deze lijst is Friesland. Daar is een duidelijk thema te herkennen: duurzaamheid, al dan niet in combinatie met watertechnologie. Onze experts zetten vooral graag het licht op Susphos. De start-up uit Leeuwarden bereidt de bouw voor van een commerciële fabriek. Daarin worden fosfaatrijke afvalstromen omgezet in fosfaat-producten waar de markt op zit te wachten. Denk aan de kunstmestindustrie en vuurvertragende materialen. Susphos patenteerde verschillende technologieën en processen om fosfaatproducten te kunnen recyclen.
Het met prijzen overladen Hydraloop gaat ongetwijfeld ook – weer – een goed jaar tegemoet. De slimme waterrecyclingtechniek bereikt inmiddels alle uithoeken van de wereld en de groei is er voor het bedrijf uit Leeuwarden nog lang niet uit. Iets korter bezig maar even beloftevol en eveneens uit Leeuwarden, is Hulo. De start-up gebruikt slimme algoritmen om lekken in leidingen te ontdekken en kan zo miljarden liters water besparen. Dat moet wel een vlucht gaan nemen.
En dan zijn er nog Friese partijen die al langer genoemd worden, maar komend jaar naar verwachting weer grote stappen gaan zetten. Zoals SeaQurrent in Drachten, dat ‘onderwatervliegers’ bouwt om energie op te wekken. Tapp maakt in Leeuwarden ‘slim papier’ om logistieke processen beter te kunnen monitoren. in Balk produceert Caleyda, een natuurlijk alternatief voor plastic. Recell is ook op die biotoer. Het bedrijf is vanuit Leeuwarden en Groningen in staat cellulose te winnen uit afvalstromen en er bouwstenen voor de industrie van te maken.
Ook nog genoemd worden Impacd Boats in Woudsend, dat sloepen uit de 3D-printer laat komen, Taem.io in Heerenveen dat met uitgekiende software helpt bij het bouwen van betere teams voor bedrijven en ook Datamaran. Die softwaregigant, gevestigd in London, Valencia, New York en nu ook Leeuwarden, helpt bedrijven met behulp van A.I. met hun ESG (Environmental, Social, Governance) -strategie.
2024 beslissend jaar voor SusPhos
Marissa de Boer, ceo van SusPhos: ,,We zijn niet voor niets vanuit Amsterdam naar Leeuwarden gekomen.'' Foto: Jaap Schaaf
De MT/Sprout Challenger50 Award, de CES 2024 Innovation Award, en nu ook de meest veelbelovende Friese onderneming volgens onze experts. SusPhos uit Leeuwarden gaat hard. En komend jaar moet het écht gaan gebeuren voor de startup die fosfaten uit afvalwater recyclet, vertelt oprichter Marissa de Boer.
Raak je al gewend aan al die prijzen?
,,Het is iedere keer een verrassing. Ook dat we nu door jullie worden genoemd. Dat is echt waardering. Nog verrassender is dat we heel veel aanvragen krijgen van bedrijven die onze hulp willen om fosfaten te recyclen. Zelfs de Nederlandse prijs wordt gezien buiten Europa. Dat is heel gaaf.’’
Hoe terecht is het dat onze experts SusPhos zien als winnaar van 2024?
,,Heel terecht natuurlijk! We groeien snel en doen dat vooral om de wereld een stukje beter te maken. Inmiddels werken we met een vast team van een man of twintig, maar met een hele schil van techneuten, financiële experts, adviseurs en meer eromheen. We willen snel groter worden en dat gaat ook lukken. We gaan doen wat we kunnen om in zo veel mogelijk aanvragen te voorzien.’’
Is komend jaar in dat streven een belangrijk jaar?
,,2024 is een beslissingsjaar, durf ik wel te zeggen. We werken aan de ontwerpen van een echte fabriek. In februari weten we waar die zou moeten komen. De rest van het jaar zijn we bezig met de verfijning van het ontwerp en de opschaling van het team en aan het eind van 2024 valt het definitieve investeringsbesluit. Dan kan de schop in 2025 de grond in. In 2024 gaan we van start-up naar scale-up.’’
Wel in het Noorden, neem ik aan?
,,We zijn niet voor niets vanuit Amsterdam naar Leeuwarden gekomen. Dit is het epicentrum van de watertechnologie, dit is waar de expertise zit. Hier zitten we perfect op onze plek.’’